Friday, January 24, 2025

Lalaki naghikog sa Dangcagan

Nadiskobrehan nga naghikog ang usa ka 23-anyos nga ulitawo sulod sa ilang panimalay sa Purok 1, Brgy. Poblacion, Dangcagan, Bukidnon, buntag sa Enero 2, 2025

Sa imbestigasyon sa Dangcagan Municipal Police Station, nasayran nga nag-inom og ilimnong

makahubog ang biktima uban sa iyang mga higala sayo sa gabii niadtong Enero 1, 2025, sa Purok 3, Poblacion, Dangcagan, Bukidnon ug nipauli mga alas 4:00 sa buntag sa Enero 2, 2025.


Dugang pa, mga alas 7:00 sa buntag sa samang petsa, nanuktok ang iyang inahan sa pultahan sa iyang lawak apan walay tubag.


Giablihan niya ang pultahan ug nadiskubrehan niya ang iyang anak nga naglingkod ug naghigot og electrical wire sa liog ug gitaod kini sa grills sa bintana.


Gidala dayon sa pamilya ang biktima sa Kibawe Provincial Hospital, diin gideklarang dead on arrival sa attending physician.


Ang hinungdan sa kamatayon gitino nga asphyxia, secondary to hanging. (Omar Rashid Z. Abdullah)

PDL nagbitay sa CR sa BJMP

Isa ka 31-anyos nga lalaki nga Person with Deprived Liberty (PDL) ang gikatahong naghikog sulod sa comfort room sa iyang selda sa Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) sa Malaybalay City, Bukidnon

Pasado alas 5:00 sa hapon niadtong Enero 1, 2025, nadiskobrehan sa trustee ang gidangatan sa biktima.


Sumala sa pasiunang imbestigasyon, usa ka habol ang gihigot sa iyang liog, nga nakahikot usab sa steel grills sulod sa comfort room sa iyang selda.


Giingong nag-antos sa sakit sa pangisip ug nakasinati og hallucinations ang namatay.


Dugang pa nga nisuway na kini sa paghikog kaniadto apan napugngan sa mga personahe sa BJMP. (Diego M. Hidalgo)

Bana, asawa patay sa San Fernando

Patay ang bana ug asawa sa kagubot nga nahitabo sa Sitio Salumayag, Halapitan, San Fernando, Bukidnon, hapon sa Enero 2, 2025

Gitigbas ug patay sa bana ang iyang 47-anyos nga asawa gamit ang sundang sa wala nga liog ug tuong kamot, nga niresulta sa hinanaling kamatayon niini.


Sumala sa report sa kapolisan, nahitabo kini samtang sila nagkalalis tungod sa selos sulod sa ilang panimalay.


Human sa hitabo, ang 39-anyos nga suspek namusil pa sa duha ka mga lalaking mag-uuma nga taga-Sityo Kasilaan, Barangay Halapitan, San Fernando, nga nangagi sa dalan gawas sa ilang panimalay gamit ang dibomba.


Ang 59-anyos nga biktima naigo sa kutokuto, samtang ang kauban nga 34-anyos naigo sa likod.
Niresponde sa dapit ang 40-anyos nga Datu, kinsa myembro sa Bagani nga taga Salumayag, aron ikalma ang sitwasyon, apan gipusil usab siya sa suspek.


Wala naigo si Datu, ug nibalos sa pagpusil gamit ang improvised shotgun. Ang suspek naigo sa tuong bahin sa lawas, hinungdan sa iyang kamatayon. (melbmadera)

Hatud Serbisyo sa Barangay Alanib sa Lantapan nagmalampuson

Sama sa naandan, nagmalampuson ang gipahigayon nga unang Hatud Serbisyo ning tuig sa Barangay Alanib sa Munisipyo sa Lantapan

Gidumog sa katawhan ang programa nga nagdala sa mga serbisyo sa covered court sa barangay kaniadtong Enero 3, 2025.


Sumala sa kasayoran, ang kalihokan gipangunahan ni Lantapan Mayor Ernie R. Devivar.


Ang mga National Offices sama sa LTO, PhilHealth, Pag-IBIG, ug SSS nakig-layon sa kalihokan.


Nakighiusa usab ang mga miyembro sa Sangguniang Panlalawigan ug Provincial Agriculture Office, lakip na ang mga serbisyo medikal gikan sa probinsya.


Sa maong kalihokan, napahigayon usab ang public hearing alang sa pag-usab sa karaang Revenue Code nga nalatid pa sugod sa dos mil singko.


Ang bag-ong Revenue Code mao na unya ang mahimong basehan sa pagkolekta sa buhis alang sa mga tigpatigayon sa munisipyo. (melbmadera)

DOH implements ‘Purok Kalusugan,’ opens BUCAS centers in Normin

CAGAYAN DE ORO CITY (January 8, 2025) — ‘Purok Kalusugan’ and ‘Bagong (New) Urgent Care and Ambulatory Services’ (BUCAS) centers are two programs implemented by the Department of Health Center for Health Development Northern Mindanao (DOH-CHDNM) under the Universal Health Care Act (UHC) that bring health services closer to the people, especially the farthest and smallest communities

In a press conference organized by the DOH-CHDNM, Dr. Steffi Grace H. Enon, DOH-CHDNM chief of the local health support division, shared that ‘Purok Kalusugan’ is aligned with the UHC. “Gikan sa iyang ngalan nga Purok Kalusugan, atong gusto nga ang mga serbisyo nga pangkalusugan o panglawas dal-on nato sa level sa purok,” she said.


(From its name, Purok Kalusugan, we want all services related to health and nutrition to be brought to the level of a zone.)


The UHC Act has many goals, said Enon, but its main goal is that “We want all Filipinos to experience health services that are accessible, affordable, close to them, of quality, and safe.”


The Purok Kalusugan program includes all eight priority health outcomes of DOH, which will be implemented at the “purok,” or zone level.


The eight priority health outcomes include vaccination, nutrition, water supply, sanitation, and hygiene (WASH), maternal health, tuberculosis and HIV, road safety, non-communicable diseases (specifically high blood pressure and diabetes), and cancer.


These eight priority outcomes are called high burdens because many people are affected by them. The Department of Health is focusing on these eight. “If we can improve them, we can say that our community will be healthy,” Enon said.


Opening of BUCAS centers in Northern Mindanao


The Department of Health has launched a new initiative, the Bagong (New) Urgent Care and Ambulatory Services (BUCAS) facility, under the management of DOH hospitals.


Dr. Raymond G. Dela Cruz, the chief of the regulations, licensing, and enforcement division at DOH-CHDNM, stated that this facility will address the issue of congestion in the region’s government hospitals.


“Kasagara niini ang problema, dugay sila maatiman tungod sa kadaghan, limitado ang lugar sa hospital aron maka-accommodate kanila, so ang initiative sa Department of Health mao nga i-forward position kining serbisyo sa atong mga komunidad nga ang mga hospital mu-perform og mga minor surgeries ug mga konsultasyon nga nagkinahanglan og espesyalista. Ang mga ancillary services, mga specialized laboratory exam, ug x-rays idala sa BUCAS centers,” Dela Cruz said.


(This is usually the problem; it takes a long time to attend to them because of the large number, and the hospital space is limited to accommodate them. So, the initiative of the Department of Health is to forward-position these services in our communities so that hospitals perform minor surgeries and consultations requiring specialists. Ancillary services, specialized laboratory exams, and x-rays will be brought to BUCAS centers.)


Currently, there are four operational BUCAS centers in Northern Mindanao. The North Eastern Misamis General Hospital, located in Villanueva, Misamis Oriental, is one of the DOH hospitals; another in Misamis Occidental is located in Plaridel, managed by Mayor Hilarion A. Ramiro Sr. Medical Center (MHARS-MC), a tertiary government hospital in Ozamiz City. The next is in Mambajao, Camiguin, managed by Camiguin General Hospital; however, the purpose is to transfer this center to Sagay, Camiguin.


The idea of BUCAS, according to Dela Cruz, is to place it far from hospitals so that those who need services will go to the centers closer to their communities instead of the hospitals.


While DOH hospitals manage this initiative, local government units have generously volunteered to contribute significantly towards the construction of the centers.


Currently, there are four local governments in the pipeline that have volunteered to provide lots; one of them is Magsaysay in Misamis Oriental, Bacolod in Lanao del Norte, the Malaybalay local government unit in Bukidnon, and Balo-i in Lanao del Norte. (Jasper Marie O. Rucat/PIA-10)

2 gipandunggab sa Baungon

Duha ka mga lalaki ang gipandunggab sa pre-wedding occasion sa Purok 7, Brgy. Pualas, Baungon, Bukidnon hapon sa Agosto 25, 2024

Sumala sa report ni Police Major Melchor Saraus. Jr., OIC sa Baungon Municipal Police Station, ang mga biktima isa ka 37-anyos ug 25-anyos samtang ang suspek isa ka 33-anyos nga lalaki.

Ang mga biktima nag-inom sa ilimnong makahubog sa dihang nahiabot ang suspek nga ilang giaagni nga moapil kanila.

Nahitabo ang panaglalis tali sa mga biktima ug suspek.

Gikatahong niadto sa kusina ang suspek, nikuha og kutsilyo dayong dunggab sa mga biktima ug nisibat.

Ang mga biktima gidala sa Northern Mindanao Medical Center sa Cagayan de Oro City.

Apan ang 37-anyos namatay pipila ka oras gumikan sa grabing samad dinunggaban sa walang bahin sa tiyan samtang ang kauban niini ang nagpabilin sa maong ospital.

Walay pagsinabtanany tali sa suspek ug mga biktima ang nakitang motibo sa krimen. (Diego M. Hidalgo)

12 paresan misalmot sa Tribal mass wedding

Dose ka paresan sa Indigenous Peoples (IPs) ang nisalmot sa tribal mass wedding nga gipahigayon niadtong Agosto sa Covered Court sa Barangay Sumpong sa Malaybalay City, Bukidnon

Sumala sa kasayoran sa local government unit sa Malaybalay, ang kalihokan isa ka highlight sa “Araw ng Barangay Sumpong.”

Gitumong kini aron mapormal ang panaghiusa sa mga magtiayon nga nag-ipon na isip bana ug asawa.

Ang seremonyas gihimo subay sa naandang mga balaod, ritwal, ug tradisyon sa mga magtiayon, sumala sa gilatid sa Republic Act 8371 kon Indigenous Peoples Rights Act.

Si Datu Danny Sarito ang nangulo sa kasal, uban sa tabang ni Bae Inatlawan – Adelina Tarino ug Datu Chepin Jose Gumindan.

Gitinguha usab sa kalihokan nga masiguro nga ang mga magtiayon maka-access sa mga importanteng programa sa gobyerno, sama sa 4Ps (Pantawid Pamilyang Pilipino Program) ug PhilHealth.

Si City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, uban sa mga sakop sa Sangguniang Panlungsod, mga opisyal sa barangay, ug nagkalain-laing lider sa tribo, nitambong sa seremonyas aron pagpakita sa ilang suporta.

Anaa ang City Civil Registrar’s Office aron motabang sa pagpirma sa mga sertipiko sa kaminyoon, pagsiguro sa legal nga pag-ila sa ilang kaminyoon. (Diego M. Hidalgo)

Sgt. Pairat sa 8IB napili nga best NCO sa ‘Tribute to Soldiers’ awards sa The Manila Times

Si Sergeant Jerwen Pairat, ang napili nga Best Non-Commissioned Officer for Community Service ubos sa Civil Service Category sa ‘Tribute to Soldiers’ Awards sa The Manila Times

Ang awarding ceremony gipahigayon sa Manila Hotel sa Metro Manila niadtong Agosto Lunes, sumala sa kasayoran sa militar.

Si Presidential Peace Adviser Carlito Galvez Jr. uban ni Armed Forces of the Philippines Chief of Staff General Romeo Brawner Jr., ang nitunol sa award ngadto kay Sgt. Pairat.

Si Pairat isa ka Squad Leader sa Mobile Community Support Sustainment Team (MCSST) ubos sa Bravo Company sa eight Infantry Battalion, fourth Infantry Division nga nakabase sa Impasug-ong, Bukidnon.

Ang MCSST ubos ni Sgt. Si Pairat gipakatap sa hilit nga mga dapit sa Bukidnon aron padayon nga magmonitor ug magpalig-on sa mga programa sa gobyerno, busa, mapadayon ang kalinaw ug kalamboan, ilabina sa mga huyang nga komunidad.

Pinaagi niini nga mga paningkamot, ang iyang team nakahimo sa pagpadali sa pagsurender sa pipila ka mga CPP NPA Terrorists (CNTs) sa ilang lugar, nga miresulta sa pagkunhod sa gidaghanon sa mga miyembro sa CTG ug sa ilang firepower.

Ang bag-o nilang nahimo mao ang pagsurender sa mga CNT ubos sa Squad 3 sa Headquarters Force Neo sa North Central Mindanao Regional Committee. (melbmadera)

100 pamilya nakabenepisyo sa outreach program

Nakabenepisyo sa gipasiugdahan nga outreach program sa Provincial Government of Bukidnon ang anaa sa 100 ka pamilya sa Sitio Mampalanay, Barangay Lilingayon, Valencia City, Bukidnon niadtong Agosto 26, 2024

Ang kalihokan alayon sa 2nd Bukidnon Press Freedom Week (BPFW) Celebration nga gisaulog sa Agosto 25-31, 2024.

Sa pagpasayon sa PGO-Public Affairs, Information and Assistance Division, napalawig sa nagkahiusang hugpong ug pwersa sa prensa sulod sa probinsya sa Bukidnon ang kalihukan nga nagtumong sa pagtabang ug pagsuporta sa komunidad nga nanginahanglan.

Sa sayo pa, isa ka motorkada ang gipahigayon diin ang mga media sa amihanang bahin sa probinsya, ug ang mga media sa habagatang bahin nagkatagbo sa Barangay Aglayan dayon nagkahiusa padulong sa Sityo Mampalanay, Brgy. Lilingayon subay sa dalan sa Barangay Basac, Lantapan, Bukidnon.

Natunol sa mga residente ang food packs, school supplies, school armchairs, mga tsinelas, used clothings, ug ang mga binhi sa utanon nga gipangtisok usab sa grupo nganha sa ilang communal garden, agig suporta sa Bahay Kubo Program ni Provincial Governor Rogelio Neil P. Roque.

Lakip sab sa kalihokan ang feeding program ug free haircut.

Natanum sab ang 500 ka seedlings sa calamansi nga sa umaabot mamahimong isa sa tinubdan sa kahinguhaan sa komunidad.

Niadtong Agosto 25, 2024, unang gipahigayon ang KBP Bukidnon Interaction diin bisita si Mr. Walter Balane, associate professor sa BukSU alang sa hisgutanang “Free and Responsible Media in partnership with the government, a perfect tool for Peace and Development.” (PGB/melbmadera)

Lantapan LGU provides communication skills training, empowers LGBTQIA+ as change agents

MALAYBALAY CITY (January 7, 2025) — To empower LGBTQIA+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, intersex, asexual, and other identities) as catalysts for change, the local government unit (LGU) of Lantapan conducted training in Malaybalay City on December 18-19

The workshop focused on social media management, news writing, and broadcasting, emphasizing the media’s power to amplify marginalized voices and shape public discourse.
Participants delved into the intricacies of social media platforms and guided participants in crafting impactful content, building strong online communities, and effectively combating misinformation.
The training empowered LGBTQIA+ members to harness the power of social media to raise awareness about their rights, promote inclusivity, and foster meaningful dialogue on critical community issues.
These skills are crucial for empowering LGBTQIA+ individuals to share authentic stories that challenge stereotypes, celebrate diversity, and bring attention to the issues impacting their community.
Beyond technical skills, the workshop emphasized the participants’ ethical responsibilities, encouraging them to approach content creation with integrity and respect for all individuals.
By combining technical expertise with a strong advocacy foundation, the program ensures that LGBTQIA+ members are not only skilled communicators but also effective agents of change.
This initiative by the Lantapan local government underscores the significance of inclusive governance and active participation in societal discourse. By equipping LGBTQIA+ members with valuable media skills, the LGU fosters a more informed and empowered community, ready to take on leadership roles and advocate for positive change.

LGU’s Support

Lantapan Mayor Ernie Devibar acknowledged the LGBTQIA+ community as an integral part of the locality.
“In Lantapan, we actively include our LGBTQIA+ community in our initiatives and programs. Every June 12, during the Independence Day celebration, we organize events for our LGBTQIA+ community, where they can showcase their talents through pageants and other activities. This reflects the Lantapan local government’s commitment to creating a more inclusive and equitable society where the voices of all its citizens, including the LGBTQIA+ community, are heard and valued,” the mayor said.
Dem Alfonso, 19, thanked the Lantapan local government for this valuable opportunity.
“I am grateful to the Lantapan LGU for facilitating this seminar-workshop. We learned so much,” Alfonso said. (Bernadith G. Epan/PIA 10-Bukidnon)