Sunday, February 16, 2025

PWD gipatay sa igsoon sa Malaybalay

Isa ka 54-anyos nga lalaki nga person with disability (PWD) ang gipatay sa iyang 44-anyos nga lalaking manghod sa Purok 1, Brgy. Managok, Malaybalay City, Bukidnon

Ang insidente gi-report sa usa ka kagawad sa barangay pasado alas 8:00 sa buntag sa Enero 27, 2025. Sumala sa report sa kapolisan, ang patayng lawas sa mentally ill nga biktima napalgan sulod sa panimalay niini.

Gipadayag sa mga unang nahibal-an nga ang biktima giatake sa iyang mag-uuma nga igsoon nga residente usab sa dapit. Sumala pa, gibunalan sa manghod ang iyang magulang sa tuo nga bahin sa ulo gamit ang usa ka kahoy, hinungdan sa grabe nga trauma sa ulo ug pagkawala sa dugo, nga gituohan nga hinungdan sa kamatayon sa biktima.

Ang dugang nga imbestigasyon nagpakita nga ang mga silingan nakadungog sa kagubot sulod sa puy-anan sa biktima. Ang mga niresponding kapolisan nakadakup sa suspek sa gawas sa balay ug gidala siya sa Malaybalay City Police Station alang sa kustodya ug pag-file sa angay nga mga sumbong.

Ang insidente gituohan nga naggikan sa usa ka personal nga pagdumot tali sa biktima ug sa suspek. (Diego M. Hidalgo)

Agri-10 4k Program nagbubo sa mga interbensyon sa agri sa IP org

Ang Department of Agriculture (DA-10), pinaagi sa programa sa Kabuhayan at Kaunlaran ng Kabayang Katutubo (4K), nihatag og duolan nga Php318,000 nga kantidad alang sa agricultural interventions sa Panasalan Dagumnaan Talaandig Tribe Association (PADATTA)

Sumala sa kasayoran sa DA-10, ang programa nagsuporta sa paghatag gahum sa mga komunidad sa mga lumad sa Northern Mindanao.

Niadtong Enero 24, 2025, sa Sitio Kawilihan, Dagumbaan, Maramag, Bukidnon, ang departamento, nga gipangulohan ni Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan pinaagi ni April Grace M. Racines, program focal person, sa kooperasyon sa Municipal Agriculture Office sa Maramag, nihatag sa unom ka carabao nga nibalor og Php300,000 ug nagkalain-laing mga binhi sa utanon nga nagkantidad og Php17,995.00 ngadto sa PADATTA, nga girepresentahan sa iyang presidente nga si Bae Vilma Morena.

Sa ilawom sa Production and Livelihood nga bahin sa Programa, ang mga probisyon sa agrikultura, nga kaniadto gikuha gikan sa research complex sa DA-10, nagtinguha sa pagpauswag sa produktibidad ug kita sa mga mag-uuma nga IP pinaagi sa pagpalambo sa mga sustainable nga negosyo sa agrikultura, pinaagi sa lig-on nga pakig-uban sa mga miyembro sa asosasyon alang sa pag-uswag sa agrikultura.

Ang maong turnover nagtimaan usab sa laing alon sa tabang sa PADATTA. Sama sa nahinumduman, niadtong Nobyembre, ang pipila ka mga napiling miyembro sa asosasyon nakasalmot sa isa ka pagbansay sa produksyon sa mais ug postharvest nga teknolohiya, nga gihimo sa Malaybalay City. (melbmadera)

Interfaith prayer rally alang sa Demokrasya ug Kontra Korapsyon gipahigayon

Kaniadtong hapon sa Enero 26, 2025, gipahigayon ang province-wide Interfaith Prayer Rally nga gi-organisar sa Barug Maisug Bukidnon – Kontra Korapsyon, Duterte for Democracy (BMBKKDD)

Ang kalihokan nagsugod sa usa ka motorcade gikan sa PCC Covered Court ngadto sa Maramag Integrated Bus Terminal, diin ang mga partisipante naghiusa sa usa ka kusganong pagpahayag batok sa korapsyon.

Ang mga lider sa Iglesia ni Cristo, Roman Catholic Church, Seventh-Day Adventist Church, Islam, Fundamental Baptist Church, ug United Pentecostal Church nanguna sa pag-ampo alang sa hustisya ug kalinaw.

Si Romy P. Tiongco, kanhi Parish Priest ug kanhi Mayor sa Damulog, ang nagpasundayag sa highlight sa kalihokan, nga nagpaila kang kanhi Executive Secretary Atty. Vic Rodriguez isip dinapit nga mamumulong.

Ang Bukidnon IP artist nga si Datu Waway Saway naghatag sa iyang pasundayag.

Ang kalihokan natigayon sa paningkamot ni Gordon Torres, nga organizer sa BMBKKDD.

Si Mr. Herman Santillan mipadayag sa mga hagit sa mga mag-uuma, si Vee Olivarez nagdala og paglaom alang sa kabatan-onan, si Dr. Fe A. Torres nag-awhag alang sa empowerment sa kababayen-an, ug si Atty. Ruby Melecio Villejo nagpasiugda sa papel sa legal nga komunidad.

Si Atty. Arbie S. Llesis, kasamtangang Indigenous Peoples Mandatory Representative (IPMR) sa provincial Sanggunian, naghatag og garbo ug determinasyon alang sa mga Lumad, samtang si Alpio G. Dacut Jr. mipadayag sa tingog sa akademya uban ang tawag sa kaalam ug kalambuan.

Ang adlaw nagtapos uban ang usa ka pinasahi nga panumpa sa pagpakigbisog batok sa korapsyon ug pagpanalipod sa demokrasya, nga nagbilin og dili malimtan nga marka sa kasingkasing sa mga nanambong. (melbmadera)

Babaye gipusil sa Maramag

Dideklarang patay na sa wala pa makaabot sa Bukidnon Provincial Hospital (BPH) Maramag ang 46-anyos nga babaye human gipusil sa Purok 8, Brgy. San Miguel, Maramag, Bukidnon hapon sa Enero 10, 2025

Ang babayeng biktima usa ka minyo, mag-uuma, ug residente sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sumala sa kasayoran sa kapolisan sa Maramag, ang biktima sakay sa multicab pickup-type nga gimaneho sa usa ka lalaki ug uban sa laing babaye.


Ang sakyanan nagdagan gikan sa BUSCO, Quezon, Bukidnon padulong sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sa ilang pag-abot sa dapit sa nahitaboan, giingong gipusil ang biktima sa duha ka wala mailhing lalaki nga suspek.


Ang biktima nakaangkon og grabing samad tungod sa pinusil sa likod ug gidala kini sa ospital apan patay na sa wala pa makaabot.


Ang mga suspek giingong niikyas human sa krimen sa wala masayri nga direksyon.


Narekober sa lugar sa nahitaboan ang duha ka fired cartridge cases sa kalibre .45 ug sulod sa sakyanan nakaplagan usab ang duha ka bala nga wa pa matinong kalibre.


Ang Maramag MPS nagpadayon sa imbestigasyon aron mailhan ang mga suspek ug masuta ang motibo sa maong insidente. (Diego M. Hidalgo)

AMIA-10 village makabenepisyo sa combine harvester

Tumong sa pagpausbaw sa lokal nga produksiyon, ang Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-RFO 10) nag-turn over sa usa ka combine harvester ngadto sa Bliss Lingion Multipurpose Cooperative (BLMPC)

Sumala sa kasayoran, ang makinarya nagkantidad og Php 2.2 milyones.


Ang seremonya natigayon niadtong Enero 13, 2025 sa Municipal Grounds sa Manolo Fortich, Bukidnon.
Ang agri-intervention gipundohan ubos sa Adaptation and Mitigation Initiative in Agriculture (AMIA) nga programa niini.


Kini nagtumong sa pagsuporta sa mga mag-uuma sa pagsagop sa modernong mga ekipo ug teknolohiya aron mapalambo ang mga hagit sa pagbag-o sa klima.


Sa seremonya sa pagtugyan, si BLMPC chair Dante M. Dosayco nakadawat sa certificate of turnover gikan ni AMIA-10 Project Leader Joel J. Gabo sa presensya sa mga opisyales sa munisipyo nga gipangunahan ni Mayor Rogelio N. Quiño.


Gipaambit ni Dosayco nga ang inisyatiba makapakunhod sa ilang panahon sa pag-ani samtang nagdugang usab sa ilang kita.


Gipaniguro usab sa coop chair nga ilang ma-maximize ang nasangpit nga makinarya dili lang alang sa kaayohan sa mga miyembro niini kondili ipaambit usab sa ilang lokalidad.


Ang Bliss Lingion MPC adunay kinatibuk-ang luna nga 210 ka ektarya uban sa mga mag-uuma niini nga nananom og mais ug kamoteng kahoy ug posibleng pagpalapad sa serbisyo ngadto sa mga dili miyembro. (melbmadera)

Drug suspek nakigpinusilay sa kapolisan sa Maramag

Nakigpinusilay ang usa ka drug suspect sa kapolisan atol sa buy-bust operation nga nahitabo sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Brgy. Kuya, Maramag, Bukidnon, hapon sa Enero 7, 2025

Sumala sa report sa kapolisan, atol sa operasyon, ang lalaking suspek nga giila nga 40-anyos, minyo, mag-uuma ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya, Maramag, Bukidnon nakabantay nga nakig-atubang siya sa usa ka pulis, hinungdan nga nibunot siya sa iyang mubo nga armas ug nipusil sa pulis. Kini nagresulta sa pag-bawos sa back-up arresting officer, nga nipusil balik ngadto sa suspek. Maayo nalang kay wa maunsa ang suspek ug ang poseur buyer.


Ang suspek mitahan sa iyang kaugalingon ug nasikop usab ang iyang kauban nga 37-anyos nga babaye, minyo, walay trabaho, ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya.


Nikabat sa Php 88,400.00 ang balor sa nasakmit nga gidudahang shabu gikan sa mga suspek.


Nasakmit sab gikan sa lalaking suspek ang usa ka kalibre .45 Colt pistol nga adunay magazine assembly nga kargado sa tulo ka bala ug laing isa pa ka magazine sa maong armas.


Ang mga dinakpan nga suspek, uban sa mga nasakmit ug nakumpiskang ebidensiya ug mga narekober nga fired cartridges, gidala sa Maramag MPS alang sa dokumentasyon ug saktong disposisyon.


Samtang ang mga ebidensiya sa droga ug mga armas nga nakumpiska itugyan ngadto sa Provincial Forensic Unit alang sa eksaminasyon.


Kasong kalapasan sa RA 9165 ug RA 10591 ang giandam alang sa inquest proceedings sa mga suspek.
Ang hiniusang puwersa sa kapolisan, gilangkoban sa mga yunit gikan sa Maramag Municipal Police Station ug Bukidnon 2nd Provincial Mobile Force Company. (Diego M. Hidalgo)

Bana, asawa patay sa San Fernando

Patay ang bana ug asawa sa kagubot nga nahitabo sa Sitio Salumayag, Halapitan, San Fernando, Bukidnon, hapon sa Enero 2, 2025

Gitigbas ug patay sa bana ang iyang 47-anyos nga asawa gamit ang sundang sa wala nga liog ug tuong kamot, nga niresulta sa hinanaling kamatayon niini.


Sumala sa report sa kapolisan, nahitabo kini samtang sila nagkalalis tungod sa selos sulod sa ilang panimalay.


Human sa hitabo, ang 39-anyos nga suspek namusil pa sa duha ka mga lalaking mag-uuma nga taga-Sityo Kasilaan, Barangay Halapitan, San Fernando, nga nangagi sa dalan gawas sa ilang panimalay gamit ang dibomba.


Ang 59-anyos nga biktima naigo sa kutokuto, samtang ang kauban nga 34-anyos naigo sa likod.
Niresponde sa dapit ang 40-anyos nga Datu, kinsa myembro sa Bagani nga taga Salumayag, aron ikalma ang sitwasyon, apan gipusil usab siya sa suspek.


Wala naigo si Datu, ug nibalos sa pagpusil gamit ang improvised shotgun. Ang suspek naigo sa tuong bahin sa lawas, hinungdan sa iyang kamatayon. (melbmadera)

Lalaki nga akusado sa multiple charges nakorner

Isa ka lalaki kinsa nag-atubang sa multiple charges ang nakorner sa Barangay 2, Malaybalay City, Bukidnon hapon sa Agosto 24, 2024

Siya nailang si Nardito P. Dum-ogan alyas Dodong Dum-ogan, 34, mag-uuma, adunay kapuyo, ug residente sa Sityo Tagbacan, Barangay Canangaan, Cabanglasan, Bukidnon.

Gisikop siya pinasubay sa warrant of arrest sa duha ka kaso sa murder nga nakadokit sa kaso kriminal numero 41403-23 ug 41405-23 ug laing duha ka kaso sa attempted murder nga nakadokit sa kaso kriminal numero 41404-23 ug 41406-23 pinetsahan Agosto 3, 2023.

Si Dum-ogan nakorner sa mga myembro sa 1st Buk PMFC, RIU10 ug 88th Infantry Battalion sa army. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Ceremonial turn-over sa corn production support livelihood project gikan NEDA, gipahigayon

Niadtong Mayo 22, 2024, ang Corn Production Livelihood Project nga nagkantidad og PhP 500,000.00 pormal nga giturn-over sa Silae Corn Growers Association (CGA)

Ang proyekto nga gitunol gikan sa National Economic Development Authority (NEDA-10).

Ang dakbayan sa Malaybalay giila sa NEDA-10 nga isa sa mga Local Government Unit (LGU) nga maka-avail sa ER 1-94 Funds aron suportahan ang mga livelihood projects nga makatabang sa pagsulbad sa taas nga poverty rate sa nasud.

Sumala sa social media post sa LGU Malaybalay, sa 46 ka barangay sa dakbayan, ang Barangay Silae ang prayoridad tungod kay isa kini sa mga barangay nga adunay taas nga poverty incidence.

Ang mga nakadawat miyembro usab sa asosasyon sa sub-cluster sa CGA.

Sa ngalan ni City Mayor Atty. Jay Warren R. Pabillaran, si Mr. Anthony James Mondia, executive assistant II, mipadayag nga kini nga proyekto makatabang dili lamang sa pagpataas sa kita sa mag-uuma, kon dili sa pagpasiugda usab sa pagpataas sa ilang abot nga mao ang nag-unang tumong sa programa.

Samtang si Konsehal Alan Ryan O. Legaspi, chairperson sa committee on agriculture, nipahinumdoman sa mga nakadawat nga ampingan ang ilang nadawat nga panginabuhian. (Diego M. Hidalgo)

Mga mag-uuma sa sloping area gitudloan sa sustainable land management

Gitudloan sa Provincial Agriculture Office ang mga mag-uuma sa Bukidnon kansang umahan nahimutang sa slope areas o bakilid nga bahin, pinaagi sa Sustainable Land Management (SLM) Training

Sumala sa kasayoran sa PGB, sa maong pagbansay, ang mga mag-uuma gitudloan sa malungtarong pagdumala sa yuta.

Ang training naglangkub sa agriculture and type of food production, integrated pest management, hinungdan og epekto sa soil pollution, soil erosion ug soil conservation and management.

Tinguha niini aron masuportahan ang pagtubo sa ekonomiya, kaayohan sa katilingban, ug pagpadayon sa kalikopan.

Ang kalihukan gitimbayayongan sa PGO- Provincial Disaster Risk Reduction and Management Division (PDRRMD) alang sa mosunod nga mga dapit.

Ang sa Lantapan gipahigayon niadtong Mayo 7-8, Maramag niadtong Mayo 9-10, Quezon- Mayo sa 14-15, Impasugong sa Mayo 16-17, Sumilao niadtong Mayo 21-23, Manolo Fortich- Mayo sa 23-24, San Fernando sa 28-29, Valencia City sa Mayo 30-31, Kalilangan karong Hunyo 4-5 ug Kadingilan sa Hunyo 6-7, 2024. (Omar Rashid Z. Abdullah)