Friday, December 20, 2024

2 gipandunggab sa Baungon

Duha ka mga lalaki ang gipandunggab sa pre-wedding occasion sa Purok 7, Brgy. Pualas, Baungon, Bukidnon hapon sa Agosto 25, 2024

Sumala sa report ni Police Major Melchor Saraus. Jr., OIC sa Baungon Municipal Police Station, ang mga biktima isa ka 37-anyos ug 25-anyos samtang ang suspek isa ka 33-anyos nga lalaki.

Ang mga biktima nag-inom sa ilimnong makahubog sa dihang nahiabot ang suspek nga ilang giaagni nga moapil kanila.

Nahitabo ang panaglalis tali sa mga biktima ug suspek.

Gikatahong niadto sa kusina ang suspek, nikuha og kutsilyo dayong dunggab sa mga biktima ug nisibat.

Ang mga biktima gidala sa Northern Mindanao Medical Center sa Cagayan de Oro City.

Apan ang 37-anyos namatay pipila ka oras gumikan sa grabing samad dinunggaban sa walang bahin sa tiyan samtang ang kauban niini ang nagpabilin sa maong ospital.

Walay pagsinabtanany tali sa suspek ug mga biktima ang nakitang motibo sa krimen. (Diego M. Hidalgo)

100 pamilya nakabenepisyo sa outreach program

Nakabenepisyo sa gipasiugdahan nga outreach program sa Provincial Government of Bukidnon ang anaa sa 100 ka pamilya sa Sitio Mampalanay, Barangay Lilingayon, Valencia City, Bukidnon niadtong Agosto 26, 2024

Ang kalihokan alayon sa 2nd Bukidnon Press Freedom Week (BPFW) Celebration nga gisaulog sa Agosto 25-31, 2024.

Sa pagpasayon sa PGO-Public Affairs, Information and Assistance Division, napalawig sa nagkahiusang hugpong ug pwersa sa prensa sulod sa probinsya sa Bukidnon ang kalihukan nga nagtumong sa pagtabang ug pagsuporta sa komunidad nga nanginahanglan.

Sa sayo pa, isa ka motorkada ang gipahigayon diin ang mga media sa amihanang bahin sa probinsya, ug ang mga media sa habagatang bahin nagkatagbo sa Barangay Aglayan dayon nagkahiusa padulong sa Sityo Mampalanay, Brgy. Lilingayon subay sa dalan sa Barangay Basac, Lantapan, Bukidnon.

Natunol sa mga residente ang food packs, school supplies, school armchairs, mga tsinelas, used clothings, ug ang mga binhi sa utanon nga gipangtisok usab sa grupo nganha sa ilang communal garden, agig suporta sa Bahay Kubo Program ni Provincial Governor Rogelio Neil P. Roque.

Lakip sab sa kalihokan ang feeding program ug free haircut.

Natanum sab ang 500 ka seedlings sa calamansi nga sa umaabot mamahimong isa sa tinubdan sa kahinguhaan sa komunidad.

Niadtong Agosto 25, 2024, unang gipahigayon ang KBP Bukidnon Interaction diin bisita si Mr. Walter Balane, associate professor sa BukSU alang sa hisgutanang “Free and Responsible Media in partnership with the government, a perfect tool for Peace and Development.” (PGB/melbmadera)

Demo farm showcases drought-tolerant hybrid rice variety in Buk’non upland area

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — A demonstration farm in Sitio Incalbog, Can-ayan, featuring the hybrid rice variety TH-82 NSIC Rc350H, has showcased resilience amid the El Niño phenomenon, highlighting its potential to thrive within an upland ecosystem

This was underscored during a culmination program of the techno demo on August 22 in the said city.

This was led by the Department of Agriculture – Northern Mindanao (DA-10) in partnership with the Bukidnon Tagoloanon Mulahay Ha Kabukalagan Agriculture Cooperative (BUKTAMACO), Bukidnon province and Malaybalay City agriculture offices, and SeedWorks Philippines, Inc.

Chona H. Nacalaban, DA-10’s Rice program focal person, emphasized the importance of introducing the hybrid rice technology in upland conditions and engaging members of the Indigenous Peoples (IPs), especially in their ancestral areas with limited rice cultivation.

Launched last February 8, the planted rice variety was initially expected to be harvested by the third week of May, but faced a 58-day delay in maturity due to a significant lack of rainfall from March to May, albeit yielding 2.2 tons per hectare based on crop cut results after receiving rainfall in June.

For his part, Emmanuel F. Piñol, former DA Secretary and an early supporter of the initiative, lauded the demo farm’s success as a significant milestone for Philippine agriculture.

“The ability of this rice variety to survive drought and continue growing, despite a delayed maturity period, underscores its potential to revolutionize rice production in upland areas,” Piñol remarked.

“This breakthrough could allow us to cultivate rice in areas previously reliant on irrigation,” he added, while further noting that it is pivotal in easing the reliance on rice imports and addressing the need to feed the growing population by expanding and improving available tribal areas of the country for rice production.

The demo farm, covering 3,000 square meters, is a precursor to developing the 300 hectares within the BUKTAMACO ancestral domains, which overall seeks to implement sustainable farming practices tailored to upland environments, at the same time bolstering food security in the region. (BJCE)

Bukidnon logs over 5,000 dengue cases since January 2024

Over 5,000 dengue cases have been recorded in Bukidnon from January to August 2024

According to the Provincial Health Office (PHO), the 5,099 dengue cases recorded in the province are higher than the 4,000 cases logged in the same period in 2023.

PHO said at least 17 people have died from dengue in the province. However, there is no outbreak of the disease just yet.

Authorities have also yet to discuss the declaration of a state of calamity.

PHO said Malaybalay City has the most cases, with 926, followed by Valencia City, with 508. These cities have two reported deaths each.

With the rising number of dengue cases, the local government of Malaybalay City has conducted fogging operations in areas where dengue cases were reported.

PHO also distributed treated mosquito nets to some schools to fend off dengue-carrying mosquitoes.

“Kung di ka mag-cleanup unya mag-fogging mao ra gihapon mobalik ra gihapon ang lamok kay di man kasulod ang aso sa tubig, so clean up gyud ta,” Bukidnon PHO Dengue Coordinator, Sergio Flores, said.

Health authorities reminded the public to practice the 5S habit against dengue, which includes search and destroy, self-protection, seeking early consultation, supporting fogging, and sustaining hydration. — (James Paolo Yap/GMA Regional TV/August 19, 2024)

Bukidnon schools first to orient in agri e-learning upgrades

CAGAYAN DE ORO CITY (July 12, 2024/PNA) – Schools in the province of Bukidnon are the first in the Northern Mindanao region to re-orient updated course modules of e-learning on agriculture

In an interview Friday, Jan-Ariss Jadaque, technical support focal person of the Agricultural Training Institute in Region 10 (ATI-10), said 60 teachers from 15 schools in Malaybalay City attended the re-orientation.

“One of the objectives we also aim for the briefing is to develop a plan for a possible partnership with the different schools from the (Department of Education’s) Division of Malaybalay City,” he said.

The e-learning briefing for teachers guided them in the new website, which was relaunched in 2023.

Its goal is to promote agriculture and fishery to youth through the integration of an e-learning program into the curriculum of these schools’ Technical- Vocational- Livelihood track at the senior high school level.

Victhor Palarca, ATI-10 Media Production Specialist, said the e-learning program started in 2010, but the agriculture modules are part of the electronic extension program which dates back to 2007. (Nef Luczon/PNA)

Fire Insp. Salga gipasidunggan

Gitunol ang pasidungog ngadto kang Fire Inspector Mary Ranilie Ladrillo Salga

Nahigayon ang pagtunol niadtong Mayo 21, 2024 didto sa Sangguniang Panlunsod (SP) Session Hall sa Old City Hall building sa Malaybalay City atol sa 92nd regular session sa SP.

Kaniadtong Abril 16 atol sa 87th regular session sa SP, giduso ni Konsehal Zoltan Dindo D. Dinlayan nga hatagan og Recognition si Salga isip Top six nga nag-graduate sa Philippine National Police Academy (PNPA) LAYAG-DIWA Class of 2024.

Si Fire Inspector Salga gikan sa Barangay 10 sa Malaybalay City.

Siya kinamagulangang anak sa kanhing empleyado sa City Government of Malaybalay nga si late Ramon Salga ug Nelly L. Salga.

Produkto siya sa Malaybalay City Central School (MCCS), Bukidnon National High School (BNHS) ug Cagayan de Oro College (COC) sa wala pa siya nisulod sa PNPA. (Diego M. Hidalgo)

Focal prophylaxis for schistosomiasis administered in Barangay St. Peter

MALAYBALAY CITY (May 22, 2024) – The City Health Office (CHO) conducted focal prophylaxis for schistosomiasis in Barangay St. Peter, a non-schisto-endemic area

This demonstrates a commitment to preventive healthcare and addressing potential health risks before they become significant problems.

By conducting such interventions, they’re not only protecting the health of individuals in Barangay St. Peter but also working towards preventing the spread of schistosomiasis to other areas.

Individuals aged 5 to 65 years old were administered a single dose of Praziquantel (40mg/kg) on a full stomach.

This intervention followed Malacological and Parasitological surveys by the City Health Office, which identified the presence of schistosomiasis in Barangay St. Peter.

During the malacological survey, the snail Oncomelania quadrasi, the intermediate host of Schistosoma japonicum, was found.

In a subsequent parasitological survey, 100 stool samples were examined using the Katokatz method, revealing that less than 1 percent were positive for schistosomiasis and soil- transmitted helminthiasis in the place.

In response, the Department of Health Center for Health and Development Northern Mindanao (DOH-CHDNM) provided Praziquantel, the preferred drug for treating schistosomiasis.

Following health advisories, a mass treatment approach was adopted, providing prophylactic treatment to the entire eligible population, regardless of infection status.

By treating everyone within the eligible age range, the intervention aims to prevent new infections and reduce the overall burden of the disease in the community. (CHO-NADA/melbmadera)

Isa ka tunghaan sa Lantapan nasunog

Isa ka sunog ang miigo sa Capitan Juan Integrated School sa Purok 1, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon hapon sa Mayo 18, 2024

Upat ka mga lawak ang nasunog ug isa ka lawak ang partially burned.

Sumala kini sa report ni Police Major Jessie James M. Lasdoce, OIC sa Lanatapn Municipal Police Station.

Gipahigayon ang pasiunang imbestigasyon sa sa dapit ang gihimo sa Fire Arson Investigator sa Bureau of Fire Protection (BFP) Lantapan.

Subay niini, ang hinungdan sa sunog mao ang isa ka mibuto nga electric grid.

Ang sunog sa ulahi midako tungod sa gaan nga mga materyales ug pagkauga sa giingon nga mga materyales nga gitaod sa edipisyo.

Walay kaswalti o nasamdan sa hitabo.

Ang gibanabana nga structural damage, lakip na ang mga butang, kapin o kulang PhP1,000,000.00. (Diego M. Hidalgo)

Putbolista sa San Beda, garbo nga gikan sa Malaybalay

Isa ka putbolista nga taga Malaybalay ang bag-ohay pa lang nakasungkit sa prestihiyosong titulo isip “Rookie of the Year” ug “Best Striker” atol sa NCAA Season 99 men’s football tournament championship, niadtong Marso 11, 2024

Si Kirk Eman Rozal See, 22, taga Brgy. 9, isa ka manunuwa sa putbol ilalom sa iladong football team nga San Beda Red Booters.

Ang nasangpit nga kuponan malampusong midepensa sa ilang titulo ug nahimong kampeonado sa liga human ilang napildi ang De La Salle- College of St. Benilde Blazers, sa iskor nga 1-0, didto sa Rizal Memorial Football Stadium.

Isip unang tuig sa NCAA football tournament, naangkon ni See ang “Golden Boot” award ug best striker human niya nabuhat ang unom ka “goals,” pinakataas nga puntos sa maong torneyo.

Si See, kasamtangan nga third year college student sa San Beda University nga nagtuon sa kurso nga Sports Management.

Siya isa ka full scholarship recipient nga gi-offer sa iya isip isa sa ka talentado ug disiplinado nga atleta nga gikan sa syudad sa Malaybalay.

Nagtungha siya sa San Beda sugod Grade 10, apan siya nagpabilin nga mapaubsanon ug wala niya hikalimti ang mga tawo nga mitabang kaniya, iyang pamilya ug higala, coaches, sa iyang tulunghaan diha sa Bukidnon National High School ug sa Malaybalay City Central Elementary School. (PR/LGU-Malaybalay)

Suspek sa Basag Kotse incidents sa Bukidnon nakigpinusilay sa kapulisan

Nakigpinusilay sa mga myembro sa Valencia City Police Station ang giingon nga notoryus nga suspek sa Basag Kotse incidents sa Bukidnon

Si Police Lt. Col. Mitchel Clemencio, OIC sa Valencia CPS sa iyang report miingon nga ang

pinusilay nahitabo sa alas 12:46 a.m. sa Marso 1, 2024.

 

Sumala sa report, nabantayan nga gipang-lili sa suspek ang mga sakyanan nga nakaparada sa corner sa Valero ug Antonio Street, Poblacion, Valencia City.

 

Nakigpinusilay ang 28-anyos nga suspek sa nagpatrolyang mga pulis sa dapit.

 

Ang motorsiklo nga gimaneho sa suspek nakadusmo sa lechon manok stall sa daplin sa Sayre

Highway sa Purok uno sa Barangay Lumbo human sa ginukdanay.

 

Gidala ang suspek sa Laviña General Hospital aron matambalan gumikan sa samad pinusilan

nga naangkon sa lawas.

 

Apan gideklarar siya nga patay na sa wala pa mahiabot sa nag-atiman nga doktor.

 

Lakip sa narekober gikan sa suspek ang isa ka kalibre .45 pistola nga adunay steel magazine nga kargado sa upat ka buhing bala.

 

Sa dugang imbestigasyon nasayran nga ang nahisgutang narekober nga armas nakarehistro ug gipanag-iya sa isa ka 46-anyos nga negosyante.

 

Nasuta nga ang maong armas gibutang sulod sa Ford Ranger Raptor nga sakyanan sa negosyante samtang giparking kini sa Jocels Garden, Purok 2, Brgy. Poblacion, Valencia City niadtong Oktubre 7, 2023 sa mga alas 8:50 sa gabii.

 

Giguba ang bintana sa maong sakyanan ug gituyo nga gikuha sa sad-an ang maong armas. (Diego M. Hidalgo)