Friday, March 21, 2025

Gas station sa Maramag gitulis

Gitulis sa tulo ka mga lalaking suspek ang JL Gas Station sa Purok 9A sa Brgy. Base Camp, Maramag, Bukidnon pasado alas 9:30 sa gabii sa Marso 3, 2025

Sumala sa report sa kapolisan, nadala sa mga suspek ang P38,370.00 cash nga halin sa gas station.

Ang gas station iya sa Brgy. Chairman sa Base Camp.

Sumala sa 26-anyos nga cashier, ang mga suspek sakay sa itom nga Bajaj motorsiklo nga walay plaka ang nahiabot ug nagpakaaron-ingnon nga customer.

Sa dihang ang cashier nag-ihap sa sapi, isa sa mga suspek nga naka-mask ang nisulod sa cashier booth ug nideklarar og tukis dayong sakmit sa sapi.

Gikatahong nisibat ang mga suspek human sa tulis. (Diego M. Hidalgo)

23 ka LGU sa Bukidnon pasado sa 2024 Good Financial Housekeeping

Ang lokal nga pangagamhanan sa Bukidnon, lakip ang 20 ka munisipyo ug duha ka dakbayan sa probinsya, nakapasar sa 2024 Good Financial Housekeeping sa ilang matag kategorya

Sumala kini sa Facebook post sa Department of the Interior and Local Government (DILG) Bukidnon.


Matod sa DILG Bukidnon, kini nga talagsaong milestone usa ka testamento sa walay paglubad nga paningkamot alang sa transparency, accountability, ug maayong pagdumala.


Gipasidunggan usab niini ang dedikasyon sa 23 ka LGU sa probinsya sa pagpanalipod sa labing taas nga mga sumbanan sa pagdumala sa pinansya, aron masiguro nga ang mga kapanguhaan sa publiko magamit nga epektibo alang sa kaayohan sa mga komunidad.


(Omar Rashid Z. Abdullah)

Bag-ong CDRRMO building itukod sa Malaybalay

Ang city government sa Malaybalay gikatakdang magtukod og bag-ong building alang sa City Disaster Risk Reduction & Management Office (CDRRMO)

Tungod niini, usa ka Pamuhat ritual ang gipahigayon tapad sa Rehabilitation Center sa Brgy. Casisang, Malaybalay City, niadtong Marso 4, 2025, alang sa pagpahinungod sa maong proyekto.


Sumala sa kasayoran gikan sa Facebook post sa city government, ang ritwal gipangulohan sa grupo sa mga Datu ug Bae.


Si CDRRMO Chief Alan J. Comiso, kauban ang iyang mga personahe, nitambong sa seremonya.


Diha usab si Mayor Jay Warren Pabillaran, kinsa nidasig sa mga personahe sa CDRRMO sa pagpalambo sa kalidad sa serbisyo alang sa katawhan.


(melbmadera)

Agri-10 4K continues to aid IP orgs in NorMin

CAGAYAN DE ORO CITY — The Kabuhayan at Kaunlaran ng Kababayang Katutubo (4K) program, a special initiative of the Department of Agriculture (DA), continues to assist Indigenous Cultural Communities (ICCs) and Indigenous People (IP) farmers and fishers by helping them develop their ancestral lands through sustainable farming. The program also aims to boost their livelihood while respecting their cultural traditions, beliefs, values, and laws

April Grace M. Racines, 4K program focal person of the DA-Regional Field Office 10 (DA-10), shared in a recent episode of “Usapang Agrikultura” on Radyo Pilipinas 1 DXIM that at least 50 Indigenous People’s Organizations (IPOs) in Northern Mindanao have benefited from the program since its inception in 2020.


She explained that the program provides support across the agricultural value chain, including seeds, fertilizers, draft animals, machinery, equipment, and training. These are tailored to each community’s needs and resource gaps, as identified through a Community Needs Assessment (CNA).


Racines added that eligible beneficiaries of the program are IPOs recognized by the National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) or those who have secured—or are in the process of securing—a Certificate of Ancestral Domain Title, Land Title, or Domain Claim (CADT/CALT/CADC).


“Eligible participants must be willing to engage in training or capacity-building activities and adopt new technologies while also respecting and recognizing what we call Indigenous Knowledge Systems and Practices (IKSP),” the coordinator explained.


For his part, Alvin P. Pantaon, a program beneficiary and member of a 51-person association from Sitio Mintapod, Hagpa, Impasugong, Bukidnon, praised the Department of Agriculture’s efforts in uplifting their community.


Through the 4K program, members were trained in agricultural technologies, including rice, corn, and tilapia culture. They also received abaca stripping machines and livestock animals.


“We need to realize that we cannot just rely on what nature provides us for food, especially now that our numbers have grown and nature can no longer sustain our food supply. So, we, the IP, need to adapt, continue, and be ready to cooperate,” Pantaon emphasized, urging others to pursue agriculture.


Racines also highlighted that the 4K program has collaborated with DA-10’s banner programs and special projects, along with its attached bureaus and agencies, NCIP, local government units, and the Philippine Army, to achieve its milestones.


Looking ahead, she shared that the 4K program plans to identify additional ICCs and IPOs to focus on for 2026–2028, with the goal of helping these groups transition into enterprising organizations that can secure stable markets and create sustainable livelihoods in the long run.


“We are already working on crafting cluster development plans for select IPOs,” the 4K program coordinator concluded.


(JLO)

Anti-terrorism forum gipahigayon sa Maramag

Isa ka anti-terrorism forum nga gipangunahan sa 48th Infantry Battalion sa 7th Infantry Division ang gipahigayon sa Maramag Municipal Hall kaniadtong Pebrero 10, 2025.
Katambayayong sa kalihokan ang lokal nga kagamhanan sa Maramag

Sumala sa kasayuran sa LGU Maramag, ang forum nagpundok sa sektor sa negosyo aron matubag ang mga nagpilit nga isyu bahin sa kalinaw, seguridad, ug pagpatuman sa mga balaod nga kontra-terorismo.
Ang mga mahinungdanong presentasyon naglakip sa usa ka panaghisgot bahin sa “paglimbong sa communist terrorist groups ug sibil nga operasyon sa militar,” nga gihan-ay ni Army Captain Rogelio S. Recto, nga nag-counter sa insurgent tactics pinaagi sa community engagement.
Nitambong sab sa kalihokan ang uban pang mga opisyales sa gobyerno. (melbmadera)

Pinakaunang K9 Unit sa LGU Malaybalay, gipresenta

Pormal nga gipresenta sa publiko ang pinakaunang K9 Detection Unit alang sa dugang seguridad sa dakbayan sa Malaybalay

Sumala sa kasayoran, natigayon kini atol sa 2nd Monday Convocation Program niadtong Pebrero 10, 2025.


Si Konsehal Royland M. Orquia, committee chair sa Peace and Order sa Sangguniang Panlungsod, nipasabot sa kamahinungdanon sa paggamit sa trained K9 tungod sa ilang abilidad sa pag-detect sa mga explosives, narcotics, ug uban pang matang sa hulga nga peligroso sa publiko.


Dugang pa niya, isa kini ka deterrent sa kriminalidad ug makatabang sa pagpalig-on sa public safety and security.


Nasayran nga pipila na ka local government units ang nihimog K9 unit sama sa Cebu City ug mga munisipyo, lakip na ang atong silingang siyudad nga Valencia City.


Ang Detection Dog Unit ubos sa pagdumala sa Mayor’s Office, samtang ang City Veterinary Office ang maghatag sa health care support.


Mikabat sa P70,000.00 ang pagpalit sa iro ug dugang P150,000.00 ang gigahin alang sa training ug operasyon niini. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Faulty electrical wiring gilantaw nga hinungdan sa sunog sa Manolo Fortich

Sumala sa imbestigador sa sunog, faulty electrical wiring ang posible nga hinungdan sa sunog nga nidaut sa tulo ka mga balay sa Zone 8, Artajo Village, Brgy. Alae, Manolo Fortich, Bukidnon, hapon sa Pebrero 3, 2025

Gibanabana sa Bureau of Fire Protection (BFP) sa Manolo Fortich nga ang damyos sa sunog anaa sa P2,520,000.
Sumala sa report ni Police Captain Evary E. Bacunawa, OIC sa kapolisan sa Manolo Fortich, ang inisyal nga imbestigasyon sa BFP nagpadayag nga ang sunog anaa sa first alarm status.
Ang una nga balay, nga hinimo sa semi-concrete, hingpit nga naguba; 70 porsyento ang kadaut sa ikaduha nga semi-concrete usab, samtang partially damaged ang ikatulong balay nga gama sa concrete ug steel.
Ang mga balay usa ka duha ka storey nga building. (Diego M. Hidalgo)

Ordinansa sa pag-regulate sa kawayan nga himoong poste sa kural, dekorasyon ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad sa Malaybalay, aprobado na

Giaprubahan na sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1050 S. 2025, nga nag-regulate sa paggamit sa kawayan isip poste sa kural, dekorasyon, ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad

Ang maong ordinansa unang giduso ni Konsehal Melchor P. Maramara kaniadtong Hulyo 16, 2024, atol sa ika-100 regular session, ug gi-refer kini kang Konsehal Kathleen Cecille C. Pagaling, Chairman sa Committee on Health and Social Servicess.


Human sa masusing pagtuon, kini napaboran sa ika-125 regular session niadtong Pebrero 4, 2025, ug gi-aprubahan ni City Mayor Jay Warren Pabillaran niadtong Pebrero 11, 2025.


Gibutyag sa konseho nga ang kawayan nga ginagamit isip poste sa kural o dekorasyon mahimong tapukan sa tubig-ulan, nga mahimong puy-anan ug itloganan sa mga lamok nga nagdala sa dengue.
Ang dengue usa ka major public health concern, nga posibleng makamatay ug makaylap dali sa komunidad.


Kini nga regulasyon usa sa mga lakang sa siyudad alang sa anti-dengue campaign, nga naglakip sa limpyo-palibot nga inisyatibo ug klarong mga patakaran sa paggamit sa kawayan.


Ang ordinansa naglatid sa mga regulasyon, giya, ug uban pang mga prohibisyon sa paggamit sa kawayan aron malikayan ang pagdaghan sa lamok ug pagpakatap sa sakit.


Pinaagi sa maong ordinansa, mas lig-on ang kampanya sa Malaybalay City batok sa dengue, nga magpahugot sa hygiene, sanitasyon, ug kahimsog sa katawhan. (pr)

Lalaki gidunggab sa asawa sa Damulog

Gidala sa hospital ang 63-anyos nga lalaki human gidunggab sa iyang 62-anyos nga asawa sa buntag sa Enero 23, 2025, sa Purok 9, Poblacion, Damulog, Bukidnon

Sumala sa report ni Police Captain Nilo C. Maderse, OIC sa Damulog Municipal Police Station, usa ka concerned citizen sa Damulog Public Market ang nitaho sa insidente ngadto sa buhatan sa kapolisan.

Ang pasiunang imbestigasyon nagpadayag nga ang usa ka panaglalis tali sa biktima ug ang suspek niulbo sa mainit nga komprontasyon tungod sa pangabugho. Atol sa ilang panaglalis, ang suspek nikuha og kutsilyo gikan sa kusina ug gidunggab ang biktima, nga nasamdan sa wala nga bahin sa dughan ug sa duha ka tuhod.

Ang biktima gidali pagdala sa Bukidnon Provincial Hospital sa Kibawe, Bukidnon (BPH) ug karon anaa sa lig-on nga kahimtang.

Ang mga responding police officer nakadakup sa suspek ug kasamtangan anaa siya sa kustodiya sa Damulog MPS. (Omar Rashid Z. Abdullah)

PWD gipatay sa igsoon sa Malaybalay

Isa ka 54-anyos nga lalaki nga person with disability (PWD) ang gipatay sa iyang 44-anyos nga lalaking manghod sa Purok 1, Brgy. Managok, Malaybalay City, Bukidnon

Ang insidente gi-report sa usa ka kagawad sa barangay pasado alas 8:00 sa buntag sa Enero 27, 2025. Sumala sa report sa kapolisan, ang patayng lawas sa mentally ill nga biktima napalgan sulod sa panimalay niini.

Gipadayag sa mga unang nahibal-an nga ang biktima giatake sa iyang mag-uuma nga igsoon nga residente usab sa dapit. Sumala pa, gibunalan sa manghod ang iyang magulang sa tuo nga bahin sa ulo gamit ang usa ka kahoy, hinungdan sa grabe nga trauma sa ulo ug pagkawala sa dugo, nga gituohan nga hinungdan sa kamatayon sa biktima.

Ang dugang nga imbestigasyon nagpakita nga ang mga silingan nakadungog sa kagubot sulod sa puy-anan sa biktima. Ang mga niresponding kapolisan nakadakup sa suspek sa gawas sa balay ug gidala siya sa Malaybalay City Police Station alang sa kustodya ug pag-file sa angay nga mga sumbong.

Ang insidente gituohan nga naggikan sa usa ka personal nga pagdumot tali sa biktima ug sa suspek. (Diego M. Hidalgo)