Sunday, November 17, 2024

7 sites sa Bukidnon nakaangkon og free Wi-Fi access

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (August 15, 2024) – Nakaangkon og free Wi-Fi access ang pito ka mga barangay sa Bukidnon bag-ohay lang

Ang pito ka mga dapit lakip sa activated nga 600 ka mga lugar sa nasud nga natabonan sa Connectivity, Capability, and Resiliency through Free Wi-Fi for All (CoRe FW4A) project sa Department of Information and Technology (DICT uban sa United Nations Development Programme (UNDP).

Nahigayon ang nationwide launching sa proyekto sa People’s Hall sa Malaybalay City, Bukidnon kaniadtong Agosto 15, 2024.

Diha sa programa si Mr. Paul Tuason, director sa DICT, Ms. Vivien Suerte-Cortez, team leader sa UNDP Philippines Institutions and Partnerships, Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, ug uban pa.

Duha sa mga proyekto sa Bukidnon ang lakip sa Geographically Isolated and Disadvantaged Areas (GIDAs) diin ang Free Wi-Fi naplastar sa Barangay Hall sa Cabadiangan, Kadingilan ug sa Santa Felomina Barangay Hall sa Quezon.

Samtang ang lima pa anaa sa Indigenous People’s (IP) communities nga naplastar sa Saint Peter Barangay Hall sa Malaybalay City, Dolorosa Barangay Hall sa Dangcagan, Maraymaray Barangay Hall sa Don Carlos, Kalabugao Barangay Hall sa Impasug-ong ug Sampaguita Barangay Hall sa Kibawe.

Ang CoRe FW4A project direktang gipatuman sa UNDP nga nagsuporta sa pagpatuman sa DICT sa Free Wi-Fi for All (FWFA) Program niini subay sa R.A. 10929 kon Free Internet Access in Public Spaces Act of 2017.

Ang programa gikatakdang matapos sa Disyembre 31, 2025. (melbmadera)

DA-NorMin breaks ground for establishment of corn, rice processing centers in Bukidnon

DALWANGAN, Malaybalay City – In its aim to support the post-production systems of two of the region’s top agricultural commodities, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10) helmed by Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan, recently held a groundbreaking ceremony for the establishment of rice and corn processing centers in the province of Bukidnon

On May 24, DA Undersecretary for High-Value Crops Cheryl Marie Natividad-Caballero, with DA-10 Regional Technical Director for Operations Carlota S. Madriaga and Regional Technical Director for Research and Regulations Cora A. Dumayaca led the groundbreaking of the two processing centers.

Funded under the agency’s Rice Program, a 900 sq.m. rice processing center, worth over P49 million will soon serve farmers in Barangay Pinatilan, Valencia City, Bukidnon.

Said infrastructure will also include one mechanical dryer set, with a capacity of 10 to 12 tons per set, as well as one direct-fired biomass furnace with a maximum heat power of 500.

Through said facility, DA aims to strategically improve the efficiency of the rice post-production system, and reduce post-harvest losses, thereby ensuring the improved quality of milled rice from the said community.

Meanwhile, a 1,920 sq.m. corn processing center will also soon rise in DA’s Research Center for Upland Development in Barangay Barongcot, Dangcagan, Bukidnon.

Funded through DA’s Corn Program, the corn processing center worth over P98-million, also includes a pre-cleaner and aspirator; 2 mechanical dryer sets, each able to cater 27-30 tons per set; and 2 corn silos with a capacity of around 1,500 to 2,000 tons per set.

Strategically located in the southern part of Bukidnon, the corn facility aims to bolster the needs of local farmers, and foster a more sustainable and efficient production of nearby corn-producing municipalities including Maramag, Don Carlos, Kitaotao, Kadingilan, Kalilangan, Pangantucan, Kibawe, Damulog, and Quezon.

Said interventions are aligned with DA Secretary Francisco Tiu Laurel, Jr.’s three-year, eight-point plan for a ‘Masaganang Bagong Pilipinas’, which entails the modernization and mechanization of agri-fishery productions, as well as the development and improvement of post-harvest systems and infrastructures throughout the country.

Signifying their support for the project, the groundbreaking ceremony was also participated by Farmer-Director for the month of May, Nilda B. Salas; and DA-10 Provincial Operations Center – Bukidnon chief Janet D. Lopez, DVM with Rice Program focal person Chona H. Nacalaban and Corn Program focal person Richan D. Lacanaria. (GDA)

Publiko gipahinumdoman sa paglikay sa rabies

Gipahinumdoman sa Provincial Government of Bukidnon (PGB), pinaagi sa Provincial Health Office (PHO) ug Provincial Veterinary Office ang publiko sa mga angayang buhaton aron malikayan ang rabies

Ang rabies isa ka viral nga sakit nga matakboy gikan sa positibo nga mananap sama sa iro, iring, baboy unggoy o kwaknit pinaagi sa paak, kamras, o kontak sa laway o samad.

Sumala sa social media page sa kagamhanang probinsyal, kung ang isa ka tawo napaakan sa iro o sa laing mananap, hugasan ang pinaakan sa gaagas nga tubig sa gripo ug sabonan sulod sa 15 ka minutos, limpyohan sa 70 percent alcohol o tincture sa betadine ang pinaakan human mahugasan.

Giawhag sab ang publiko nga magpa-konsulta dayon sa doktor o mahimong mobisita sa pinakaduol nga health center o sa 11 ka mga Animal Bite Treatment Center sa probinsya nga nahimutang sa Bukidnon Provincial Medical Center (BPMC), City Health Office sa syudad sa Malaybalay ug Valencia, BPH – Maramag, Manolo Fortich, Kibawe, Kalilangan, Malitbog ug Talakag, Quezon Health Center Infirmary ug RHU Talakag.

Samtang padayon nga gipahimangnuan ang pet owners nga mahimong responsableng tag-iya aron dili makapaak ang ilang binuhing hayop. (Omar Rashid Z. Abdullah)

6 LGUs misumite og SB resolutions sa pagdeklarar sa State of Calamity

Nakasumite ngadto sa PGO-PDRRMD ang unom ka mga LGUs sa Bukidnon sa ilang SB Resolutions nga nagdeklara sa ilang area of responsibility ubos sa state of calamity, gumikan sa nasinati nga taas nga panahon sa ting-init o dry spell

Sumala sa social media page sa provincial government sa Bukidnon, ang unom ka mga munisipyo mao ang Kibawe, Kitaotao, Quezon, Cabanglasan, Pangantucan, ug Impasugong.

Nakasumite usab sa ilang report sa kadaot sa hulaw ang Kadingilan, Damulog ug Valencia City apan wala magdeklara sa state of calamity.

Sa punto sa Valencia, ang City Disaster Risk Reduction Managemernt Council (CDRRMC) nagpalabang og resolution nga nagrekominda sa konseho sa maong dakbayan alang sa deklarasyon sa State of Calamity.

Nasayran ang kasayoran sa report ni Mr. Israel Johan M. Damasco, Jr., head sa PGO-PDRRMD atol sa radio program sa PGB – “ang Kalihukan sa Probinsya” kaniadtong Mayo 17, 2024.

Iyang gibatbat ang Revised Guidelines alang sa Declaration of a State of Calamity sa NDRRMC.

Pipila nini mao nga at least 15 percent sa forecasted affected population basi sa science-based projection nga nanginahanglan sa dinalian nga tabang; at least 30 percent sa nag-unang panginabuhian sa sektor sa agrikultura, negosyo ug industriya ang naapektuhan; lapad nga kadaut sa mga fishpond, pananom, manok ug kahayupan, ug uban pang suplay sa agrikultura; ug uban pa. (Diego M. Hidalgo)

Malaybalay receives eBOSS commendation from ARTA

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (May 21, 2024) – The city government of Malaybalay has received a commendation for implementing the electronic Business One-Stop Shop (eBOSS) system

City Mayor Jay Warren R. Pabillaran took the lead in receiving the distinction recognition as one of the Philippines’ completely compliant local government entities with the eBOSS system.
Atty. Ernesto V. Perez, secretary of the Anti Red Tape Authority (ARTA), personally handed out the Certificate of Commendation to the local government.
On May 21, 2024, the award ceremony was conducted at the People’s Hall of the New City Hall in Malaybalay.
Perez confirmed that Malaybalay is the 31st recipient of the honor.
He stated that, as mandated by Republic Act 11032, also known as the Ease of Doing Business (EODB) Law, eBOSS is a single online portal that provides clients with access to all necessary services and information for business registration, such as application submission, online payment, and electronic issuance of documents.
He said President Ferdinand R. Marcos Jr. always reminded local government units to promote bureaucratic efficiency including the streamlining and digitization of all government processes as part of the Bagong Pilipinas campaign.
According to the director general of ARTA, the program is part of the Marcos administration’s eight-point socioeconomic strategy.
“The recognition signifies that Malaybalay City has met the needed requirements to receive the commendation,” Perez said.
He added that in Bukidnon, only Malaybalay City and the town of Manolo Fortich have complied with the digitalization of business transactions so far as monitored.
He said that Valencia City, Maramag, Kibawe, Quezon, Don Carlos, Impasug-ong, San Fernando, and other towns hope to receive the same recognition.
“RA 11032, or the Ease of Doing Business Law aims to eradicate red tape,” Perez stated.
He went on to say that one of the conditions for Ease of Doing Business is that the local government have an updated Citizen’s Charter to use as a guide for all transactions.
Mayor Pabillaran said that as mayor of Malaybalay, he is honored to accept the accolade.
He also stressed that the city is transparent in all government transactions, including bidding processes.
He also recognized the city employees’ efforts to the success of the eBOSS system.
Jutchel L. Dayra, regional director of ARTA regional office 10, stated that the inspection and assessment procedure for eBOSS in Malaybalay was just completed in March. (melbmadera)

Tawo giduggab sa igsoon sa Kibawe

Isa ka lalaki ang gidunggab patay sa iyang manghod didto sa Purok 9, Romagook, Kibawe, Bukidnon

Ang insidente nahitabo gabii sa Marso 26, 2024, sumala kini sa report ni Police
Major Jayvee G. Babaan, OIC sa Kibawe Municipal Police Station.

Ang 31-anyos nga biktima nakaangkon sa grabing samad dinunggaban sa tuong dughan ug tiyan.

Gidala siya sa Bukidnon Provincial Hospital (BPH) sa Kibawe, Bukidnon apan gideklarar siyang patay sa niatiman nga doktor.

Sumala pa, sayong gabii sa maong petsa, samtang tua sa Barangay Pay-as, Kadingilan, Bukidnon, ang duha samtang nagka-inom sa ilimnong makahubog ang nagkalalis nga niresulta sa pagsinumbagay.

Pagkahuman, ang suspek niadto sa panimalay sa ilang ginikanan sa Romagook aron magkuha sa iyang mga sinina.

Ang duha nagkakita didto pag-usab diin gihapak sa biktima ang walang bukton sa suspek gamit ang palwa sa lubi.

Gumikan niini gihublot sa 26-anyos nga suspek ang iyang dalang kutsilyo ug gidunggab ang iyang magulang makaduha ka higayon.

Ang suspek nasikop sa niresponding kapolisan.

Walay pagsinabtanay sa managsoon ang nakitang motibo sa krimen. (Diego M. Hidalgo)

Babaye gipusil sa Don Carlos

Isa ka babaye ang biktima sa pagpamusil sa Purok 6, Brgy. Embayao, Don Carlos, Bukidnon hapon sa Pebrero 21, 2024

Si Police Major Cipriano V. Bazar, OIC sa Don Carlos Municipal Police Station, miila sa babayeng biktima nga isa ka 47-anyos nga babaye.

 

Ang biktima naigo sa iyang wala nga bitiis, wala nga abaga ug wala nga likod.

 

Siya daling gidala sa Kibawe Provincial Hospital aron matambalan.

 

Sa inisyal nga imbestigasyon, nasayran nga ang biktima nagpahulay/natulog sulod sa iyang barong-barong dihang gipusil sa wa mailhing tawo gamit ang improvised shotgun.

 

Ang suspek nisibat human sa krimen padulong sa wala masayring direksyon.

 

Sumala pa sa biktima nga dihang naigo siya, nisinggit siya og tabang, nikamang paingon sa barangay mga 50-metros ang kalayoon diin isa ka concerned citizen ang nakakita ug mi-rescue kaniya ug nanawagan og police assistance sa PNP Patrol Base sa Brgy. Embayao.

 

Gibutyag pa sa biktima nga ang ilang yuta giangkon sa isa ka lider sa mga lumad nga grupo.

 

Sa pagkutlo ning balita, padayon pa ang imbestigasyon sa Don Cralos MPS alang sa kasolbaran sa maong kaso. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Akusado gisikop sa kasong statutory rape

Gisikop sa hinusang pwersa sa kapolisan ang isa ka lalaki nga akusado sa kasong stutory rape

Si Police Maj. Marvin T. Enciso sa Kibawe Municipal Police Station nagsulti nga ang suspek gisikop niadtong Agosto 31, 2023 sa Purok-1 Diego Silang Street, Brgy. East Kibawe, Kibawe, Bukidnon.

Giila ang akusado nga si Angelo Lumanta y Lepiten (Bukidnon Top 10 MWP), 24, ulitawo, ug residente sa Purok-7, Palma, Kibawe, Bukidnon.

Ang arestado gisikop subay sa warrant of arrest sa kasong Statutory Rape nga walay piyansa nga girekomendar.

Gidala na ang suspek ubos sa kustodiya sa Kibawe MPS alang sa hustong disposaasyon. (MG Mayumi B. Madera)

Managsuon gipangdunggab sa Kibawe

Duha ka managsuon gidunggab sa ilang balay sa Purok-1 Old Kibawe, Kibawe, Bukidnon niadtong Marso 26, 2023

Ang mga biktima giila nga sila Ali Rosell y Catalbas, 45, minyo, driver, ug residente sa Rosario, Agusan del Sur, ug si Isidro Rosell y Catalbas, 49, minyo, taxi driver, ug residente sa Tablon, Cagayan De Oro City.

Si Police Maj. Marvin T. Enciso, OIC sa Kibawe Municipal Police Station nisulti sa iyang report nga ang mga biktima gidunggab sa 12inches nga hunting knife sa suspek.

Ang suspek giila nga si Dominador Lozarita y Madcaw, 46, minyo, ug residente sa Libertad, Old Kibawe, Kibawe, Bukidnon.

Gitaho nga ang suspek gigukod sa mga barangay tanod tungod sa pagdala niini og hunting knife. Ubos sa impluwensiya sa ilimnong makahubog, ang suspek niabot sa pinuy-anan sa mga biktima nga adunay panagtapok sa pamilya ug dayong nanaksak.

Ang mga biktima dayon gidala sa Bukidnon Provincial Hospital-Kibawe ug karon anaa na sa maayong kahimtang. (Diego M. Hidalgo)

Top 1 most wanted person sa Kibawe nakorner

Nasikop sa kapolisan sa Kibawe Municipal Police Station ang top 1 most wanted person sa Kibawe kaniadtong Pebrero 6, 2023 sa P-9 Barangay Romagook, Kibawe, Bukidnon

Si Police Maj. Marvin T. Enciso, oic sa Kibawe MPS nitaho nga ang suspek mao si Joel Cabreana Y Caracot, 60, minyo, mag-uuma ug residente sa maong dapit.

Ang suspek gisikop subay sa warrant of arrest sa kasong rape nga gi-isyu niadtong Enero 30, 2023.

Si Cabreana anaa na ubos sa kustodiya sa Kibawe MPS alang sa hustong disposasyon. (Omar Rashid Z. Abdulah)