Saturday, January 18, 2025

Kalabera sa tawo napalgan sa Kadingilan

Nadeskubri ang kalabera sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan, Kadingilan, Bukidnon udto sa Enero 15, 2025

Ang Kadingilan Municipal Police Station gipahibalo sa Kadingilan Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) kabahin sa nadeskubri.


Sumala sa report sa kapolisan, ang pelvic ug mga bukog sa paa na lang ang nakuha, lakip ang short pants nga gituohang gisuot sa biktima.


Ang asawa sa biktima, sa pagtan-aw sa sapot, gilayon nga gikumpirma nga ang shorts iya sa iyang bana.
Ang biktima naila sa ulahi nga 39-anyos ug residente sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan.


Sa pasiunang imbestigasyon, nasayran nga posibleng nahulog gikan sa pangpang ang biktima, kinsa gidudahang lango sa ilimnong makahubog atol sa hitabo.


Wala’y nakit-an nga timailhan sa foul play, ug ang insidente determinadong isa ka aksidente nga nahitabo sa biktima. (Diego M. Hidalgo)

2 Babayeng Drug Pushers Gisikop

Nasikop sa kapolisan ang duha ka babaye sa buy-bust operation gabii sa Enero 12, 2025, sa Purok 1, Brgy. Bangcud, Malaybalay City, Bukidnon

Ang duha, kinsa newly identified drug suspects, nag-edad og 37 ug 43-anyos.


Nasikop sila sa mga membro sa Malaybalay CPS, Bukidnon PIU, ug Bukidnon PPO.


Nibalor sa Php 39,032.00 ang kantidad sa shabu nga nasakmit sa kapolisan.


Nakuha usab sa kapolisan ang P500.00 nga buy-bust money gikan sa mga suspek.


Gidala ang nasikop nga mga suspek uban sa mga ebidensya sa Malaybalay CPS alang sa saktong disposisyon.


Pagkahuman, ang mga ebidensya giduso ngadto sa Provincial Forensic Unit para sa qualitative ug quantitative nga eksaminasyon.


Mga kaso sa paglapas sa Seksyon 5 ug 11, Art. II sa R.A. 9165 ang giandam na batok sa mga dinakpan nga suspek. (Diego M. Hidalgo)

Babaye gipusil sa Maramag

Dideklarang patay na sa wala pa makaabot sa Bukidnon Provincial Hospital (BPH) Maramag ang 46-anyos nga babaye human gipusil sa Purok 8, Brgy. San Miguel, Maramag, Bukidnon hapon sa Enero 10, 2025

Ang babayeng biktima usa ka minyo, mag-uuma, ug residente sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sumala sa kasayoran sa kapolisan sa Maramag, ang biktima sakay sa multicab pickup-type nga gimaneho sa usa ka lalaki ug uban sa laing babaye.


Ang sakyanan nagdagan gikan sa BUSCO, Quezon, Bukidnon padulong sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sa ilang pag-abot sa dapit sa nahitaboan, giingong gipusil ang biktima sa duha ka wala mailhing lalaki nga suspek.


Ang biktima nakaangkon og grabing samad tungod sa pinusil sa likod ug gidala kini sa ospital apan patay na sa wala pa makaabot.


Ang mga suspek giingong niikyas human sa krimen sa wala masayri nga direksyon.


Narekober sa lugar sa nahitaboan ang duha ka fired cartridge cases sa kalibre .45 ug sulod sa sakyanan nakaplagan usab ang duha ka bala nga wa pa matinong kalibre.


Ang Maramag MPS nagpadayon sa imbestigasyon aron mailhan ang mga suspek ug masuta ang motibo sa maong insidente. (Diego M. Hidalgo)

Ordinansa alang sa mga gabaligya og uniporme, insignias sa PNP ug AFP giaprobahan

Niadtong Enero 8, 2025, gipirmahan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang Ordinance No. 1048, Series of 2024

Ang ordinansa nagamando sa tanang establisamiyento nga nalambigit sa paghimo, pagbaligya, ug pag-apod-apod sa uniporme, insignia, ug uban pang mga kagamitan sa Philippine National Police (PNP) ug Armed Forces of the Philippines (AFP), nga magkuha og Certificate of Conformity o Certificate of Manufacturer/Distributor gikan sa PNP ug AFP.


Kini unang giduso ni Konsehal Royland M. Orquia niadtong Abril 23, 2024.


Sumala sa kasayoran sa city government, nakalusot kini sa konseho atol sa 120th Regular Session niadtong Disyembre 2, 2024.


Tinguha sa lakang nga malikayan ang ilegal nga paggamit ug pagbaligya sa mga uniporme ug kagamitan nga posibleng magamit sa dautang mga elemento alang sa pagbuhat og krimen. (melbmadera)

AMIA-10 village makabenepisyo sa combine harvester

Tumong sa pagpausbaw sa lokal nga produksiyon, ang Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-RFO 10) nag-turn over sa usa ka combine harvester ngadto sa Bliss Lingion Multipurpose Cooperative (BLMPC)

Sumala sa kasayoran, ang makinarya nagkantidad og Php 2.2 milyones.


Ang seremonya natigayon niadtong Enero 13, 2025 sa Municipal Grounds sa Manolo Fortich, Bukidnon.
Ang agri-intervention gipundohan ubos sa Adaptation and Mitigation Initiative in Agriculture (AMIA) nga programa niini.


Kini nagtumong sa pagsuporta sa mga mag-uuma sa pagsagop sa modernong mga ekipo ug teknolohiya aron mapalambo ang mga hagit sa pagbag-o sa klima.


Sa seremonya sa pagtugyan, si BLMPC chair Dante M. Dosayco nakadawat sa certificate of turnover gikan ni AMIA-10 Project Leader Joel J. Gabo sa presensya sa mga opisyales sa munisipyo nga gipangunahan ni Mayor Rogelio N. Quiño.


Gipaambit ni Dosayco nga ang inisyatiba makapakunhod sa ilang panahon sa pag-ani samtang nagdugang usab sa ilang kita.


Gipaniguro usab sa coop chair nga ilang ma-maximize ang nasangpit nga makinarya dili lang alang sa kaayohan sa mga miyembro niini kondili ipaambit usab sa ilang lokalidad.


Ang Bliss Lingion MPC adunay kinatibuk-ang luna nga 210 ka ektarya uban sa mga mag-uuma niini nga nananom og mais ug kamoteng kahoy ug posibleng pagpalapad sa serbisyo ngadto sa mga dili miyembro. (melbmadera)

Rice Subsidy gidawat sa SCAA sa Malaybalay

Ang mga membro sa SCAA o Special Civilian Armed Forces Geographical Unit (CAFGU) Active Auxiliary nga anaa sa pito ka Patrol Bases sa dakbayan sa Malaybalay, nakadawat sa ilang monthly rice subsidy

Sumala sa kasayoran gikan sa city government sa Malaybalay, ang espesyal nga rice subsidy program gipasiugdahan sa lokal nga pangagamhanan ubos sa pagdumala ni Mayor Jay Warren Pabillaran.


Ang pundo para sa inisyatibo, nga ubos sa Special Project Appropriation, nagsugod niadtong miaging tuig ug magpadayon hangtod sa katapusang bulan ning kasamtangang tuig.


Ang Patrol Bases sa SCAA nahimutang sa Barangay Dalwangan, Manalog, Kibalabag, Apo Macote, Silae, Indalasa, ug St. Peter.


Niadtong 2009, ang kagamhanan sa dakbayan nag-organisa sa SCAA. (melbmadera)

COMELEC Prepares for 2025 Elections, Issues Voter Guidelines

MISAMIS ORIENTAL – The Commission on Elections (COMELEC) announced that the number of registered voters in Northern Mindanao has surpassed 3 million, covering the provinces of Bukidnon, Lanao del Norte, Misamis Occidental, Misamis Oriental, and Camiguin. Misamis Oriental leads with over 1 million voters

Atty. Carlito Ravelo, Misamis Oriental’s Provincial Election Supervisor, highlighted that Region 10 ranks among the Philippines’ vote-rich regions, with a total of 3,190,362 voters across five provinces.


“Region 10 ranks among the vote-rich regions of the Philippines, with 3,190,362 voters spanning five provinces,” Ravelo said.


Ravelo also provided a breakdown of voter distribution across two congressional districts in Misamis Oriental:
District 1 (Balingasag to Magsaysay, including Gingoog City) has 302,235 registered voters and 429 clustered precincts.
District 2 (Lugait to Jasaan, including El Salvador City) has 393,285 voters.


In Cagayan de Oro, the 1st District (24 barangays) has 212,016 registered voters and 233 clustered precincts, while the 2nd District (56 barangays) accounts for 204,885 voters and 249 precincts. Combined, Misamis Oriental and Cagayan de Oro have 1,112,421 voters and 1,452 clustered precincts.


Election Schedules and Processes


As the 2025 elections approach, COMELEC emphasized the importance of key dates and processes:
• The national campaign period begins on February 11, 2025, and ends on May 10, 2025.
• The local campaign period starts on March 25, 2025, and ends on May 10, 2025.


Election Day, May 12, 2025, will see voting from 7:00 AM to 7:00 PM. Special voting hours for persons with disabilities (PWDs), senior citizens, and pregnant women will be from 5:00 AM to 7:00 PM, with priority polling places operating from 5:00 AM to 5:00 PM.


Special arrangements will be made for persons deprived of liberty (PDLs), with special electoral boards ensuring that PDL voters can cast their ballots from 7:00 AM to 3:00 PM.


Voters will elect 12 senators, one party-list representative, one congressional representative per district, a provincial governor, a vice governor, provincial board members, mayors, vice mayors, and municipal councilors. Misamis Oriental voters will elect five board members for each district, while Cagayan de Oro voters will select eight city councilors per district.


Ensuring Transparent and Secure Voting


COMELEC assured the public of the security of the Automated Counting Machines (ACMs) used in the May 2025 elections. These machines are equipped with rechargeable batteries to prevent interruptions, and backup machines are on standby, along with technical personnel for repairs.


To prevent transmission issues, COMELEC will utilize satellite technology, including Starlink, to ensure 100% nationwide transmission from ACMs. The transparency of the process will be further supported by parallel counting conducted by accredited organizations and political parties, ensuring credible results.


Election results will be transmitted to the City/Municipality Board of Canvassers, Central Server, Accredited Citizens’ Arms 1 and 2, Dominant Majority, Dominant Minority, and Media Server.


Voters are reminded to check the list of registered voters posted outside their precincts to confirm their sequence and number. After identity verification and ensuring their finger is not marked with indelible ink, voters will follow the procedure to cast their ballots and feed them into the ACM.


Voters are advised to shade the circles fully on their ballots for accurate counting. Ballots contain security features, so it is prohibited to mark them in any way that may cause rejection. Voting receipts will be issued and must be deposited in designated compartments at the precinct.


COMELEC reiterated its commitment to upholding electoral integrity and maintaining public trust and encouraged citizens to exercise their right to vote and actively participate in the upcoming elections. (Jan Albert K. Araña/PIA-10)

Northern Mindanao Inflation Drops to 2.6% in December 2024

CAGAYAN DE ORO CITY – The Philippine Statistics Authority (PSA)-10 reported that the headline inflation rate in Northern Mindanao for December 2024 was 2.6 percent, down from 4.8 percent in December 2023 and 2.7 percent in November 2024

PSA-10 Regional Director Janith Aves attributed the slowdown mainly to lower inflation in food and non-alcoholic beverages, which dropped to 1.8 percent in December from 2.9 percent in November.

Key food categories, including cereals, meat, and dairy, showed slower price increases in December. Cereal inflation fell from 6.0 percent in November to 2.2 percent, while meat inflation dropped from 2.1 percent to 1.3 percent.

Alcoholic beverages and tobacco also contributed to the decline, with inflation dropping to 7.7 percent in December from 8.2 percent in November. Meanwhile, cigarettes and spirits experienced slower price increases.

Health-related services also recorded a minor inflation reduction, from 5.7 percent in November to 5.6 percent in December, due to slower price hikes in inpatient services, medicines, and diagnostic products.

“The key contributors to the overall inflation in Health were inpatient curative and rehabilitative services, with an inflation rate of 12.5 percent in December 2024, slower than the 12.9 percent in November 2024. Medicines, vaccines, and other pharmaceutical preparations recorded an inflation rate of 3.2 percent, a decrease from 3.3 percent in November 2024. Medical diagnostic products had an inflation rate of 5.3 percent in December 2024, compared to 6.1 percent in the previous month,” Aves explained.

The Department of Health (DOH)-10 noted possible reasons for the rising costs of medicines, vaccines, and other pharmaceutical preparations.

Jovita Sarip, Statistician II of DOH-10, pointed out that transport costs for medicines and vaccines are potential factors. She mentioned that maintaining the cold chain, essential for preserving vaccine efficacy, likely contributes to higher costs. (Apipa P. Bagumbaran/PIA-10)

Laborer gipatay sa Lantapan

Gitigbas-patay ang usa ka laborer sa Sityo Rimlos, Purok 3, Brgy. Bantuanon, Lantapan, Bukidnon kaniadtong Enero 2, 2025

Ang biktima nailhan nga usa ka 50-anyos nga ulitawo ug residente sa Purok 2, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sumala sa report sa kapolisan, ang biktima napalgang nagbuy-od ug patay na sa terrace, adunay samad sa liog nga tinigbasan ug nabuling sa dugo.


Ang suspek giila nga usa ka 23-anyos nga ulitawo, laborer, ug residente sa Sitio Katiguman, Purok 5, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sa imbestigasyon, nasayran nga nag-inom ang biktima, suspek, ug ilang mga higala sa isa ka payag sa Sitio Rimlos.


Human mabiya ang ilang mga higala, nagkalalis ang biktima ug ang suspek tungod sa wala pa masulbad nga personal nga pagdumot.


Nasayran nga nangayo og pasaylo ang suspek, apan nibalibad ang biktima, hinungdan sa panaglalis.
Dihang nawad-an og panimuot ang biktima ug nahulog sa sawog sa terrace, gitigbas sa liog sa suspek ang iyang liog.


Gidala sa pamilya sa biktima ang iyang patay’ng lawas sa Purok 3, Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.
Ang suspek boluntaryong nitahan ug gidala sa Lantapan MPS alang sa dokumentasyon ug dugang legal nga aksyon.


Gituohan nga ang motibo sa insidente kay personal nga grudge. (melbmadera)

DAR-10 distributes over 320,000 hectares to ARBs, showcases agrarian reform milestones

MISAMIS ORIENTAL (December 29, 2024) – The Department of Agrarian Reform (DAR) 10 highlighted significant accomplishments in its key programs, reaffirming its commitment to improving the lives of agrarian reform beneficiaries (ARBs)

In Kapihan sa PIA, DAR-10 Regional Director Zoraida Macadindang underscored the positive impact of their programs and projects on agrarian reform beneficiaries.
“Dako na kaayo ang among nahimo for this year 2024, nadugangan ang among accomplishments in terms of cumulative and na-implement na namo ug nakapanghatag nami sa certificate of condonation with release of real estate mortgage, naka-produce ug thousands of e-titles pinaagi sa SPLIT project, ug daghan ta napanghatag nga CLOAs,” Macadindang said.
(This year, 2024, we achieved significant milestones, including distributing certificates of condonation with real estate mortgage releases, producing thousands of e-titles through the SPLIT project, and issuing numerous CLOAs.)
As of November 2024, Macadindang reported a 97.28 percent completion of the Land Tenure Improvement Program (LTIP), distributing 320,993 hectares to 187,723 ARBs. The region also achieved 136,105 hectares in leasehold agreements, benefiting 51,300 leaseholders.
Under Republic Act No. 11953, the New Agrarian Emancipation Act, 6,538 Certificates of Condonation with Mortgage Releases were issued to ARBs, covering 8,219 hectares, mostly in Bukidnon. Additionally, the agency distributed 2,441 e-titles, converting 364 collective CLOAs into individual titles for 1,984 beneficiaries across 2,816 hectares.
Under the Agrarian Justice Delivery Program, DAR-10 has resolved 1,823 judicial cases, 28,074 quasi-judicial cases, and 54,567 Agrarian Law Implementation (ALI) cases, ensuring secure, sustainable land ownership for ARBs while effectively resolving disputes.
Macadindang attributed the region’s positive results to the efficiency of their skilled adjudicators.
She emphasized that they maintained a zero-case backlog, earning a Hall of Fame award from the DAR Central Office.
“We are closely monitored for case aging to ensure timely resolution. Cases are resolved promptly upon meeting all requirements,” she added.
Meanwhile, the Agrarian Reform Beneficiary Development Sustainability Program (ARBDSP) supports 504 active Agrarian Reform Beneficiary Organizations (ARBOs) across 176 agrarian reform communities (ARCs), benefiting a total of 239,446 ARBs.
To empower ARBs further, 26 ongoing agrarian reform projects worth P376 million are being implemented. Six more projects, valued at P150.5 million, are set to begin, while 440 proposed projects totaling P27.6 billion await approval. The total investment in these projects exceeds P28.15 billion, with Bukidnon receiving the largest share.
These achievements demonstrate DAR’s commitment to advancing its programs, providing ARBs in Northern Mindanao with improved economic opportunities and quality of life. DAR encourages those interested in its programs to visit their local offices across the region. (Jan Albert K. Araña/PIA-10)