Saturday, January 18, 2025

Kalabera sa tawo napalgan sa Kadingilan

Nadeskubri ang kalabera sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan, Kadingilan, Bukidnon udto sa Enero 15, 2025

Ang Kadingilan Municipal Police Station gipahibalo sa Kadingilan Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) kabahin sa nadeskubri.


Sumala sa report sa kapolisan, ang pelvic ug mga bukog sa paa na lang ang nakuha, lakip ang short pants nga gituohang gisuot sa biktima.


Ang asawa sa biktima, sa pagtan-aw sa sapot, gilayon nga gikumpirma nga ang shorts iya sa iyang bana.
Ang biktima naila sa ulahi nga 39-anyos ug residente sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan.


Sa pasiunang imbestigasyon, nasayran nga posibleng nahulog gikan sa pangpang ang biktima, kinsa gidudahang lango sa ilimnong makahubog atol sa hitabo.


Wala’y nakit-an nga timailhan sa foul play, ug ang insidente determinadong isa ka aksidente nga nahitabo sa biktima. (Diego M. Hidalgo)

Babaye gipusil sa Maramag

Dideklarang patay na sa wala pa makaabot sa Bukidnon Provincial Hospital (BPH) Maramag ang 46-anyos nga babaye human gipusil sa Purok 8, Brgy. San Miguel, Maramag, Bukidnon hapon sa Enero 10, 2025

Ang babayeng biktima usa ka minyo, mag-uuma, ug residente sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sumala sa kasayoran sa kapolisan sa Maramag, ang biktima sakay sa multicab pickup-type nga gimaneho sa usa ka lalaki ug uban sa laing babaye.


Ang sakyanan nagdagan gikan sa BUSCO, Quezon, Bukidnon padulong sa Purok 4, Brgy. San Carlos, Maramag, Bukidnon.


Sa ilang pag-abot sa dapit sa nahitaboan, giingong gipusil ang biktima sa duha ka wala mailhing lalaki nga suspek.


Ang biktima nakaangkon og grabing samad tungod sa pinusil sa likod ug gidala kini sa ospital apan patay na sa wala pa makaabot.


Ang mga suspek giingong niikyas human sa krimen sa wala masayri nga direksyon.


Narekober sa lugar sa nahitaboan ang duha ka fired cartridge cases sa kalibre .45 ug sulod sa sakyanan nakaplagan usab ang duha ka bala nga wa pa matinong kalibre.


Ang Maramag MPS nagpadayon sa imbestigasyon aron mailhan ang mga suspek ug masuta ang motibo sa maong insidente. (Diego M. Hidalgo)

Drug suspek nakigpinusilay sa kapolisan sa Maramag

Nakigpinusilay ang usa ka drug suspect sa kapolisan atol sa buy-bust operation nga nahitabo sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Brgy. Kuya, Maramag, Bukidnon, hapon sa Enero 7, 2025

Sumala sa report sa kapolisan, atol sa operasyon, ang lalaking suspek nga giila nga 40-anyos, minyo, mag-uuma ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya, Maramag, Bukidnon nakabantay nga nakig-atubang siya sa usa ka pulis, hinungdan nga nibunot siya sa iyang mubo nga armas ug nipusil sa pulis. Kini nagresulta sa pag-bawos sa back-up arresting officer, nga nipusil balik ngadto sa suspek. Maayo nalang kay wa maunsa ang suspek ug ang poseur buyer.


Ang suspek mitahan sa iyang kaugalingon ug nasikop usab ang iyang kauban nga 37-anyos nga babaye, minyo, walay trabaho, ug residente sa Purok 4B, Sitio San Carlos, Kuya.


Nikabat sa Php 88,400.00 ang balor sa nasakmit nga gidudahang shabu gikan sa mga suspek.


Nasakmit sab gikan sa lalaking suspek ang usa ka kalibre .45 Colt pistol nga adunay magazine assembly nga kargado sa tulo ka bala ug laing isa pa ka magazine sa maong armas.


Ang mga dinakpan nga suspek, uban sa mga nasakmit ug nakumpiskang ebidensiya ug mga narekober nga fired cartridges, gidala sa Maramag MPS alang sa dokumentasyon ug saktong disposisyon.


Samtang ang mga ebidensiya sa droga ug mga armas nga nakumpiska itugyan ngadto sa Provincial Forensic Unit alang sa eksaminasyon.


Kasong kalapasan sa RA 9165 ug RA 10591 ang giandam alang sa inquest proceedings sa mga suspek.
Ang hiniusang puwersa sa kapolisan, gilangkoban sa mga yunit gikan sa Maramag Municipal Police Station ug Bukidnon 2nd Provincial Mobile Force Company. (Diego M. Hidalgo)

Laborer gipatay sa Lantapan

Gitigbas-patay ang usa ka laborer sa Sityo Rimlos, Purok 3, Brgy. Bantuanon, Lantapan, Bukidnon kaniadtong Enero 2, 2025

Ang biktima nailhan nga usa ka 50-anyos nga ulitawo ug residente sa Purok 2, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sumala sa report sa kapolisan, ang biktima napalgang nagbuy-od ug patay na sa terrace, adunay samad sa liog nga tinigbasan ug nabuling sa dugo.


Ang suspek giila nga usa ka 23-anyos nga ulitawo, laborer, ug residente sa Sitio Katiguman, Purok 5, Brgy. Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.


Sa imbestigasyon, nasayran nga nag-inom ang biktima, suspek, ug ilang mga higala sa isa ka payag sa Sitio Rimlos.


Human mabiya ang ilang mga higala, nagkalalis ang biktima ug ang suspek tungod sa wala pa masulbad nga personal nga pagdumot.


Nasayran nga nangayo og pasaylo ang suspek, apan nibalibad ang biktima, hinungdan sa panaglalis.
Dihang nawad-an og panimuot ang biktima ug nahulog sa sawog sa terrace, gitigbas sa liog sa suspek ang iyang liog.


Gidala sa pamilya sa biktima ang iyang patay’ng lawas sa Purok 3, Capitan Juan, Lantapan, Bukidnon.
Ang suspek boluntaryong nitahan ug gidala sa Lantapan MPS alang sa dokumentasyon ug dugang legal nga aksyon.


Gituohan nga ang motibo sa insidente kay personal nga grudge. (melbmadera)

DAR-10 distributes over 320,000 hectares to ARBs, showcases agrarian reform milestones

MISAMIS ORIENTAL (December 29, 2024) – The Department of Agrarian Reform (DAR) 10 highlighted significant accomplishments in its key programs, reaffirming its commitment to improving the lives of agrarian reform beneficiaries (ARBs)

In Kapihan sa PIA, DAR-10 Regional Director Zoraida Macadindang underscored the positive impact of their programs and projects on agrarian reform beneficiaries.
“Dako na kaayo ang among nahimo for this year 2024, nadugangan ang among accomplishments in terms of cumulative and na-implement na namo ug nakapanghatag nami sa certificate of condonation with release of real estate mortgage, naka-produce ug thousands of e-titles pinaagi sa SPLIT project, ug daghan ta napanghatag nga CLOAs,” Macadindang said.
(This year, 2024, we achieved significant milestones, including distributing certificates of condonation with real estate mortgage releases, producing thousands of e-titles through the SPLIT project, and issuing numerous CLOAs.)
As of November 2024, Macadindang reported a 97.28 percent completion of the Land Tenure Improvement Program (LTIP), distributing 320,993 hectares to 187,723 ARBs. The region also achieved 136,105 hectares in leasehold agreements, benefiting 51,300 leaseholders.
Under Republic Act No. 11953, the New Agrarian Emancipation Act, 6,538 Certificates of Condonation with Mortgage Releases were issued to ARBs, covering 8,219 hectares, mostly in Bukidnon. Additionally, the agency distributed 2,441 e-titles, converting 364 collective CLOAs into individual titles for 1,984 beneficiaries across 2,816 hectares.
Under the Agrarian Justice Delivery Program, DAR-10 has resolved 1,823 judicial cases, 28,074 quasi-judicial cases, and 54,567 Agrarian Law Implementation (ALI) cases, ensuring secure, sustainable land ownership for ARBs while effectively resolving disputes.
Macadindang attributed the region’s positive results to the efficiency of their skilled adjudicators.
She emphasized that they maintained a zero-case backlog, earning a Hall of Fame award from the DAR Central Office.
“We are closely monitored for case aging to ensure timely resolution. Cases are resolved promptly upon meeting all requirements,” she added.
Meanwhile, the Agrarian Reform Beneficiary Development Sustainability Program (ARBDSP) supports 504 active Agrarian Reform Beneficiary Organizations (ARBOs) across 176 agrarian reform communities (ARCs), benefiting a total of 239,446 ARBs.
To empower ARBs further, 26 ongoing agrarian reform projects worth P376 million are being implemented. Six more projects, valued at P150.5 million, are set to begin, while 440 proposed projects totaling P27.6 billion await approval. The total investment in these projects exceeds P28.15 billion, with Bukidnon receiving the largest share.
These achievements demonstrate DAR’s commitment to advancing its programs, providing ARBs in Northern Mindanao with improved economic opportunities and quality of life. DAR encourages those interested in its programs to visit their local offices across the region. (Jan Albert K. Araña/PIA-10)

PDL nagbitay sa CR sa BJMP

Isa ka 31-anyos nga lalaki nga Person with Deprived Liberty (PDL) ang gikatahong naghikog sulod sa comfort room sa iyang selda sa Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) sa Malaybalay City, Bukidnon

Pasado alas 5:00 sa hapon niadtong Enero 1, 2025, nadiskobrehan sa trustee ang gidangatan sa biktima.


Sumala sa pasiunang imbestigasyon, usa ka habol ang gihigot sa iyang liog, nga nakahikot usab sa steel grills sulod sa comfort room sa iyang selda.


Giingong nag-antos sa sakit sa pangisip ug nakasinati og hallucinations ang namatay.


Dugang pa nga nisuway na kini sa paghikog kaniadto apan napugngan sa mga personahe sa BJMP. (Diego M. Hidalgo)

Bana, asawa patay sa San Fernando

Patay ang bana ug asawa sa kagubot nga nahitabo sa Sitio Salumayag, Halapitan, San Fernando, Bukidnon, hapon sa Enero 2, 2025

Gitigbas ug patay sa bana ang iyang 47-anyos nga asawa gamit ang sundang sa wala nga liog ug tuong kamot, nga niresulta sa hinanaling kamatayon niini.


Sumala sa report sa kapolisan, nahitabo kini samtang sila nagkalalis tungod sa selos sulod sa ilang panimalay.


Human sa hitabo, ang 39-anyos nga suspek namusil pa sa duha ka mga lalaking mag-uuma nga taga-Sityo Kasilaan, Barangay Halapitan, San Fernando, nga nangagi sa dalan gawas sa ilang panimalay gamit ang dibomba.


Ang 59-anyos nga biktima naigo sa kutokuto, samtang ang kauban nga 34-anyos naigo sa likod.
Niresponde sa dapit ang 40-anyos nga Datu, kinsa myembro sa Bagani nga taga Salumayag, aron ikalma ang sitwasyon, apan gipusil usab siya sa suspek.


Wala naigo si Datu, ug nibalos sa pagpusil gamit ang improvised shotgun. Ang suspek naigo sa tuong bahin sa lawas, hinungdan sa iyang kamatayon. (melbmadera)

DOH implements ‘Purok Kalusugan,’ opens BUCAS centers in Normin

CAGAYAN DE ORO CITY (January 8, 2025) — ‘Purok Kalusugan’ and ‘Bagong (New) Urgent Care and Ambulatory Services’ (BUCAS) centers are two programs implemented by the Department of Health Center for Health Development Northern Mindanao (DOH-CHDNM) under the Universal Health Care Act (UHC) that bring health services closer to the people, especially the farthest and smallest communities

In a press conference organized by the DOH-CHDNM, Dr. Steffi Grace H. Enon, DOH-CHDNM chief of the local health support division, shared that ‘Purok Kalusugan’ is aligned with the UHC. “Gikan sa iyang ngalan nga Purok Kalusugan, atong gusto nga ang mga serbisyo nga pangkalusugan o panglawas dal-on nato sa level sa purok,” she said.


(From its name, Purok Kalusugan, we want all services related to health and nutrition to be brought to the level of a zone.)


The UHC Act has many goals, said Enon, but its main goal is that “We want all Filipinos to experience health services that are accessible, affordable, close to them, of quality, and safe.”


The Purok Kalusugan program includes all eight priority health outcomes of DOH, which will be implemented at the “purok,” or zone level.


The eight priority health outcomes include vaccination, nutrition, water supply, sanitation, and hygiene (WASH), maternal health, tuberculosis and HIV, road safety, non-communicable diseases (specifically high blood pressure and diabetes), and cancer.


These eight priority outcomes are called high burdens because many people are affected by them. The Department of Health is focusing on these eight. “If we can improve them, we can say that our community will be healthy,” Enon said.


Opening of BUCAS centers in Northern Mindanao


The Department of Health has launched a new initiative, the Bagong (New) Urgent Care and Ambulatory Services (BUCAS) facility, under the management of DOH hospitals.


Dr. Raymond G. Dela Cruz, the chief of the regulations, licensing, and enforcement division at DOH-CHDNM, stated that this facility will address the issue of congestion in the region’s government hospitals.


“Kasagara niini ang problema, dugay sila maatiman tungod sa kadaghan, limitado ang lugar sa hospital aron maka-accommodate kanila, so ang initiative sa Department of Health mao nga i-forward position kining serbisyo sa atong mga komunidad nga ang mga hospital mu-perform og mga minor surgeries ug mga konsultasyon nga nagkinahanglan og espesyalista. Ang mga ancillary services, mga specialized laboratory exam, ug x-rays idala sa BUCAS centers,” Dela Cruz said.


(This is usually the problem; it takes a long time to attend to them because of the large number, and the hospital space is limited to accommodate them. So, the initiative of the Department of Health is to forward-position these services in our communities so that hospitals perform minor surgeries and consultations requiring specialists. Ancillary services, specialized laboratory exams, and x-rays will be brought to BUCAS centers.)


Currently, there are four operational BUCAS centers in Northern Mindanao. The North Eastern Misamis General Hospital, located in Villanueva, Misamis Oriental, is one of the DOH hospitals; another in Misamis Occidental is located in Plaridel, managed by Mayor Hilarion A. Ramiro Sr. Medical Center (MHARS-MC), a tertiary government hospital in Ozamiz City. The next is in Mambajao, Camiguin, managed by Camiguin General Hospital; however, the purpose is to transfer this center to Sagay, Camiguin.


The idea of BUCAS, according to Dela Cruz, is to place it far from hospitals so that those who need services will go to the centers closer to their communities instead of the hospitals.


While DOH hospitals manage this initiative, local government units have generously volunteered to contribute significantly towards the construction of the centers.


Currently, there are four local governments in the pipeline that have volunteered to provide lots; one of them is Magsaysay in Misamis Oriental, Bacolod in Lanao del Norte, the Malaybalay local government unit in Bukidnon, and Balo-i in Lanao del Norte. (Jasper Marie O. Rucat/PIA-10)

2 gipandunggab sa Baungon

Duha ka mga lalaki ang gipandunggab sa pre-wedding occasion sa Purok 7, Brgy. Pualas, Baungon, Bukidnon hapon sa Agosto 25, 2024

Sumala sa report ni Police Major Melchor Saraus. Jr., OIC sa Baungon Municipal Police Station, ang mga biktima isa ka 37-anyos ug 25-anyos samtang ang suspek isa ka 33-anyos nga lalaki.

Ang mga biktima nag-inom sa ilimnong makahubog sa dihang nahiabot ang suspek nga ilang giaagni nga moapil kanila.

Nahitabo ang panaglalis tali sa mga biktima ug suspek.

Gikatahong niadto sa kusina ang suspek, nikuha og kutsilyo dayong dunggab sa mga biktima ug nisibat.

Ang mga biktima gidala sa Northern Mindanao Medical Center sa Cagayan de Oro City.

Apan ang 37-anyos namatay pipila ka oras gumikan sa grabing samad dinunggaban sa walang bahin sa tiyan samtang ang kauban niini ang nagpabilin sa maong ospital.

Walay pagsinabtanany tali sa suspek ug mga biktima ang nakitang motibo sa krimen. (Diego M. Hidalgo)

Lalaking naghasi gitigbas sa uyoan

Isa ka 45-anyos nga lalaki kinsa naghasi ang gikatahong gidunggab patay sa iyang 79-anyos nga uyoan sa Flores Village, Purok 2, Brgy. Linabo, Malaybalay City gabii sa Agosto 16, 2024

Ang biktima kinsa ubos sa impluwensya sa ilimnong makahubog, naglasong samtang nagbitbit og sundang ug giguba ang koral sa suspek, sumala sa report ni Police Lt. Col. Virgilio Cruz, OIC sa Malaybalay City Police Station.

Gisuwayan pa unta sa pagpakalma sa suspek ang iyang pag-umangkon apan niresulta kini sa init nga panaglalis.

Dugang pa, ang suspek nibalik sa iyang balay ug mikuha og kutsilyo ug gidunggab ang biktima makaduha ka higayon nga naigo sa walang bahin sa liog ug walang gusok nga nakaingon sa iyang hinanaling kamatayon.

Ang nirespondeng Barangay Public Safety Officer (BPSO) sa Linabo nakasaksi sa hitabo ug nasikop ang suspek.

Gibira sa suspek ang kutsilyo sa liog sa biktima ug boluntaryong gi-turn over kini ngadto sa BPSO. (Omar Rashid Z. Abdullah)