Tuesday, April 01, 2025

Tag: IP

PWD gipatay sa igsoon sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Isa ka 54-anyos nga lalaki nga person with disability (PWD) ang gipatay sa iyang 44-anyos nga lalaking manghod sa Purok 1, Brgy. Managok, Malaybalay City, Bukidnon

Ang insidente gi-report sa usa ka kagawad sa barangay pasado alas 8:00 sa buntag sa Enero 27, 2025. Sumala sa report sa kapolisan, ang patayng lawas sa mentally ill nga biktima napalgan sulod sa panimalay niini.

Gipadayag sa mga unang nahibal-an nga ang biktima giatake sa iyang mag-uuma nga igsoon nga residente usab sa dapit. Sumala pa, gibunalan sa manghod ang iyang magulang sa tuo nga bahin sa ulo gamit ang usa ka kahoy, hinungdan sa grabe nga trauma sa ulo ug pagkawala sa dugo, nga gituohan nga hinungdan sa kamatayon sa biktima.

Ang dugang nga imbestigasyon nagpakita nga ang mga silingan nakadungog sa kagubot sulod sa puy-anan sa biktima. Ang mga niresponding kapolisan nakadakup sa suspek sa gawas sa balay ug gidala siya sa Malaybalay City Police Station alang sa kustodya ug pag-file sa angay nga mga sumbong.

Ang insidente gituohan nga naggikan sa usa ka personal nga pagdumot tali sa biktima ug sa suspek. (Diego M. Hidalgo)

Centenarian sa Valencia nakadawat og cash gifts

Posted on by Melchor Madera

Isa ka centenarian nga si Apolinaria “Poling” Gapusan Caluya nga taga Barangay Sinabuagan sa Valencia City, Bukidnon, ang nakadawat sa iyang cash gifts

Personal nga gibisita si Lola Poling sa mga personahe sa Office of the Senior Citizens Affairs (OSCA) ug Department of Social Welfare and Development (DSWD).

Sumala sa kasayoran sa city government sa Valencia, niadtong Enero 23, 2025, ilang gihatag ang mga benepisyo kang Lola Poling sa iyang pagkab-ot isip centenarian.

Nakadawat si Lola Poling og Php50,000.00 subay sa programa sa City Government of Valencia. Samtang nadawat usab niya ang P100,000.00 gikan sa DSWD subay sa Republic Act 10868 o Centenarians Act of 2016.

Nagpaabot usab og suporta ug maayong panghinaot kang Lola “Poling” si CSWD Officer Yvonne Sapanta, assistant city administrator Rembert Bautista, Kimberly Belacion sa National Commission of Senior Citizens Region 10, ug OSCA head Luz Flor Murillo. (melbmadera)Personal nga gibisita si Lola Poling sa mga personahe sa Office of the Senior Citizens Affairs (OSCA) ug Department of Social Welfare and Development (DSWD).

Sumala sa kasayoran sa city government sa Valencia, niadtong Enero 23, 2025, ilang gihatag ang mga benepisyo kang Lola Poling sa iyang pagkab-ot isip centenarian.

Nakadawat si Lola Poling og Php50,000.00 subay sa programa sa City Government of Valencia. Samtang nadawat usab niya ang P100,000.00 gikan sa DSWD subay sa Republic Act 10868 o Centenarians Act of 2016.

Nagpaabot usab og suporta ug maayong panghinaot kang Lola “Poling” si CSWD Officer Yvonne Sapanta, assistant city administrator Rembert Bautista, Kimberly Belacion sa National Commission of Senior Citizens Region 10, ug OSCA head Luz Flor Murillo. (melbmadera)

Agri-10 4k Program nagbubo sa mga interbensyon sa agri sa IP org

Posted on by Melchor Madera

Ang Department of Agriculture (DA-10), pinaagi sa programa sa Kabuhayan at Kaunlaran ng Kabayang Katutubo (4K), nihatag og duolan nga Php318,000 nga kantidad alang sa agricultural interventions sa Panasalan Dagumnaan Talaandig Tribe Association (PADATTA)

Sumala sa kasayoran sa DA-10, ang programa nagsuporta sa paghatag gahum sa mga komunidad sa mga lumad sa Northern Mindanao.

Niadtong Enero 24, 2025, sa Sitio Kawilihan, Dagumbaan, Maramag, Bukidnon, ang departamento, nga gipangulohan ni Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan pinaagi ni April Grace M. Racines, program focal person, sa kooperasyon sa Municipal Agriculture Office sa Maramag, nihatag sa unom ka carabao nga nibalor og Php300,000 ug nagkalain-laing mga binhi sa utanon nga nagkantidad og Php17,995.00 ngadto sa PADATTA, nga girepresentahan sa iyang presidente nga si Bae Vilma Morena.

Sa ilawom sa Production and Livelihood nga bahin sa Programa, ang mga probisyon sa agrikultura, nga kaniadto gikuha gikan sa research complex sa DA-10, nagtinguha sa pagpauswag sa produktibidad ug kita sa mga mag-uuma nga IP pinaagi sa pagpalambo sa mga sustainable nga negosyo sa agrikultura, pinaagi sa lig-on nga pakig-uban sa mga miyembro sa asosasyon alang sa pag-uswag sa agrikultura.

Ang maong turnover nagtimaan usab sa laing alon sa tabang sa PADATTA. Sama sa nahinumduman, niadtong Nobyembre, ang pipila ka mga napiling miyembro sa asosasyon nakasalmot sa isa ka pagbansay sa produksyon sa mais ug postharvest nga teknolohiya, nga gihimo sa Malaybalay City. (melbmadera)

Interfaith prayer rally alang sa Demokrasya ug Kontra Korapsyon gipahigayon

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong hapon sa Enero 26, 2025, gipahigayon ang province-wide Interfaith Prayer Rally nga gi-organisar sa Barug Maisug Bukidnon – Kontra Korapsyon, Duterte for Democracy (BMBKKDD)

Ang kalihokan nagsugod sa usa ka motorcade gikan sa PCC Covered Court ngadto sa Maramag Integrated Bus Terminal, diin ang mga partisipante naghiusa sa usa ka kusganong pagpahayag batok sa korapsyon.

Ang mga lider sa Iglesia ni Cristo, Roman Catholic Church, Seventh-Day Adventist Church, Islam, Fundamental Baptist Church, ug United Pentecostal Church nanguna sa pag-ampo alang sa hustisya ug kalinaw.

Si Romy P. Tiongco, kanhi Parish Priest ug kanhi Mayor sa Damulog, ang nagpasundayag sa highlight sa kalihokan, nga nagpaila kang kanhi Executive Secretary Atty. Vic Rodriguez isip dinapit nga mamumulong.

Ang Bukidnon IP artist nga si Datu Waway Saway naghatag sa iyang pasundayag.

Ang kalihokan natigayon sa paningkamot ni Gordon Torres, nga organizer sa BMBKKDD.

Si Mr. Herman Santillan mipadayag sa mga hagit sa mga mag-uuma, si Vee Olivarez nagdala og paglaom alang sa kabatan-onan, si Dr. Fe A. Torres nag-awhag alang sa empowerment sa kababayen-an, ug si Atty. Ruby Melecio Villejo nagpasiugda sa papel sa legal nga komunidad.

Si Atty. Arbie S. Llesis, kasamtangang Indigenous Peoples Mandatory Representative (IPMR) sa provincial Sanggunian, naghatag og garbo ug determinasyon alang sa mga Lumad, samtang si Alpio G. Dacut Jr. mipadayag sa tingog sa akademya uban ang tawag sa kaalam ug kalambuan.

Ang adlaw nagtapos uban ang usa ka pinasahi nga panumpa sa pagpakigbisog batok sa korapsyon ug pagpanalipod sa demokrasya, nga nagbilin og dili malimtan nga marka sa kasingkasing sa mga nanambong. (melbmadera)

Coffee stakeholders scale up NorMin’s coffee roadmap, to brand Bukidnon as Arabica capital

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY – The Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10), led by Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan, recently convened coffee stakeholders for a public-private consultation to consolidate plans, programs, and funding for scaling up Northern Mindanao’s coffee roadmap

The consultation was attended by representatives from the Department of Trade and Industry – Region 10 (DTI-10), local government units (LGUs), farmers’ cooperatives, agribusiness enterprises, and DA Undersecretary for the High Value Crops Development Program (HVCDP), Cheryl Marie Natividad-Caballero.

DA-10’s RED Pacamalan emphasized the need for a unified direction among stakeholders to drive the development of the region’s coffee industry.

A resolution to adopt the Bukidnon Coffee Roadmap for 2025, aiming to establish the province as the Arabica capital of the country, is poised for approval, as disclosed by Kimberly A. Bacasma, senior trade-industry development specialist at DTI-10.

She also identified challenges in coffee cultivation, such as outdated methods, fragmented growers, limited marketing avenues, and insufficient financial resources for expansion as focus areas for roadmap development.

Undersecretary Natividad-Caballero recommended consolidating existing interventions at the farmer, firm, and industry levels to ensure effective operationalization.

Furthermore, the undersecretary advocated for the strategic utilization and maximization of the Competitiveness Enhancement Measures Fund (CEMF) to attract public investments.

The CEMF can fund coffee-related projects up to PhP50 million, subject to the proponents’ eligibility, with a 20% counterpart required from qualified proponents. These grants can support initiatives in production, postharvest handling, processing, marketing, infrastructure development, and the acquisition of equipment and facilities.

For its part, RED Pacamalan vowed that DA-10’s drone team would undertake drone mapping to identify coffee farming areas, determine coffee varieties, and profile the farmers operating in those areas.

“Through this digitization, we can establish baseline data to consolidate coffee farmers, which will serve as a foundation for the region’s coffee industry development over the next 2 to 3 years,” he said.

After the consultation, the executive director advocated for provincial-level dialogue to explore specific action plans, align initiatives, and identify essential government infrastructure investments for the undertaking.

Key partners and stakeholders, including Nestlé Philippines’ Coffee+Project, Mindanao Development Authority’s (MinDA) Ancestral Domain Investment Plans, and DTI-10’s Rural Agro-Enterprise Partnership for Inclusive Development and Growth (RAPID Growth) Project, shared their initiatives aligned with the Northern Mindanao Coffee Roadmap.

Also present during the consultation were DA-10 Regional Technical Director for Operations Carlota S. Madriaga, HVCDP Director Joseph C. Manicad, national and regional DA personnel, and representatives from Bayanihan Millenium Multipurpose Cooperative, Kauyagan Savers Multipurpose Cooperative, Lamac Multipurpose Cooperative, MM Cares, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), Harbest Agribusiness Corp., and the local government units of Misamis Oriental, Iligan City, and Bukidnon. (BJCE)

Army installs new 4ID commander, pledges peacebuilding efforts

Posted on by Heber Quinco

CAGAYAN DE ORO CITY (January 28, 2025, 7:21 pm) – The Philippine Army on Tuesday installed Brig. Gen. Michele Anayron Jr. as the new commander of the 4th Infantry Division (4ID), overseeing parts of Northern Mindanao and the Caraga region

In his inaugural speech, Anayron emphasized his commitment to advancing peace and development in collaboration with various stakeholders and ensuring robust security measures within the division’s areas of responsibility.

“Through peace and development zones, we implement high-impact programs with the aid of national agencies, local government units, non-government organizations, and the private sector,” he said.

Anayron underscored the importance of multi-stakeholder support in addressing the root causes of insurgency, which is a priority under his command.

He succeeded Brig. Gen. Consolito Yecla, who served as acting commander after the retirement of Maj. Gen. Jose Ma. Cuerpo II earlier this month.

Prior to his appointment, Anayron commanded the 403rd Infantry Brigade in Bukidnon province, leading battalions and special forces that played a crucial role in dismantling New People’s Army (NPA) guerrilla fronts.

His military career began in 1992 when he served as a civil-military operations officer in the Visayas. He later held prominent leadership roles in Mindanao, including assignments with the Eastern Mindanao Command and the Mechanized Infantry Division.

Anayron is a member of the Philippine Military Academy “Tanglaw-Diwa” Class of 1992 and has completed specialized military training, including the Scout Ranger and Armor Officer Basic courses, with distinction. He also trained internationally, participating in Special Operations Team training in Queensland, Australia, and completing the Grade 2 Staff Officer Course.

Alongside his military credentials, Anayron holds a Master’s in Business Administration from Xavier University, a Master’s in Public Management from the Development Academy of the Philippines, and a Master’s in National Security Administration from the National Defense College of the Philippines.

“Under my leadership, the 4ID will continue its mission to foster peaceful and resilient communities,” Anayron said.

PNP IAS chief visits Bukidnon to honor police service, strengthen integrity

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – Inspector General of the Philippine National Police Internal Affairs Service (IAS) Brigido De Jesus Dulay visited Bukidnon on January 20 to acknowledge the dedication and sacrifices of the local police force while emphasizing the importance of integrity in public service

During his first command visit and inspection at Camp Captain Ramon Onahon, Provincial Director Colonel Jovit L. Culaway and the Bukidnon police hosted a welcome ceremony for the PNP IAS chief from the national headquarters in Camp Crame, Quezon City.

The Bukidnon Police Provincial Office (BukPPO) honored Dulay with an arrival ceremony at the camp’s Grandstand, demonstrating solidarity and readiness for the inspection and audit.

In his speech, Dulay expressed heartfelt gratitude for the dedication and commitment of the country’s police officers.

“I recognize the weight of your responsibilities, the sacrifices you endure, and the risks you face daily. Your work requires courage, resilience, and heart. For this, I extend my respect and gratitude. Thank you for your service and sacrifices for the nation,” he said.

He emphasized the core values that every officer must uphold—integrity, accountability, commitment, and fairness—stressing that these principles are essential for building public trust and ensuring high-quality police service.

“Policing is more than a job; it is a calling with the highest expectations. Let us fulfill these for ourselves, those we serve, the families who depend on us, and the nation we have pledged to protect,” Dulay reminded the officers.

The visit allowed PNP Bukidnon to engage directly with the IAS Chief, reinforcing their commitment to integrity, accountability, and community trust while demonstrating the government’s efforts to enhance PNP professionalism under the vision “Sa Bagong Pilipinas, Ang Gusto ng Pulis Ligtas Ka.” (Jessa M. Cleopas/PIA-10/Bukidnon)

Kalabera sa tawo napalgan sa Kadingilan

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nadeskubri ang kalabera sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan, Kadingilan, Bukidnon udto sa Enero 15, 2025

Ang Kadingilan Municipal Police Station gipahibalo sa Kadingilan Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) kabahin sa nadeskubri.


Sumala sa report sa kapolisan, ang pelvic ug mga bukog sa paa na lang ang nakuha, lakip ang short pants nga gituohang gisuot sa biktima.


Ang asawa sa biktima, sa pagtan-aw sa sapot, gilayon nga gikumpirma nga ang shorts iya sa iyang bana.
Ang biktima naila sa ulahi nga 39-anyos ug residente sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan.


Sa pasiunang imbestigasyon, nasayran nga posibleng nahulog gikan sa pangpang ang biktima, kinsa gidudahang lango sa ilimnong makahubog atol sa hitabo.


Wala’y nakit-an nga timailhan sa foul play, ug ang insidente determinadong isa ka aksidente nga nahitabo sa biktima. (Diego M. Hidalgo)

No. 1 Bukidnon PNP-PDEA watch-listed drug suspect nakorner sa buy-bust

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Nakorner sa hiniusang puwersa sa kapolisan ug PDEA ang usa ka high-value individual (HVI), kinsa No. 1 sa watchlist sa PNP-PDEA sa Bukidnon ug Top 7 usab sa Regional level

Ang lalaking nasikop, usa ka 35-anyos, may kapuyo, ug residente sa Purok 6, Barangay Casisang, Malaybalay City, Bukidnon.
Nasignit siya sa Purok 5, Brgy. 9, Malaybalay City, Bukidnon hapon sa Enero 11, 2025.
Nakuha gikan sa iyang posisyon ang gidudahang shabu nga nagkantidad og P272,000.00 ug P500.00 nga bill isip buy-bust money.
Kasong paglapas sa RA 9165 ang giandam batok sa suspek.
Gidala sa Provincial Forensic Unit ang mga nakumpiskang droga alang sa qualitative ug quantitative examinations.
Ang suspek nakorner sa hiniusang puwersa sa Malaybalay CPS, Bukidnon PIU, ug Bukidnon PDEA 10. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Babaye gipusil sa Maramag

Posted on by Diego M. Hidalgo

Dideklarang patay na sa wala pa makaabot sa Bukidnon Provincial Hospital (BPH) Maramag ang 46-anyos nga babaye human gipusil sa Purok 8, Brgy. San Miguel, Maramag, Bukidnon hapon sa Enero 10, 2025

Ang babayeng biktima usa ka minyo, mag-uuma, ug residente sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sumala sa kasayoran sa kapolisan sa Maramag, ang biktima sakay sa multicab pickup-type nga gimaneho sa usa ka lalaki ug uban sa laing babaye.


Ang sakyanan nagdagan gikan sa BUSCO, Quezon, Bukidnon padulong sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sa ilang pag-abot sa dapit sa nahitaboan, giingong gipusil ang biktima sa duha ka wala mailhing lalaki nga suspek.


Ang biktima nakaangkon og grabing samad tungod sa pinusil sa likod ug gidala kini sa ospital apan patay na sa wala pa makaabot.


Ang mga suspek giingong niikyas human sa krimen sa wala masayri nga direksyon.


Narekober sa lugar sa nahitaboan ang duha ka fired cartridge cases sa kalibre .45 ug sulod sa sakyanan nakaplagan usab ang duha ka bala nga wa pa matinong kalibre.


Ang Maramag MPS nagpadayon sa imbestigasyon aron mailhan ang mga suspek ug masuta ang motibo sa maong insidente. (Diego M. Hidalgo)