Tuesday, January 21, 2025

Tag: Law

Laborer gipatay sa Lantapan

Posted on by Melchor Madera

Gitigbas-patay ang usa ka laborer sa Sityo Rimlos, Purok 3, Brgy. Bantuanon, Lantapan, Bukidnon kaniadtong Enero 2, 2025

Ang biktima nailhan nga usa ka 50-anyos nga ulitawo ug residente sa Purok 2, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sumala sa report sa kapolisan, ang biktima napalgang nagbuy-od ug patay na sa terrace, adunay samad sa liog nga tinigbasan ug nabuling sa dugo.


Ang suspek giila nga usa ka 23-anyos nga ulitawo, laborer, ug residente sa Sitio Katiguman, Purok 5, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sa imbestigasyon, nasayran nga nag-inom ang biktima, suspek, ug ilang mga higala sa isa ka payag sa Sitio Rimlos.


Human mabiya ang ilang mga higala, nagkalalis ang biktima ug ang suspek tungod sa wala pa masulbad nga personal nga pagdumot.


Nasayran nga nangayo og pasaylo ang suspek, apan nibalibad ang biktima, hinungdan sa panaglalis.
Dihang nawad-an og panimuot ang biktima ug nahulog sa sawog sa terrace, gitigbas sa liog sa suspek ang iyang liog.


Gidala sa pamilya sa biktima ang iyang patay’ng lawas sa Purok 3, Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.
Ang suspek boluntaryong nitahan ug gidala sa Lantapan MPS alang sa dokumentasyon ug dugang legal nga aksyon.


Gituohan nga ang motibo sa insidente kay personal nga grudge. (melbmadera)

DAR-10 distributes over 320,000 hectares to ARBs, showcases agrarian reform milestones

Posted on by cmn

MISAMIS ORIENTAL (December 29, 2024) – The Department of Agrarian Reform (DAR) 10 highlighted significant accomplishments in its key programs, reaffirming its commitment to improving the lives of agrarian reform beneficiaries (ARBs)

In Kapihan sa PIA, DAR-10 Regional Director Zoraida Macadindang underscored the positive impact of their programs and projects on agrarian reform beneficiaries.
“Dako na kaayo ang among nahimo for this year 2024, nadugangan ang among accomplishments in terms of cumulative and na-implement na namo ug nakapanghatag nami sa certificate of condonation with release of real estate mortgage, naka-produce ug thousands of e-titles pinaagi sa SPLIT project, ug daghan ta napanghatag nga CLOAs,” Macadindang said.
(This year, 2024, we achieved significant milestones, including distributing certificates of condonation with real estate mortgage releases, producing thousands of e-titles through the SPLIT project, and issuing numerous CLOAs.)
As of November 2024, Macadindang reported a 97.28 percent completion of the Land Tenure Improvement Program (LTIP), distributing 320,993 hectares to 187,723 ARBs. The region also achieved 136,105 hectares in leasehold agreements, benefiting 51,300 leaseholders.
Under Republic Act No. 11953, the New Agrarian Emancipation Act, 6,538 Certificates of Condonation with Mortgage Releases were issued to ARBs, covering 8,219 hectares, mostly in Bukidnon. Additionally, the agency distributed 2,441 e-titles, converting 364 collective CLOAs into individual titles for 1,984 beneficiaries across 2,816 hectares.
Under the Agrarian Justice Delivery Program, DAR-10 has resolved 1,823 judicial cases, 28,074 quasi-judicial cases, and 54,567 Agrarian Law Implementation (ALI) cases, ensuring secure, sustainable land ownership for ARBs while effectively resolving disputes.
Macadindang attributed the region’s positive results to the efficiency of their skilled adjudicators.
She emphasized that they maintained a zero-case backlog, earning a Hall of Fame award from the DAR Central Office.
“We are closely monitored for case aging to ensure timely resolution. Cases are resolved promptly upon meeting all requirements,” she added.
Meanwhile, the Agrarian Reform Beneficiary Development Sustainability Program (ARBDSP) supports 504 active Agrarian Reform Beneficiary Organizations (ARBOs) across 176 agrarian reform communities (ARCs), benefiting a total of 239,446 ARBs.
To empower ARBs further, 26 ongoing agrarian reform projects worth P376 million are being implemented. Six more projects, valued at P150.5 million, are set to begin, while 440 proposed projects totaling P27.6 billion await approval. The total investment in these projects exceeds P28.15 billion, with Bukidnon receiving the largest share.
These achievements demonstrate DAR’s commitment to advancing its programs, providing ARBs in Northern Mindanao with improved economic opportunities and quality of life. DAR encourages those interested in its programs to visit their local offices across the region. (Jan Albert K. Araña/PIA-10)

Lalaki naghikog sa Dangcagan

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Nadiskobrehan nga naghikog ang usa ka 23-anyos nga ulitawo sulod sa ilang panimalay sa Purok 1, Brgy. Poblacion, Dangcagan, Bukidnon, buntag sa Enero 2, 2025

Sa imbestigasyon sa Dangcagan Municipal Police Station, nasayran nga nag-inom og ilimnong

makahubog ang biktima uban sa iyang mga higala sayo sa gabii niadtong Enero 1, 2025, sa Purok 3, Poblacion, Dangcagan, Bukidnon ug nipauli mga alas 4:00 sa buntag sa Enero 2, 2025.


Dugang pa, mga alas 7:00 sa buntag sa samang petsa, nanuktok ang iyang inahan sa pultahan sa iyang lawak apan walay tubag.


Giablihan niya ang pultahan ug nadiskubrehan niya ang iyang anak nga naglingkod ug naghigot og electrical wire sa liog ug gitaod kini sa grills sa bintana.


Gidala dayon sa pamilya ang biktima sa Kibawe Provincial Hospital, diin gideklarang dead on arrival sa attending physician.


Ang hinungdan sa kamatayon gitino nga asphyxia, secondary to hanging. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Bana, asawa patay sa San Fernando

Posted on by Melchor Madera

Patay ang bana ug asawa sa kagubot nga nahitabo sa Sitio Salumayag, Halapitan, San Fernando, Bukidnon, hapon sa Enero 2, 2025

Gitigbas ug patay sa bana ang iyang 47-anyos nga asawa gamit ang sundang sa wala nga liog ug tuong kamot, nga niresulta sa hinanaling kamatayon niini.


Sumala sa report sa kapolisan, nahitabo kini samtang sila nagkalalis tungod sa selos sulod sa ilang panimalay.


Human sa hitabo, ang 39-anyos nga suspek namusil pa sa duha ka mga lalaking mag-uuma nga taga-Sityo Kasilaan, Barangay Halapitan, San Fernando, nga nangagi sa dalan gawas sa ilang panimalay gamit ang dibomba.


Ang 59-anyos nga biktima naigo sa kutokuto, samtang ang kauban nga 34-anyos naigo sa likod.
Niresponde sa dapit ang 40-anyos nga Datu, kinsa myembro sa Bagani nga taga Salumayag, aron ikalma ang sitwasyon, apan gipusil usab siya sa suspek.


Wala naigo si Datu, ug nibalos sa pagpusil gamit ang improvised shotgun. Ang suspek naigo sa tuong bahin sa lawas, hinungdan sa iyang kamatayon. (melbmadera)

Hatud Serbisyo sa Barangay Alanib sa Lantapan nagmalampuson

Posted on by Melchor Madera

Sama sa naandan, nagmalampuson ang gipahigayon nga unang Hatud Serbisyo ning tuig sa Barangay Alanib sa Munisipyo sa Lantapan

Gidumog sa katawhan ang programa nga nagdala sa mga serbisyo sa covered court sa barangay kaniadtong Enero 3, 2025.


Sumala sa kasayoran, ang kalihokan gipangunahan ni Lantapan Mayor Ernie R. Devivar.


Ang mga National Offices sama sa LTO, PhilHealth, Pag-IBIG, ug SSS nakig-layon sa kalihokan.


Nakighiusa usab ang mga miyembro sa Sangguniang Panlalawigan ug Provincial Agriculture Office, lakip na ang mga serbisyo medikal gikan sa probinsya.


Sa maong kalihokan, napahigayon usab ang public hearing alang sa pag-usab sa karaang Revenue Code nga nalatid pa sugod sa dos mil singko.


Ang bag-ong Revenue Code mao na unya ang mahimong basehan sa pagkolekta sa buhis alang sa mga tigpatigayon sa munisipyo. (melbmadera)

12 paresan misalmot sa Tribal mass wedding

Posted on by Diego M. Hidalgo

Dose ka paresan sa Indigenous Peoples (IPs) ang nisalmot sa tribal mass wedding nga gipahigayon niadtong Agosto sa Covered Court sa Barangay Sumpong sa Malaybalay City, Bukidnon

Sumala sa kasayoran sa local government unit sa Malaybalay, ang kalihokan isa ka highlight sa “Araw ng Barangay Sumpong.”

Gitumong kini aron mapormal ang panaghiusa sa mga magtiayon nga nag-ipon na isip bana ug asawa.

Ang seremonyas gihimo subay sa naandang mga balaod, ritwal, ug tradisyon sa mga magtiayon, sumala sa gilatid sa Republic Act 8371 kon Indigenous Peoples Rights Act.

Si Datu Danny Sarito ang nangulo sa kasal, uban sa tabang ni Bae Inatlawan – Adelina Tarino ug Datu Chepin Jose Gumindan.

Gitinguha usab sa kalihokan nga masiguro nga ang mga magtiayon maka-access sa mga importanteng programa sa gobyerno, sama sa 4Ps (Pantawid Pamilyang Pilipino Program) ug PhilHealth.

Si City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, uban sa mga sakop sa Sangguniang Panlungsod, mga opisyal sa barangay, ug nagkalain-laing lider sa tribo, nitambong sa seremonyas aron pagpakita sa ilang suporta.

Anaa ang City Civil Registrar’s Office aron motabang sa pagpirma sa mga sertipiko sa kaminyoon, pagsiguro sa legal nga pag-ila sa ilang kaminyoon. (Diego M. Hidalgo)

100 pamilya nakabenepisyo sa outreach program

Posted on by Melchor Madera

Nakabenepisyo sa gipasiugdahan nga outreach program sa Provincial Government of Bukidnon ang anaa sa 100 ka pamilya sa Sitio Mampalanay, Barangay Lilingayon, Valencia City, Bukidnon niadtong Agosto 26, 2024

Ang kalihokan alayon sa 2nd Bukidnon Press Freedom Week (BPFW) Celebration nga gisaulog sa Agosto 25-31, 2024.

Sa pagpasayon sa PGO-Public Affairs, Information and Assistance Division, napalawig sa nagkahiusang hugpong ug pwersa sa prensa sulod sa probinsya sa Bukidnon ang kalihukan nga nagtumong sa pagtabang ug pagsuporta sa komunidad nga nanginahanglan.

Sa sayo pa, isa ka motorkada ang gipahigayon diin ang mga media sa amihanang bahin sa probinsya, ug ang mga media sa habagatang bahin nagkatagbo sa Barangay Aglayan dayon nagkahiusa padulong sa Sityo Mampalanay, Brgy. Lilingayon subay sa dalan sa Barangay Basac, Lantapan, Bukidnon.

Natunol sa mga residente ang food packs, school supplies, school armchairs, mga tsinelas, used clothings, ug ang mga binhi sa utanon nga gipangtisok usab sa grupo nganha sa ilang communal garden, agig suporta sa Bahay Kubo Program ni Provincial Governor Rogelio Neil P. Roque.

Lakip sab sa kalihokan ang feeding program ug free haircut.

Natanum sab ang 500 ka seedlings sa calamansi nga sa umaabot mamahimong isa sa tinubdan sa kahinguhaan sa komunidad.

Niadtong Agosto 25, 2024, unang gipahigayon ang KBP Bukidnon Interaction diin bisita si Mr. Walter Balane, associate professor sa BukSU alang sa hisgutanang “Free and Responsible Media in partnership with the government, a perfect tool for Peace and Development.” (PGB/melbmadera)

NPA combatant killed in Bukidnon

Posted on by Melchor Madera

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – An alleged New People’s Army (NPA) combatant was killed during an encounter with 8th Infantry Battalion personnel in the hinterland of Sitio Bendum, Brgy. Busdi, Malaybalay City, Bukidnon on August 19, 2024

In a statement, the military identified him as Norbet Sarinao Lipanda @Omar, squad leader of Squad 2, Headquarters Force NEO of the NPA’s North Central Mindanao Regional Committee (NCMRC).

The 8IB also recovered an M16 assault rifle, a bandolier with three (3) magazines loaded with live ammunitions, a bag, communication devices, and other subversive materials.

Charlie Company of the army’s 8IB was involved in a 15-minute skirmish with around four NPA rebels, including Lipanda.

Before the aforementioned armed clash, the local population notified 8IB about the presence of an armed group performing extortion, food foraging, and coercing farmers to facilitate their food supplies.

Due to this threat, the unit immediately conducted intensified military operations in the area.

The 8IB expressed gratitude to the residents who reported suspicious activity to local officials and law enforcement agencies.

Lt. Col. Marc Bien Stevens J. Deslante, commander of the 8IB, stated that the 8IB will always be “dependable partners” in ensuring peace and order in the province of Bukidnon. (melbmadera)

Hedcor turns over ₱5.1M royalty shares to Bukidnon IP communities

Posted on by cmn

MANOLO FORTICH, Bukidnon (December 29, 2024) — Hedcor, the renewable energy asset manager of AboitizPower, has turned over ₱5,140,167.01 in royalty shares to Indigenous Peoples (IP) communities in Bukidnon for 2022-2023. These funds directly benefit the host communities of Hedcor’s Manolo Fortich 1 and 2 hydroelectric power plants, advancing inclusive growth and sustainable development

Five Indigenous Peoples (IP) organizations received their royalties, signifying progress for their communities. The Santiago Tribal Community (SANTRICO), Inc. and Impakibel, Apo Man Asilan Tribal Association were each awarded ₱1,401,529.47. Meanwhile, the Lumikapaw Ka Guihean Tribal Council of Elders and Guilang-Guilang Apo Datu Nanikunan Association, Inc. each received ₱935,578.60. The Buklod Kayantang Tribal Association, Inc. was granted ₱465,950.87. These funds embody a commitment to empowering and uplifting Indigenous communities, going beyond mere financial support.
The funds will be used for initiatives identified by the IP communities themselves, including livelihood assistance, skills training to strengthen economic resilience, scholarships for Indigenous youth, and elder care programs.
The projects will also help empower women entrepreneurs, preserve traditional practices, and advance environmental efforts such as reforestation.
Bae Priscilla Cariaga, President of Buklod Kayantang Tribal Association, Inc., expressed gratitude for the turnover.
“Ang pagtinabangay uban sa Hedcor nagpalambo sa among komunidad. Ang mga pondo makatabang sa pagpreserba sa among kultura, pagtubag sa mga kinahanglanon, ug paghimo og mga oportunidad para sa umaabot nga henerasyon,” she said.
(Working together with Hedcor has developed our community. The funds help preserve our culture, address our needs, and create opportunities for future generations.)
Implemented closely with the National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) Region 10, the program ensures that projects align with cultural preservation and ancestral domain protection.
“Through joint efforts, we achieve meaningful progress for Indigenous Peoples, safeguarding their heritage while promoting development,” said lawyer Dexter B. Precioso, NCIP regional legal officer.
Hedcor Vice President for Corporate Services Noreen Vicencio said the giving out of royalty shares underscores Hedcor’s zeal to collaborate with IP organizations to enhance community well-being.
“This turnover is more than just meeting our obligations—it reflects our commitment to a meaningful partnership. We are honored to support the IP organizations’ efforts to advance livelihood, education, and cultural heritage.
By working side by side, we help ensure a lasting, positive impact that strengthens their communities and enriches their future,” Vicencio said.
She reiterated that by returning these royalty shares to the communities, Hedcor continues to advance renewable energy while strengthening communities, protecting cultural identities, and fostering long-term growth and opportunity. (Hedcor-AboitizPower/PIA-10/Bukidnon)

Notice to vacate na-serve ngadto sa BTL, MILFA

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong Agosto 19, 2024, na-serve na sa Sheriff Office ang Notice to Vacate ug writ of execution ngadto sa mga myembro sa Buffalo-Tamaraw-Limus (BTL) Multipurpose Cooperative ug Musuan Inhabitants’ Landless Farmers Association (MILFA)

Sumala sa kasayoran nga napaskil sa official social media account sa Central Mindanao University (CMU), ang grupo gihatagan sa 15 ka adlaw sa paghawa sa dapit.

Ang lakang may kalambigitan sa paborableng hukom sa korte sa kasong forcible entry nga gipasaka sa CMU batok sa duha ka grupo.

Ang notice gipangkatag ngadto sa mga balay nga gipatindog sa mga myembro sa BTL ug MILFA lakip ang isa ka dakong billboard sa notice of vacate daplin sa dalan.

Diha ang mga personahe sa Philippine National Police (PNP) aron masiguro nga malinawon ug hapsay ang pagpatuman sa mando sa korte. (melbmadera)