Thursday, November 21, 2024

Tag: IP

Kabatan-onan gihagit nga mokat-on sa kulturanhong sistema

Posted on by cmn

Gi-awhag ang mga kabatan-onan sa tribung Matigsalug nga ibalik ang hilig sa pagkat-on sa kulturanhong sistema Napaabot ang hagit ni Datu Alukuy Brigido D. Lacaran, Matigsalug Cultural Master atol sa ika-49 nga Aldew te Matigsalug kaniadtong Hulyo 14-16, 2024 sa Barangay Sinuda, Kitaotao, Bukidnon

Sumala ni Datu Lacaran, ginahagit nila ang kabatan-onan nga motuon sa kinaraang kinabuhi, pinaagi sa gi-organize nga kalihukan sa maong kasaulogan aron mapukaw ang ilang hilig sa kulturanhong aktibidad.

Sa maong kasaulogan sa Aldew te Matigsalug, gipahigayon ang pinaka-unang street dancing and ground presentation.

Natigayon sab ang tribal games, cultural dance presentations, mini-tribal concert, Laha te Matigsalug, Matigsalug tribe parade, panubad, ug program proper sa kasaulogan. (PR)

 

PhP168K fake money nasakmit sa Pangantucan

Posted on by Diego M. Hidalgo

Mikabat sa PhP168,600.00 nga fake money ang nasakmit gikan sa isa ka lalaki didto sa Public Market sa Pangantucan, Bukidnon kaniadtong Hulyo 7, 2024

Sumala sa report ni Police Captain Edgar M. Apog, OIC sa Pangantucan Municipal Police Station (PMPS), ang counterfeit paper bills nasakmit gikan sa 36-anyos nga lalaki.

Ang nasikop nga suspek residente sa Dungo-an, M’lang, Cotabato.

Ang laing lalaki ug isa ka babaye nga mga kauban sa nasikop nga suspek ang nakasibat.

Nasikop ang suspek sa mga myembro sa Pangantucan MPS human nireklamo ang duha ka sari-sari store owners sa Brgy. Lantay, Pangantucan nga nabiktima sa peke nga sapi.

Ang mga suspek sakay sa pulang multicab gikan sa Lantay ug niadto sa merkado publiko diin nasikop ang isa kanila.

Ang narekober nga pekeng sapi naglangkob sa 312 ka P500 fake paper bills, 12 sa P1,000 ug tulo sa P200. (Diego M. Hidalgo)

Bukidnon schools first to orient in agri e-learning upgrades

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY (July 12, 2024/PNA) – Schools in the province of Bukidnon are the first in the Northern Mindanao region to re-orient updated course modules of e-learning on agriculture

In an interview Friday, Jan-Ariss Jadaque, technical support focal person of the Agricultural Training Institute in Region 10 (ATI-10), said 60 teachers from 15 schools in Malaybalay City attended the re-orientation.

“One of the objectives we also aim for the briefing is to develop a plan for a possible partnership with the different schools from the (Department of Education’s) Division of Malaybalay City,” he said.

The e-learning briefing for teachers guided them in the new website, which was relaunched in 2023.

Its goal is to promote agriculture and fishery to youth through the integration of an e-learning program into the curriculum of these schools’ Technical- Vocational- Livelihood track at the senior high school level.

Victhor Palarca, ATI-10 Media Production Specialist, said the e-learning program started in 2010, but the agriculture modules are part of the electronic extension program which dates back to 2007. (Nef Luczon/PNA)

Bukidnon approves historic IP Code to protect rights, promote cultural growth

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY (July 15, 2024/PIA) — The Sangguniang Panlalawigan approved the Bukidnon Indigenous Peoples (IP) Code on its third and final reading on July 2

The provincial legislators carefully examined the provisions, weighing the potential impacts on the province’s seven tribes and considering various perspectives.

Their rigorous discussions and debates during the first and second readings ensured that the ordinance aligned with constitutional rights, resulting in a consensus emphasizing the importance of protecting and fostering the cultural development of Bukidnon IP communities.

Championed by Indigenous Peoples Mandatory Representative (IPMR) lawyer Arbie Llesis, the ordinance aims to protect and foster the cultural development of the seven tribes by establishing mechanisms to preserve their traditions.

“The newly approved ordinance focuses on empowering IPs in the province through several key elements: First, it grants rightful ownership and control of ancestral domains, recognizing their deep connection to the land. Second, it promotes social justice by ensuring equitable treatment and opportunities for these communities. Third, it preserves cultural heritage by protecting languages, traditions, and customs essential to their identity. Lastly, it safeguards IP rights, ensuring they are respected and upheld across all aspects of society,” he said.

Officially known as Ordinance No. 052-2024, or An Ordinance Providing for the Comprehensive Indigenous Welfare and Development Code in the Province of Bukidnon, it represents an advancement in aligning local governance with the mandates of the United Nations, the Philippine Constitution, and national laws concerning IPs.

Llesis clarified that the ordinance aims to create an inclusive environment by honoring IP traditions, empowering them to shape their future, recognizing their vital role, and ensuring they have the necessary resources to thrive.

“The IP Code addresses historical exclusion faced by Indigenous Peoples, emphasizing their land rights and culture preservation while promoting self-determination. It supports development programs and ensures Indigenous communities have access to government resources,” he added.

Former IPMR Richard Dinlayan Macas emphasized the importance of the IP Code, aligning it with the tribes’ aspirations.

“It embodies the dreams of our ancestors, who yearned for recognition of their rights. We are all thankful for its approval as we collectively work towards the province’s progress,” Macas said.

Datu Migketay Victorino Saway, chair of the provincial tribal council, underscored the code’s broader implications.

“The IP Code strengthens our commitment to peace and order, promoting IP recognition and cultural identity. As a community, standing together to support the IP Code uplifts not only Indigenous Peoples but the entire province of Bukidnon,” he said. (Jessa M. Cleopas/PIA-10/Bukidnon)

800 NorMin families to get food credits under ‘Walang Gutom’

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY (July 16, 2024/PNA) – The Department of Social Welfare and Development in Northern Mindanao (DSWD-10) on Tuesday started the implementation of the Walang Gutom Program (WGP), which will initially benefit 800 families

During the launch, DSWD-10 Director Ramel Jamen said the initial beneficiaries were identified as those from Talakag, Bukidnon, and Iligan City.

Each family will receive PHP3,000 worth of food credits monthly through the electronic benefit transfer card that DSWD-10 will issue.

Suppliers who are also beneficiaries of the Sustainable Livelihood Program will accept the food credits.

“We would need constant communication for this program to prosper. If we have a problem in our supply distribution, we can look for alternatives,” Jamen said.

According to the Philippine Statistics Authority, 1.4 million Filipino families are categorized as food-poor In Northern Mindanao.

The WGP targets to serve over 9,000 beneficiaries in Bukidnon and Lanao del Norte, including Iligan City.

The program aims to reduce involuntary hunger and malnutrition in low-income households and empower them to become productive citizens. (Nef Luczon/PNA)

711 TUPAD beneficiaries sa 3 munisipyo gihatagan og sweldo

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Mikabat sa 711 ka mga benepisaryo sa Tulong Panghanapbuhay sa Ating Disadvantaged (TUPAD) program gikan sa tulo ka munisipyo sa habagatang bahin sa Bukidnon ang nakadawat na sa ilang suweldo

Gikumpirma kini sa Department of Labor and Employment (DOLE-X) Bukidnon Provincial Field Office (BukPFO) pinaagi sa ilang social media post.

Ang Tupad payout gipahigayon kaniadtong May 23, 2024 sa Damulog, Kitaotao ug Don Carlos, Bukidnon.

Ang kalihokan gipangunahan ni Raul L. Valmores, provincial director sa DOLE Bukidnon.

Kauban niya ang Tupad Focal nga si Reyna Tagailo ug TUPAD Coordinators.

Ang DOLE-X BukPFO nagpagawas og ₱1,014,360.00 nga kantidad sa suweldo sa mga benepisyaryo matag munisipyo.

Ang matag benepisyaryo nakadawat og ₱4,280.00 isip suweldo sa ilang 10 ka adlaw nga trabaho.

Nitambong sa kalihokan sila third district provincial board members Minerva C. Casinabe ug Joseph Palmada, Damulog Mayor Melino Buro, Kitaotao Mayor Edwin Abucayan, Kitaotao Vice Mayor Mary Ann Gawilan Angit, Don Carlos Mayor Ma. Victoria O. Pizzaro, ug si Audrey Tan-Zubiri, asawa ni Senator Migz Zubiri.

Ang TUPAD isa ka community-based package of assistance nga naghatag og emerhensya nga trabaho para sa mga bakwit, kulang sa trabaho ug seasonal nga mga trabahante. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Ceremonial turn-over sa corn production support livelihood project gikan NEDA, gipahigayon

Posted on by Diego M. Hidalgo

Niadtong Mayo 22, 2024, ang Corn Production Livelihood Project nga nagkantidad og PhP 500,000.00 pormal nga giturn-over sa Silae Corn Growers Association (CGA)

Ang proyekto nga gitunol gikan sa National Economic Development Authority (NEDA-10).

Ang dakbayan sa Malaybalay giila sa NEDA-10 nga isa sa mga Local Government Unit (LGU) nga maka-avail sa ER 1-94 Funds aron suportahan ang mga livelihood projects nga makatabang sa pagsulbad sa taas nga poverty rate sa nasud.

Sumala sa social media post sa LGU Malaybalay, sa 46 ka barangay sa dakbayan, ang Barangay Silae ang prayoridad tungod kay isa kini sa mga barangay nga adunay taas nga poverty incidence.

Ang mga nakadawat miyembro usab sa asosasyon sa sub-cluster sa CGA.

Sa ngalan ni City Mayor Atty. Jay Warren R. Pabillaran, si Mr. Anthony James Mondia, executive assistant II, mipadayag nga kini nga proyekto makatabang dili lamang sa pagpataas sa kita sa mag-uuma, kon dili sa pagpasiugda usab sa pagpataas sa ilang abot nga mao ang nag-unang tumong sa programa.

Samtang si Konsehal Alan Ryan O. Legaspi, chairperson sa committee on agriculture, nipahinumdoman sa mga nakadawat nga ampingan ang ilang nadawat nga panginabuhian. (Diego M. Hidalgo)

Negosyante, investor sa Bukidnon, gidasig magkuha sa certificate of registration

Posted on by Diego M. Hidalgo

Gidasig ang mga negosyante ug investors sa Bukidnon, nga magkuha sa Certificate of Registration sa ilang mga negosyo sa Provincial Government of Bukidnon (PGB)

Tumong aron makapahimulos sila sa fiscal ug non-fiscal incentives pinaagi sa PGO-Local Economic Development and Investment Promotions Office (LEDIPO) subay sa Bukidnon Investment Code of 2021.

Sumala sa pahibalo sa PGB, lakip sa listahan nga anaa sa Investment Priority Areas sama sa agri-business, forestry-based industries, service-related industries, tourism related establishments, support services, ug waste management and waste disposal projects.

Kini alang niadtong mga proyekto, sama sa new projects, expansion projects, modernization projects, ug diversification projects, diin adunay gitakda nga filing fee nga nagkantidad sa nagkadaiyang klasipikasyon : large enterprises – ₱50,000; medium – ₱20,000; small- ₱5,000, ug micro – ₱1,000.

Alang sa dugang detalye ang mga hingtundan mamahimong magbisita sa opisina sa PGO-LEDIPO nga nahimutang sa National and Provincial Building, Capitol Compound, syudad sa Malaybalay, o mag message sa Ledipo Bukidnon Facebook page. (Diego M. Hidalgo)

Pagplastar sa Cultural Monuments sa Kaamulan Park, gisugdan na

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Gisugdan na sa Provincial Government sa Bukidnon ang pagmontar sa Cultural Monuments sulod sa Kaamulan Park niadtong Miyerkules

Sumala sa kasayoran sa PGB, ang kalihokan gipangunahan sa Provincial Engineer’s Office.

Gipahigayon ang Panandig Ritual sa Intersection Road sa Brgy. 6 sa Malaybalay City, diin itindog ang monuments.

Ang mga monumento gi-disenyo ni Kublai Millan, isa ka artist sa Lawig-Diwa, kinsa nagsiguro nga safety kini sa kalamidad sama sa linog.

Iplastar sa dapit ang tulo ka major designs nga mao ang shield ug spear, eagle, eagle’s nest.

Ipahimutyang sab sa dapit ang uban pang desinyo nga magrepresenta sa pito ka tribu sa Bukidnon. (Omar Rashid Z. Abdullah)

6 barangay sa Valencia nakadawat og SGLGB award

Posted on by Diego M. Hidalgo

Unom ka barangay sa dakbayan sa Valencia ang napasidunggan sa Seal of Good Local Governance for Barangay (SGLGB) Award alang sa tuig 2023

Sumala sa social media post sa LGU Valencia, ang seremonya gipahigayon sa Gymnasium sa Brgy. Lumbo kaniadtong Mayo 22, 2024.

Ang mga awardee sa SGLGB mao ang Barangay Barobo, Batangan, Catumbalon, Mailag, Laligan, ug San Isidro.

Gitunol ang maong mga pasidungog sa presensiya nila CLGOO Jan Eric Manasan, City Mayor Azucena Huervas, mga membro sa Sangguniang Panlungsod sa pagpanguna ni Vice Mayor Atty. Ted Pepito ug Liga ng mga Barangay President Louie John Naiz.

Sa maong seremonya, giila usab ang ubang barangay mahitungod sa ilang partisipasyon ug pagsuporta sa SGLGB.

Ang SGLGB isa ka progresibong sistema sa pag-ebalwar sa perpormans ug pagdasig nga mapalambo ang pagserbisyo sa mga kabarangayan sa siyudad. (Diego M. Hidalgo)