Sunday, November 17, 2024

2 gipandunggab sa Baungon

Duha ka mga lalaki ang gipandunggab sa pre-wedding occasion sa Purok 7, Brgy. Pualas, Baungon, Bukidnon hapon sa Agosto 25, 2024

Sumala sa report ni Police Major Melchor Saraus. Jr., OIC sa Baungon Municipal Police Station, ang mga biktima isa ka 37-anyos ug 25-anyos samtang ang suspek isa ka 33-anyos nga lalaki.

Ang mga biktima nag-inom sa ilimnong makahubog sa dihang nahiabot ang suspek nga ilang giaagni nga moapil kanila.

Nahitabo ang panaglalis tali sa mga biktima ug suspek.

Gikatahong niadto sa kusina ang suspek, nikuha og kutsilyo dayong dunggab sa mga biktima ug nisibat.

Ang mga biktima gidala sa Northern Mindanao Medical Center sa Cagayan de Oro City.

Apan ang 37-anyos namatay pipila ka oras gumikan sa grabing samad dinunggaban sa walang bahin sa tiyan samtang ang kauban niini ang nagpabilin sa maong ospital.

Walay pagsinabtanany tali sa suspek ug mga biktima ang nakitang motibo sa krimen. (Diego M. Hidalgo)

100 pamilya nakabenepisyo sa outreach program

Nakabenepisyo sa gipasiugdahan nga outreach program sa Provincial Government of Bukidnon ang anaa sa 100 ka pamilya sa Sitio Mampalanay, Barangay Lilingayon, Valencia City, Bukidnon niadtong Agosto 26, 2024

Ang kalihokan alayon sa 2nd Bukidnon Press Freedom Week (BPFW) Celebration nga gisaulog sa Agosto 25-31, 2024.

Sa pagpasayon sa PGO-Public Affairs, Information and Assistance Division, napalawig sa nagkahiusang hugpong ug pwersa sa prensa sulod sa probinsya sa Bukidnon ang kalihukan nga nagtumong sa pagtabang ug pagsuporta sa komunidad nga nanginahanglan.

Sa sayo pa, isa ka motorkada ang gipahigayon diin ang mga media sa amihanang bahin sa probinsya, ug ang mga media sa habagatang bahin nagkatagbo sa Barangay Aglayan dayon nagkahiusa padulong sa Sityo Mampalanay, Brgy. Lilingayon subay sa dalan sa Barangay Basac, Lantapan, Bukidnon.

Natunol sa mga residente ang food packs, school supplies, school armchairs, mga tsinelas, used clothings, ug ang mga binhi sa utanon nga gipangtisok usab sa grupo nganha sa ilang communal garden, agig suporta sa Bahay Kubo Program ni Provincial Governor Rogelio Neil P. Roque.

Lakip sab sa kalihokan ang feeding program ug free haircut.

Natanum sab ang 500 ka seedlings sa calamansi nga sa umaabot mamahimong isa sa tinubdan sa kahinguhaan sa komunidad.

Niadtong Agosto 25, 2024, unang gipahigayon ang KBP Bukidnon Interaction diin bisita si Mr. Walter Balane, associate professor sa BukSU alang sa hisgutanang “Free and Responsible Media in partnership with the government, a perfect tool for Peace and Development.” (PGB/melbmadera)

OCD equips regions with water filtration, communication systems for emergencies

CAGAYAN DE ORO CITY (August 20, 2024/PIA) — The Office of Civil Defense enhances its disaster preparedness and response capabilities by investing in water filtration systems and reliable communication technologies

According to OCD-10 Director Antonio Sugarol, these initiatives are part of a broader strategy of OCD’s Administrator, Usec. Ariel Nepomuceno, to modernize and equip the organization with the resources necessary to effectively address emergencies.

He said OCD has initially equipped its regional offices with water filtration units, recognizing the critical role of clean water in emergencies.

The regional director also shared plans to acquire additional units similar to those used by the Metro Manila Development Authority (MMDA) that can rapidly purify contaminated water, providing a vital lifeline to affected communities.

“At the moment, we have two mobile water filtration systems. It is in our office,” he stated.

Sugarol said the OCD has also implemented a regional collaboration policy that allows neighboring regions to share resources during emergencies.

“For example, in Region 10, we can anticipate that Region 9, Region 12, and Region 11 will contribute their mobile water filtration systems to the OCD Region 10,” he explained.

In addition to water filtration, the OCD addresses the equally critical need for reliable communication channels. Sugarol said the recent experience in Misamis Occidental, where cellular networks were disrupted following a shear line, underscored the importance of alternative communication systems.

To augment the communication capabilities of local government units, the OCD is working in partnership with the Department of Information and Communications Technology to provide satellite phones and VISAT systems. These technologies will ensure uninterrupted communication during disasters, facilitating coordination between local governments, government agencies, and emergency responders. (Apipa P. Bagumbaran/PIA-10)

NPA combatant killed in Bukidnon

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – An alleged New People’s Army (NPA) combatant was killed during an encounter with 8th Infantry Battalion personnel in the hinterland of Sitio Bendum, Brgy. Busdi, Malaybalay City, Bukidnon on August 19, 2024

In a statement, the military identified him as Norbet Sarinao Lipanda @Omar, squad leader of Squad 2, Headquarters Force NEO of the NPA’s North Central Mindanao Regional Committee (NCMRC).

The 8IB also recovered an M16 assault rifle, a bandolier with three (3) magazines loaded with live ammunitions, a bag, communication devices, and other subversive materials.

Charlie Company of the army’s 8IB was involved in a 15-minute skirmish with around four NPA rebels, including Lipanda.

Before the aforementioned armed clash, the local population notified 8IB about the presence of an armed group performing extortion, food foraging, and coercing farmers to facilitate their food supplies.

Due to this threat, the unit immediately conducted intensified military operations in the area.

The 8IB expressed gratitude to the residents who reported suspicious activity to local officials and law enforcement agencies.

Lt. Col. Marc Bien Stevens J. Deslante, commander of the 8IB, stated that the 8IB will always be “dependable partners” in ensuring peace and order in the province of Bukidnon. (melbmadera)

Demo farm showcases drought-tolerant hybrid rice variety in Buk’non upland area

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — A demonstration farm in Sitio Incalbog, Can-ayan, featuring the hybrid rice variety TH-82 NSIC Rc350H, has showcased resilience amid the El Niño phenomenon, highlighting its potential to thrive within an upland ecosystem

This was underscored during a culmination program of the techno demo on August 22 in the said city.

This was led by the Department of Agriculture – Northern Mindanao (DA-10) in partnership with the Bukidnon Tagoloanon Mulahay Ha Kabukalagan Agriculture Cooperative (BUKTAMACO), Bukidnon province and Malaybalay City agriculture offices, and SeedWorks Philippines, Inc.

Chona H. Nacalaban, DA-10’s Rice program focal person, emphasized the importance of introducing the hybrid rice technology in upland conditions and engaging members of the Indigenous Peoples (IPs), especially in their ancestral areas with limited rice cultivation.

Launched last February 8, the planted rice variety was initially expected to be harvested by the third week of May, but faced a 58-day delay in maturity due to a significant lack of rainfall from March to May, albeit yielding 2.2 tons per hectare based on crop cut results after receiving rainfall in June.

For his part, Emmanuel F. Piñol, former DA Secretary and an early supporter of the initiative, lauded the demo farm’s success as a significant milestone for Philippine agriculture.

“The ability of this rice variety to survive drought and continue growing, despite a delayed maturity period, underscores its potential to revolutionize rice production in upland areas,” Piñol remarked.

“This breakthrough could allow us to cultivate rice in areas previously reliant on irrigation,” he added, while further noting that it is pivotal in easing the reliance on rice imports and addressing the need to feed the growing population by expanding and improving available tribal areas of the country for rice production.

The demo farm, covering 3,000 square meters, is a precursor to developing the 300 hectares within the BUKTAMACO ancestral domains, which overall seeks to implement sustainable farming practices tailored to upland environments, at the same time bolstering food security in the region. (BJCE)

Lalaking naghasi gitigbas sa uyoan

Isa ka 45-anyos nga lalaki kinsa naghasi ang gikatahong gidunggab patay sa iyang 79-anyos nga uyoan sa Flores Village, Purok 2, Brgy. Linabo, Malaybalay City gabii sa Agosto 16, 2024

Ang biktima kinsa ubos sa impluwensya sa ilimnong makahubog, naglasong samtang nagbitbit og sundang ug giguba ang koral sa suspek, sumala sa report ni Police Lt. Col. Virgilio Cruz, OIC sa Malaybalay City Police Station.

Gisuwayan pa unta sa pagpakalma sa suspek ang iyang pag-umangkon apan niresulta kini sa init nga panaglalis.

Dugang pa, ang suspek nibalik sa iyang balay ug mikuha og kutsilyo ug gidunggab ang biktima makaduha ka higayon nga naigo sa walang bahin sa liog ug walang gusok nga nakaingon sa iyang hinanaling kamatayon.

Ang nirespondeng Barangay Public Safety Officer (BPSO) sa Linabo nakasaksi sa hitabo ug nasikop ang suspek.

Gibira sa suspek ang kutsilyo sa liog sa biktima ug boluntaryong gi-turn over kini ngadto sa BPSO. (Omar Rashid Z. Abdullah)

2 babaye nakorner sa buy-bust sa Maramag

Nasikop sa kapolisan ang duha ka babayeng newly identified drug suspects sa buy-bust operation sa Purok 6, Brgy. Basecamp, Maramag, Bukidnon sa niaging semana

Ang mga suspek nag-edad 40 ug 50 anyos, sumala sa report ni Police Lt. Col. Bryan M. Panganiban, OIC sa Maramag Municipal Police Station.

Nakuha gikan sa mga babayeng suspek ang duha ka pakite sa gidudahang shabu nga adunay street value nga P34,000.00, lima ka selpon ug P500 cash.

Kasong paglapas sa RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 ang giandam na batok sa mga dinakpan.

Gidala sa Provincial Forensic Unit 10 sa Malaybalay City ang mga nakumpiska nga druga alang sa qualitative ug quantitative examinations. (Diego M. Hidalgo)

Lalaki nakuryetihan-patay sa Valencia

Isa ka 50-anyos nga lalaki ang nakuryentihan-patay sa Purok 1, Patag, Brgy. Bagontaas, Valencia City, Bukidnon.

Nahitabo ang trahedya udto sa Agusto 19, 2024, sumala sa report sa report ni Police Lt. Col. Mitchel Clemencio, OIC sa Valencia City Police Station.

Ang biktima gidala sa Adventist Medical Center, Valencia City sa rescue team apan gideklarar sa nag-atiman nga doktor nga patay na sa wala pa nahiabot.

Nasayran sa imbestigasyon nga ang biktima nikatkat ug nagputol sa sanga sa punoan sa cotton fruit kon santol.

Ang sanga nakasangit sa three phase primary line sa FIBECO hinungdan nga nakuryentihan siya ug nahulog sa yuta. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Template.

Illegal settlement, land squatting gidili sa Malaybalay

Kaniadtong Hulyo 9, 2024, pinal nga giuyonan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang Anti-land squatting ordinance sa Malaybalay City

Nahitabo kini human giaprobahan sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1038, Series of 2024, nga mao ang ordinansa nga nagdili sa illegal settlement ug land squatting sa Malaybalay.

Sumala sa kasayoran sa city government, nakalusot sa SP ang ordinansa atol sa ika-94 nga regular session niadtong June 4, 2024.

Kini nga lakang naghatag og dakong kalamboan alang sa kalinaw ug kaluwasan sa siyudad.

Si Konsehal Erwin A. Damasco, chairman sa committee on human settlement, zoning, and land use, inubanan ni Konsehal Zoltan Dindo D. Dinlayan, ang nanguna sa pagduso ug pagpa-aprobar sa nasangpit nga ordinansa.

Ang ilang paningkamot ug dedikasyon alang sa maong isyu nakapahimo sa ordinansa nga isa ka realidad, nga gilauman nga maghatag og dugang pagbag-o sa siyudad.

Ang tumong sa maong ordinansa mao ang mapahugtan ang kampanya batok sa mga informal settler ug mga professional squatter.

Kini naglakip sa pagpasiugda og mas striktong mga patakaran aron malikayan ang mga kagubot ug mga dili maayo nga sitwasyon nga dala sa illegal settlement.

Dugang pa, ang ordinansa naglantaw nga malikayan ang pagtukod og mga building sa mga lugar nga delikado, sama sa mga daplin sa sapa, aron malikayan ang mga aksidente ug kalamidad.

Tungod niini nga ordinansa, gilauman nga mapabiling hapsay ug malikay sa peligro ang katawhan dinhi sa dakbayan sa Malaybalay.

Ang mga residente adunay mas ligdong nga pamuyo ug proteksyon batok sa mga illegal nga aktibidad nga maka-apekto sa ilang kaluwasan ug kabtangan. (melbmadera)

7 sites sa Bukidnon nakaangkon og free Wi-Fi access

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (August 15, 2024) – Nakaangkon og free Wi-Fi access ang pito ka mga barangay sa Bukidnon bag-ohay lang

Ang pito ka mga dapit lakip sa activated nga 600 ka mga lugar sa nasud nga natabonan sa Connectivity, Capability, and Resiliency through Free Wi-Fi for All (CoRe FW4A) project sa Department of Information and Technology (DICT uban sa United Nations Development Programme (UNDP).

Nahigayon ang nationwide launching sa proyekto sa People’s Hall sa Malaybalay City, Bukidnon kaniadtong Agosto 15, 2024.

Diha sa programa si Mr. Paul Tuason, director sa DICT, Ms. Vivien Suerte-Cortez, team leader sa UNDP Philippines Institutions and Partnerships, Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, ug uban pa.

Duha sa mga proyekto sa Bukidnon ang lakip sa Geographically Isolated and Disadvantaged Areas (GIDAs) diin ang Free Wi-Fi naplastar sa Barangay Hall sa Cabadiangan, Kadingilan ug sa Santa Felomina Barangay Hall sa Quezon.

Samtang ang lima pa anaa sa Indigenous People’s (IP) communities nga naplastar sa Saint Peter Barangay Hall sa Malaybalay City, Dolorosa Barangay Hall sa Dangcagan, Maraymaray Barangay Hall sa Don Carlos, Kalabugao Barangay Hall sa Impasug-ong ug Sampaguita Barangay Hall sa Kibawe.

Ang CoRe FW4A project direktang gipatuman sa UNDP nga nagsuporta sa pagpatuman sa DICT sa Free Wi-Fi for All (FWFA) Program niini subay sa R.A. 10929 kon Free Internet Access in Public Spaces Act of 2017.

Ang programa gikatakdang matapos sa Disyembre 31, 2025. (melbmadera)