Monday, December 16, 2024

Tag: RA

Bukidnon aims to be PH’s Arabica Capital with coffee roadmap

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY (August 28, 2024/PIA) — “Bukidnon’s coffee beans, renowned worldwide for their quality, have elevated the province as a global coffee destination. We have world-class coffee beans right here in our backyard. It’s time to unleash their full potential,” declared Governor Rogelio Neil P. Roque

Despite this international acclaim, the governor emphasized that the local coffee industry remains weak and underdeveloped. However, he believes the province’s coffee industry is on the cusp of a transformation.

To achieve this revitalization, Roque aims to establish Bukidnon as the “Arabica Capital” of the Philippines. In a recent state-of-the-province address, he referred to the coffee potential as a hidden treasure, underscoring the untapped opportunities.

He said that with the right strategies and investments, Bukidnon can become a shining example of how to turn agricultural resources into economic prosperity.

To turn this vision into reality, the provincial government has established a technical working group (TWG) dedicated to crafting a comprehensive coffee roadmap.

This collaborative effort brings together farmers, processors, sellers, café owners, baristas, and coffee enthusiasts to chart a course for the industry’s growth.

The roadmap will prioritize improving coffee quality and marketability using advanced processing techniques.

Bukidnon seeks to boost its local economy and generate new opportunities for farmers and entrepreneurs by reinventing raw coffee beans into high-value products like roasted and ground coffee.

“We want to add value to our coffee beans. We aim to increase farmers’ income and establish Bukidnon as a leader in the global coffee market,” Roque said.

He explained that the newly created TWG is a significant milestone for Bukidnon’s coffee sector because the expertise and experience of various stakeholders could develop a sustainable and profitable coffee industry that can compete globally.

Bukidnon envisions a future where local products, including coffee, are celebrated domestically and internationally.

As the province embarks on this pursuit, the successful implementation of the Coffee Roadmap could serve as a model for other regions seeking to harness their unique agricultural products for economic development. (Bernadith G. Epan/PIA 10-Bukidnon)

Demo farm showcases drought-tolerant hybrid rice variety in Buk’non upland area

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — A demonstration farm in Sitio Incalbog, Can-ayan, featuring the hybrid rice variety TH-82 NSIC Rc350H, has showcased resilience amid the El Niño phenomenon, highlighting its potential to thrive within an upland ecosystem

This was underscored during a culmination program of the techno demo on August 22 in the said city.

This was led by the Department of Agriculture – Northern Mindanao (DA-10) in partnership with the Bukidnon Tagoloanon Mulahay Ha Kabukalagan Agriculture Cooperative (BUKTAMACO), Bukidnon province and Malaybalay City agriculture offices, and SeedWorks Philippines, Inc.

Chona H. Nacalaban, DA-10’s Rice program focal person, emphasized the importance of introducing the hybrid rice technology in upland conditions and engaging members of the Indigenous Peoples (IPs), especially in their ancestral areas with limited rice cultivation.

Launched last February 8, the planted rice variety was initially expected to be harvested by the third week of May, but faced a 58-day delay in maturity due to a significant lack of rainfall from March to May, albeit yielding 2.2 tons per hectare based on crop cut results after receiving rainfall in June.

For his part, Emmanuel F. Piñol, former DA Secretary and an early supporter of the initiative, lauded the demo farm’s success as a significant milestone for Philippine agriculture.

“The ability of this rice variety to survive drought and continue growing, despite a delayed maturity period, underscores its potential to revolutionize rice production in upland areas,” Piñol remarked.

“This breakthrough could allow us to cultivate rice in areas previously reliant on irrigation,” he added, while further noting that it is pivotal in easing the reliance on rice imports and addressing the need to feed the growing population by expanding and improving available tribal areas of the country for rice production.

The demo farm, covering 3,000 square meters, is a precursor to developing the 300 hectares within the BUKTAMACO ancestral domains, which overall seeks to implement sustainable farming practices tailored to upland environments, at the same time bolstering food security in the region. (BJCE)

Lalaking naghasi gitigbas sa uyoan

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Isa ka 45-anyos nga lalaki kinsa naghasi ang gikatahong gidunggab patay sa iyang 79-anyos nga uyoan sa Flores Village, Purok 2, Brgy. Linabo, Malaybalay City gabii sa Agosto 16, 2024

Ang biktima kinsa ubos sa impluwensya sa ilimnong makahubog, naglasong samtang nagbitbit og sundang ug giguba ang koral sa suspek, sumala sa report ni Police Lt. Col. Virgilio Cruz, OIC sa Malaybalay City Police Station.

Gisuwayan pa unta sa pagpakalma sa suspek ang iyang pag-umangkon apan niresulta kini sa init nga panaglalis.

Dugang pa, ang suspek nibalik sa iyang balay ug mikuha og kutsilyo ug gidunggab ang biktima makaduha ka higayon nga naigo sa walang bahin sa liog ug walang gusok nga nakaingon sa iyang hinanaling kamatayon.

Ang nirespondeng Barangay Public Safety Officer (BPSO) sa Linabo nakasaksi sa hitabo ug nasikop ang suspek.

Gibira sa suspek ang kutsilyo sa liog sa biktima ug boluntaryong gi-turn over kini ngadto sa BPSO. (Omar Rashid Z. Abdullah)

2 babaye nakorner sa buy-bust sa Maramag

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nasikop sa kapolisan ang duha ka babayeng newly identified drug suspects sa buy-bust operation sa Purok 6, Brgy. Basecamp, Maramag, Bukidnon sa niaging semana

Ang mga suspek nag-edad 40 ug 50 anyos, sumala sa report ni Police Lt. Col. Bryan M. Panganiban, OIC sa Maramag Municipal Police Station.

Nakuha gikan sa mga babayeng suspek ang duha ka pakite sa gidudahang shabu nga adunay street value nga P34,000.00, lima ka selpon ug P500 cash.

Kasong paglapas sa RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 ang giandam na batok sa mga dinakpan.

Gidala sa Provincial Forensic Unit 10 sa Malaybalay City ang mga nakumpiska nga druga alang sa qualitative ug quantitative examinations. (Diego M. Hidalgo)

Lalaki nakuryetihan-patay sa Valencia

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Isa ka 50-anyos nga lalaki ang nakuryentihan-patay sa Purok 1, Patag, Brgy. Bagontaas, Valencia City, Bukidnon.

Nahitabo ang trahedya udto sa Agusto 19, 2024, sumala sa report sa report ni Police Lt. Col. Mitchel Clemencio, OIC sa Valencia City Police Station.

Ang biktima gidala sa Adventist Medical Center, Valencia City sa rescue team apan gideklarar sa nag-atiman nga doktor nga patay na sa wala pa nahiabot.

Nasayran sa imbestigasyon nga ang biktima nikatkat ug nagputol sa sanga sa punoan sa cotton fruit kon santol.

Ang sanga nakasangit sa three phase primary line sa FIBECO hinungdan nga nakuryentihan siya ug nahulog sa yuta. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Template.

Illegal settlement, land squatting gidili sa Malaybalay

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong Hulyo 9, 2024, pinal nga giuyonan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang Anti-land squatting ordinance sa Malaybalay City

Nahitabo kini human giaprobahan sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1038, Series of 2024, nga mao ang ordinansa nga nagdili sa illegal settlement ug land squatting sa Malaybalay.

Sumala sa kasayoran sa city government, nakalusot sa SP ang ordinansa atol sa ika-94 nga regular session niadtong June 4, 2024.

Kini nga lakang naghatag og dakong kalamboan alang sa kalinaw ug kaluwasan sa siyudad.

Si Konsehal Erwin A. Damasco, chairman sa committee on human settlement, zoning, and land use, inubanan ni Konsehal Zoltan Dindo D. Dinlayan, ang nanguna sa pagduso ug pagpa-aprobar sa nasangpit nga ordinansa.

Ang ilang paningkamot ug dedikasyon alang sa maong isyu nakapahimo sa ordinansa nga isa ka realidad, nga gilauman nga maghatag og dugang pagbag-o sa siyudad.

Ang tumong sa maong ordinansa mao ang mapahugtan ang kampanya batok sa mga informal settler ug mga professional squatter.

Kini naglakip sa pagpasiugda og mas striktong mga patakaran aron malikayan ang mga kagubot ug mga dili maayo nga sitwasyon nga dala sa illegal settlement.

Dugang pa, ang ordinansa naglantaw nga malikayan ang pagtukod og mga building sa mga lugar nga delikado, sama sa mga daplin sa sapa, aron malikayan ang mga aksidente ug kalamidad.

Tungod niini nga ordinansa, gilauman nga mapabiling hapsay ug malikay sa peligro ang katawhan dinhi sa dakbayan sa Malaybalay.

Ang mga residente adunay mas ligdong nga pamuyo ug proteksyon batok sa mga illegal nga aktibidad nga maka-apekto sa ilang kaluwasan ug kabtangan. (melbmadera)

Notice to vacate na-serve ngadto sa BTL, MILFA

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong Agosto 19, 2024, na-serve na sa Sheriff Office ang Notice to Vacate ug writ of execution ngadto sa mga myembro sa Buffalo-Tamaraw-Limus (BTL) Multipurpose Cooperative ug Musuan Inhabitants’ Landless Farmers Association (MILFA)

Sumala sa kasayoran nga napaskil sa official social media account sa Central Mindanao University (CMU), ang grupo gihatagan sa 15 ka adlaw sa paghawa sa dapit.

Ang lakang may kalambigitan sa paborableng hukom sa korte sa kasong forcible entry nga gipasaka sa CMU batok sa duha ka grupo.

Ang notice gipangkatag ngadto sa mga balay nga gipatindog sa mga myembro sa BTL ug MILFA lakip ang isa ka dakong billboard sa notice of vacate daplin sa dalan.

Diha ang mga personahe sa Philippine National Police (PNP) aron masiguro nga malinawon ug hapsay ang pagpatuman sa mando sa korte. (melbmadera)

Lunsod Lunsad award midunol og P2-M nga proyekto ngadto sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Ang lokal nga pangagamhanan sa Malaybalay nakadawat og grant nga nagkantidad og Php 2 milyon gikan sa 2024 Lunsod Lunsad nga proyekto sa Department of Trade and Industry

Ang Malaybalay isa sa tulo ka siyudad sa Rehiyon 10 nga nakaangkon sa maong grant alang sa Creative Industry pinaagi sa paghatag og proposal nga proyekto.

Ang proyekto ginganlan ug 7Tribes Museum Shops (digital museum, digital marketing/e-commerce), nga nagtinguha sa pagdasig sa mga lumad ug local nga artists sa pagpromote sa nagkadaiyang kultura, produkto, arts sama sa paintings, ug uban pang kalihokan nga makahatag ug bili sa atong lumadnong piyesa ug kahibalo, alang usab sa paghatag ug dugang kakitaan sa mga miyebro sa komunidad.

Magmalipayong gidawat ni Mr. Romeo Lapeciros ang sertipiko nga pagkadawat sa award niadtong Agosto 6, 2024 sa Philippine Trade Training Center sa Pasay City, Metro Manila.

Si Lapeciros isip focal person sa proyekto ug nagrepresentar alang ni Mayor Jay Warren Pabillaran.

Dako ang iyang pasalamat nga mahimo ang maong proyekto kauban sa kolaborasyon sa nagkalain-laing opisina sa dakbayan, lakip ang Tourism Office, LEDIPO, ICT-Innovation Council, Council of Culture, Arts, and Heritage, CPDO, Konsehal Kiril Dinlayan, Mr. Erlow Talatala, ug uban pang project technical partners. (Diego M. Hidalgo)

7 sites sa Bukidnon nakaangkon og free Wi-Fi access

Posted on by Melchor Madera

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (August 15, 2024) – Nakaangkon og free Wi-Fi access ang pito ka mga barangay sa Bukidnon bag-ohay lang

Ang pito ka mga dapit lakip sa activated nga 600 ka mga lugar sa nasud nga natabonan sa Connectivity, Capability, and Resiliency through Free Wi-Fi for All (CoRe FW4A) project sa Department of Information and Technology (DICT uban sa United Nations Development Programme (UNDP).

Nahigayon ang nationwide launching sa proyekto sa People’s Hall sa Malaybalay City, Bukidnon kaniadtong Agosto 15, 2024.

Diha sa programa si Mr. Paul Tuason, director sa DICT, Ms. Vivien Suerte-Cortez, team leader sa UNDP Philippines Institutions and Partnerships, Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, ug uban pa.

Duha sa mga proyekto sa Bukidnon ang lakip sa Geographically Isolated and Disadvantaged Areas (GIDAs) diin ang Free Wi-Fi naplastar sa Barangay Hall sa Cabadiangan, Kadingilan ug sa Santa Felomina Barangay Hall sa Quezon.

Samtang ang lima pa anaa sa Indigenous People’s (IP) communities nga naplastar sa Saint Peter Barangay Hall sa Malaybalay City, Dolorosa Barangay Hall sa Dangcagan, Maraymaray Barangay Hall sa Don Carlos, Kalabugao Barangay Hall sa Impasug-ong ug Sampaguita Barangay Hall sa Kibawe.

Ang CoRe FW4A project direktang gipatuman sa UNDP nga nagsuporta sa pagpatuman sa DICT sa Free Wi-Fi for All (FWFA) Program niini subay sa R.A. 10929 kon Free Internet Access in Public Spaces Act of 2017.

Ang programa gikatakdang matapos sa Disyembre 31, 2025. (melbmadera)

Malaybalay buys P11.96M new garbage trucks

Posted on by Heber Quinco

The City Government of Malaybalay recently conducted a turnover and blessing ceremony for four brand-new garbage compactors purchased to enhance the city’s waste collection and management capabilities

The event took place on Monday, August 19, 2024, at the New City Hall Grounds in front of the Commission on Audit Office.

Key city officials, including members of the Sangguniang Panglungsod, the City Environment and Natural Resources Office (CENRO) led by its head, Ms. Jessie G. Suson, and Mayor Jay Warren R. Pabillaran, attended the ceremony.

The four garbage trucks, valued at a total of Php 11.96 million, were acquired as part of the city’s ongoing efforts to improve waste management services.

“These trucks will play a crucial role in ensuring more efficient and timely garbage collection,” Mayor Pabillaran stated during the event.

He emphasized the importance of responsible waste management, saying, “Kauban sa paglambo nato ang basura, busa responsibilidad nato kini (with progress comes waste, so it’s our responsibility to manage it).”

He also reminded the operators of the new vehicles to maintain them well, as they are vital to keeping the city clean.

Ms. Jessie Suson, City Environment and Natural Resources Officer, expressed her gratitude during the turnover ceremony.

She assured the public that the CENRO would remain fully committed to fulfilling its responsibilities in maintaining a clean and healthy environment for the people of Malaybalay.

The acquisition and blessing of these new garbage trucks underscore the city’s dedication to strengthening its waste management infrastructure and its broader commitment to environmental stewardship, ensuring a cleaner and more sustainable Malaybalay City for all. (City ENRO-NADA)