Saturday, January 18, 2025

Tag: AI

Kalabera sa tawo napalgan sa Kadingilan

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nadeskubri ang kalabera sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan, Kadingilan, Bukidnon udto sa Enero 15, 2025

Ang Kadingilan Municipal Police Station gipahibalo sa Kadingilan Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) kabahin sa nadeskubri.


Sumala sa report sa kapolisan, ang pelvic ug mga bukog sa paa na lang ang nakuha, lakip ang short pants nga gituohang gisuot sa biktima.


Ang asawa sa biktima, sa pagtan-aw sa sapot, gilayon nga gikumpirma nga ang shorts iya sa iyang bana.
Ang biktima naila sa ulahi nga 39-anyos ug residente sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan.


Sa pasiunang imbestigasyon, nasayran nga posibleng nahulog gikan sa pangpang ang biktima, kinsa gidudahang lango sa ilimnong makahubog atol sa hitabo.


Wala’y nakit-an nga timailhan sa foul play, ug ang insidente determinadong isa ka aksidente nga nahitabo sa biktima. (Diego M. Hidalgo)

AMIA-10 village makabenepisyo sa combine harvester

Posted on by Melchor Madera

Tumong sa pagpausbaw sa lokal nga produksiyon, ang Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-RFO 10) nag-turn over sa usa ka combine harvester ngadto sa Bliss Lingion Multipurpose Cooperative (BLMPC)

Sumala sa kasayoran, ang makinarya nagkantidad og Php 2.2 milyones.


Ang seremonya natigayon niadtong Enero 13, 2025 sa Municipal Grounds sa Manolo Fortich, Bukidnon.
Ang agri-intervention gipundohan ubos sa Adaptation and Mitigation Initiative in Agriculture (AMIA) nga programa niini.


Kini nagtumong sa pagsuporta sa mga mag-uuma sa pagsagop sa modernong mga ekipo ug teknolohiya aron mapalambo ang mga hagit sa pagbag-o sa klima.


Sa seremonya sa pagtugyan, si BLMPC chair Dante M. Dosayco nakadawat sa certificate of turnover gikan ni AMIA-10 Project Leader Joel J. Gabo sa presensya sa mga opisyales sa munisipyo nga gipangunahan ni Mayor Rogelio N. Quiño.


Gipaambit ni Dosayco nga ang inisyatiba makapakunhod sa ilang panahon sa pag-ani samtang nagdugang usab sa ilang kita.


Gipaniguro usab sa coop chair nga ilang ma-maximize ang nasangpit nga makinarya dili lang alang sa kaayohan sa mga miyembro niini kondili ipaambit usab sa ilang lokalidad.


Ang Bliss Lingion MPC adunay kinatibuk-ang luna nga 210 ka ektarya uban sa mga mag-uuma niini nga nananom og mais ug kamoteng kahoy ug posibleng pagpalapad sa serbisyo ngadto sa mga dili miyembro. (melbmadera)

Reward gitanyag sa makatudlo sa lain pang responsable sa paglugos-patay sa 5-anyos nga batang babaye sa Valencia

Posted on by Melchor Madera

Ang Bukidnon Police Provincial Office (BPPO) nagtanyag og P50,000.00 nga reward sa makatudlo sa lain pang person-of-interest sa paglugos-patay sa 5-anyos nga batang babaye sa Valencia City

Ang kasayoran gipaskil sa Facebook page sa Valencia City Police Station (VCPS).


Ang patay’ng lawas sa biktima nakaplagan sa katubhan likod sa Robinson Place Valencia nga nahimutang sa Purok 17, Barangay Bagontaas, Valencia City, Bukidnon niadtong Enero 11, 2025.


Isa ka 30-anyos nga person-of-interest sa kaso, si Marlon Pantonial, taga Barangay Banlag, Valencia City, ang nasikop sa kapolisan.


Gikatahong nangilog kini og armas sa pulis sa Valencia ug nagpusil sa liog sulod sa VCPS.


Ang suspek dali nga gidala sa Polymedic Hospital apan gideklara kining dead on arrival sa doktor nga niatiman kaniya.


Taliwala niini, ang pamunoan sa kapolisan nagtuo nga dili nag-inusara ang namatay nga suspek sa krimen, hinungdan gitanyag ang cash reward.


Kung kinsa man ang adunay kasayuran o impormasyon, mamahimong magtext o mutawag sa VCPS sa ilang Hotline #s: 09171180210 / 09177189191. (melbmadera)

Northern Mindanao Inflation Drops to 2.6% in December 2024

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY – The Philippine Statistics Authority (PSA)-10 reported that the headline inflation rate in Northern Mindanao for December 2024 was 2.6 percent, down from 4.8 percent in December 2023 and 2.7 percent in November 2024

PSA-10 Regional Director Janith Aves attributed the slowdown mainly to lower inflation in food and non-alcoholic beverages, which dropped to 1.8 percent in December from 2.9 percent in November.

Key food categories, including cereals, meat, and dairy, showed slower price increases in December. Cereal inflation fell from 6.0 percent in November to 2.2 percent, while meat inflation dropped from 2.1 percent to 1.3 percent.

Alcoholic beverages and tobacco also contributed to the decline, with inflation dropping to 7.7 percent in December from 8.2 percent in November. Meanwhile, cigarettes and spirits experienced slower price increases.

Health-related services also recorded a minor inflation reduction, from 5.7 percent in November to 5.6 percent in December, due to slower price hikes in inpatient services, medicines, and diagnostic products.

“The key contributors to the overall inflation in Health were inpatient curative and rehabilitative services, with an inflation rate of 12.5 percent in December 2024, slower than the 12.9 percent in November 2024. Medicines, vaccines, and other pharmaceutical preparations recorded an inflation rate of 3.2 percent, a decrease from 3.3 percent in November 2024. Medical diagnostic products had an inflation rate of 5.3 percent in December 2024, compared to 6.1 percent in the previous month,” Aves explained.

The Department of Health (DOH)-10 noted possible reasons for the rising costs of medicines, vaccines, and other pharmaceutical preparations.

Jovita Sarip, Statistician II of DOH-10, pointed out that transport costs for medicines and vaccines are potential factors. She mentioned that maintaining the cold chain, essential for preserving vaccine efficacy, likely contributes to higher costs. (Apipa P. Bagumbaran/PIA-10)

Contingent No. 7 triumphs Golden Harvest Street Dancing, Ground Presentation

Posted on by Melchor Madera

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – Contingent No. 7, composed of Barangays Batangan, Vintar, and Sinabuagan, stole the spotlight during the 24th Charter Day Celebration of Valencia City, Bukidnon, on January 12, 2025

Contingent No. 7 clinched the top spot in both the Golden Harvest Street Dancing Competition and the Ground Presentation.

The contingent also earned two Special Awards from the Valencia City government: Best in Costume and Best Product Queen.

Contingent No. 4, representing Barangays Mabuhay, Maapag, and Pinatilan, finished as the first runner-up in both the Street Dancing and Ground Presentation categories.

Contingent No. 6, comprised of Barangays Colonia, Nabag-o, and Mailag, secured second place in the Street Dancing Competition.

Meanwhile, Contingent No. 5, representing Barangays Banlag, Sinayawan, and Dagat-kidavao, placed second in the Ground Presentation. (melbmadera)

Drug suspek nakigpinusilay sa kapolisan sa Maramag

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nakigpinusilay ang usa ka drug suspect sa kapolisan atol sa buy-bust operation nga nahitabo sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Brgy. Kuya, Maramag, Bukidnon, hapon sa Enero 7, 2025

Sumala sa report sa kapolisan, atol sa operasyon, ang lalaking suspek nga giila nga 40-anyos, minyo, mag-uuma ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya, Maramag, Bukidnon nakabantay nga nakig-atubang siya sa usa ka pulis, hinungdan nga nibunot siya sa iyang mubo nga armas ug nipusil sa pulis. Kini nagresulta sa pag-bawos sa back-up arresting officer, nga nipusil balik ngadto sa suspek. Maayo nalang kay wa maunsa ang suspek ug ang poseur buyer.


Ang suspek mitahan sa iyang kaugalingon ug nasikop usab ang iyang kauban nga 37-anyos nga babaye, minyo, walay trabaho, ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya.


Nikabat sa Php 88,400.00 ang balor sa nasakmit nga gidudahang shabu gikan sa mga suspek.


Nasakmit sab gikan sa lalaking suspek ang usa ka kalibre .45 Colt pistol nga adunay magazine assembly nga kargado sa tulo ka bala ug laing isa pa ka magazine sa maong armas.


Ang mga dinakpan nga suspek, uban sa mga nasakmit ug nakumpiskang ebidensiya ug mga narekober nga fired cartridges, gidala sa Maramag MPS alang sa dokumentasyon ug saktong disposisyon.


Samtang ang mga ebidensiya sa droga ug mga armas nga nakumpiska itugyan ngadto sa Provincial Forensic Unit alang sa eksaminasyon.


Kasong kalapasan sa RA 9165 ug RA 10591 ang giandam alang sa inquest proceedings sa mga suspek.
Ang hiniusang puwersa sa kapolisan, gilangkoban sa mga yunit gikan sa Maramag Municipal Police Station ug Bukidnon 2nd Provincial Mobile Force Company. (Diego M. Hidalgo)

36 Ex-NPA Rebels Surrender in Bukidnon

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — Thirty-six former New People’s Army (NPA) leaders and combatants recently surrendered to the Philippine Army’s 403rd Brigade, 4th Infantry Division. They were presented to the Bukidnon provincial government on January 10 at Camp Osito Bahian, Malaybalay City

The surrenderees turned over 55 high-powered firearms, including an M-60 machine gun, and pledged allegiance to the government.


Brigadier General Michele Anayron Jr., commander of the 403rd Brigade, expressed gratitude to the former rebels, calling their surrender a significant step towards peace and stability in Northern Mindanao.

“Akong pagpasalamat sa atong mga sundalo, pulis, local government units, civil society organizations, ug concerned citizens for participating in the ELCAC campaign. Kini nga kampanya involves municipal, provincial, and line agencies. Naa sila gatabang sa ato pinaagi sa paghatag sa support services sama sa livelihood assistance, skills training, ug uban pa, aron masulbad ang insurgency problem sa nasud labi na dinhi sa atong probinsya sa Bukidnon,” he said.


(I thanked the military, police, local government units, civil society organizations, and concerned citizens. They help provide support services, such as livelihood assistance and skills training, to address the insurgency problem in the country, especially here in Bukidnon.)


He urged remaining insurgents to surrender and embrace peace.


Arnel Arcaya, alias Sky, a former NPA leader, shared his difficult experiences within the rebel group and thanked the government for supporting his reintegration into society.


In a press conference, Arcaya expressed his desire to leave his past behind and start anew, inspired by the government’s reintegration efforts.


The military credited Cong. Jonathan Keith T. Flores of the 2nd Congressional District for facilitating the surrender of former NPA leaders, highlighting the success of the whole-of-nation approach.


Cong. Flores emphasized the importance of inter-agency cooperation in defeating insurgency and thanked the surrendered NPA members for rejoining society.


“The presence of government agencies in the mountains, delivering essential services to marginalized communities, has encouraged many to return to peaceful lives,” he said. (Bernadith G. Epan/PIA 10-Bukidnon)

Laborer gipatay sa Lantapan

Posted on by Melchor Madera

Gitigbas-patay ang usa ka laborer sa Sityo Rimlos, Purok 3, Brgy. Bantuanon, Lantapan, Bukidnon kaniadtong Enero 2, 2025

Ang biktima nailhan nga usa ka 50-anyos nga ulitawo ug residente sa Purok 2, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sumala sa report sa kapolisan, ang biktima napalgang nagbuy-od ug patay na sa terrace, adunay samad sa liog nga tinigbasan ug nabuling sa dugo.


Ang suspek giila nga usa ka 23-anyos nga ulitawo, laborer, ug residente sa Sitio Katiguman, Purok 5, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sa imbestigasyon, nasayran nga nag-inom ang biktima, suspek, ug ilang mga higala sa isa ka payag sa Sitio Rimlos.


Human mabiya ang ilang mga higala, nagkalalis ang biktima ug ang suspek tungod sa wala pa masulbad nga personal nga pagdumot.


Nasayran nga nangayo og pasaylo ang suspek, apan nibalibad ang biktima, hinungdan sa panaglalis.
Dihang nawad-an og panimuot ang biktima ug nahulog sa sawog sa terrace, gitigbas sa liog sa suspek ang iyang liog.


Gidala sa pamilya sa biktima ang iyang patay’ng lawas sa Purok 3, Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.
Ang suspek boluntaryong nitahan ug gidala sa Lantapan MPS alang sa dokumentasyon ug dugang legal nga aksyon.


Gituohan nga ang motibo sa insidente kay personal nga grudge. (melbmadera)

DAR-10 distributes over 320,000 hectares to ARBs, showcases agrarian reform milestones

Posted on by cmn

MISAMIS ORIENTAL (December 29, 2024) – The Department of Agrarian Reform (DAR) 10 highlighted significant accomplishments in its key programs, reaffirming its commitment to improving the lives of agrarian reform beneficiaries (ARBs)

In Kapihan sa PIA, DAR-10 Regional Director Zoraida Macadindang underscored the positive impact of their programs and projects on agrarian reform beneficiaries.
“Dako na kaayo ang among nahimo for this year 2024, nadugangan ang among accomplishments in terms of cumulative and na-implement na namo ug nakapanghatag nami sa certificate of condonation with release of real estate mortgage, naka-produce ug thousands of e-titles pinaagi sa SPLIT project, ug daghan ta napanghatag nga CLOAs,” Macadindang said.
(This year, 2024, we achieved significant milestones, including distributing certificates of condonation with real estate mortgage releases, producing thousands of e-titles through the SPLIT project, and issuing numerous CLOAs.)
As of November 2024, Macadindang reported a 97.28 percent completion of the Land Tenure Improvement Program (LTIP), distributing 320,993 hectares to 187,723 ARBs. The region also achieved 136,105 hectares in leasehold agreements, benefiting 51,300 leaseholders.
Under Republic Act No. 11953, the New Agrarian Emancipation Act, 6,538 Certificates of Condonation with Mortgage Releases were issued to ARBs, covering 8,219 hectares, mostly in Bukidnon. Additionally, the agency distributed 2,441 e-titles, converting 364 collective CLOAs into individual titles for 1,984 beneficiaries across 2,816 hectares.
Under the Agrarian Justice Delivery Program, DAR-10 has resolved 1,823 judicial cases, 28,074 quasi-judicial cases, and 54,567 Agrarian Law Implementation (ALI) cases, ensuring secure, sustainable land ownership for ARBs while effectively resolving disputes.
Macadindang attributed the region’s positive results to the efficiency of their skilled adjudicators.
She emphasized that they maintained a zero-case backlog, earning a Hall of Fame award from the DAR Central Office.
“We are closely monitored for case aging to ensure timely resolution. Cases are resolved promptly upon meeting all requirements,” she added.
Meanwhile, the Agrarian Reform Beneficiary Development Sustainability Program (ARBDSP) supports 504 active Agrarian Reform Beneficiary Organizations (ARBOs) across 176 agrarian reform communities (ARCs), benefiting a total of 239,446 ARBs.
To empower ARBs further, 26 ongoing agrarian reform projects worth P376 million are being implemented. Six more projects, valued at P150.5 million, are set to begin, while 440 proposed projects totaling P27.6 billion await approval. The total investment in these projects exceeds P28.15 billion, with Bukidnon receiving the largest share.
These achievements demonstrate DAR’s commitment to advancing its programs, providing ARBs in Northern Mindanao with improved economic opportunities and quality of life. DAR encourages those interested in its programs to visit their local offices across the region. (Jan Albert K. Araña/PIA-10)

PDL nagbitay sa CR sa BJMP

Posted on by Diego M. Hidalgo

Isa ka 31-anyos nga lalaki nga Person with Deprived Liberty (PDL) ang gikatahong naghikog sulod sa comfort room sa iyang selda sa Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) sa Malaybalay City, Bukidnon

Pasado alas 5:00 sa hapon niadtong Enero 1, 2025, nadiskobrehan sa trustee ang gidangatan sa biktima.


Sumala sa pasiunang imbestigasyon, usa ka habol ang gihigot sa iyang liog, nga nakahikot usab sa steel grills sulod sa comfort room sa iyang selda.


Giingong nag-antos sa sakit sa pangisip ug nakasinati og hallucinations ang namatay.


Dugang pa nga nisuway na kini sa paghikog kaniadto apan napugngan sa mga personahe sa BJMP. (Diego M. Hidalgo)