Sunday, January 19, 2025

Author: cmn

LGU Valencia breaks ground for Tourism project

Posted on by cmn

Valencia City Mayor Azucena Huervas led the groundbreaking ceremony for constructing the Tourism Information and Assistance Center with relevant amenities at Mt. Anahawon, Sitio Sumpong, Barangay Banlag, on October 24, 2023

The upcoming facility, with a project cost of P7 million under the FY 2022 Seal of Good Local Governance Incentive Fund, is poised to be a valuable addition to the city’s tourism infrastructure.

It will provide comprehensive information and support to visitors, create job opportunities in the community, and offer a warm welcome and guidance to tourists as they explore the breathtaking scenery of Mt. Anahawon, well-known for its sea of clouds.

Glenda Hope Beley, the Cluster Head of DILG Bukidnon, graced the event and commended the city government for its unwavering dedication to the project. Also present in the ceremony were Councilor Cecile Mabao-Caballero, Chair of the Committee on Tourism and Beautification, Councilor Sasang Cadigal-Recla, Councilor Mauricio Sistoso Jr., and Punong Barangay Robert Boje. (LGU Valencia)

2 alleged election law violators nabbed in Bukidnon

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – Police have apprehended two men who were suspected of violating election laws separately

The first suspect was a 25-year-old laborer who is reportedly residing in Sitio Tinubale, Barangay Sta. Ines, Malitbog, Bukidnon.

He was netted at a COMELEC Checkpoint at Crossing Sta. Ines, Malitbog, Bukidnon around 2:25pm on October 29, 2023.

Police reports said that recovered from the suspect were bundles of cash amounting to Php 43,250.00 and paper election flyers.

According to the report, a case for violation of section 261 of the Comelec Omnibus Code was prepared against the suspect.

Meanwhile, the other suspect was a curfew violator held by the police.

He was a 19-year-old residing in Balangay 1C, Poblacion, Quezon, Bukidnon.

Initial investigation revealed that while the said PNP and AFP personnel were conducting random checks on the curfew violators, particularly at Balangay 5, Pob, Quezon, Bukidnon, the said suspect was asked to provide his identification card.

As he took his ID card from the right pocket of his worn jacket, accidentally, a piece of sample ballot fell off on the ground with a stapled Php 50.00 bill.

The police disclosed that they also recovered more sample ballots with attached bills amounting to Php 2,350.00.

As of press time, the apprehended person is now under the custody of Quezon PNP for proper disposition.

The apprehension was inlined on the strict implementation of the Comelec to ensure a peaceful and orderly Barangay and Sangguniang Kabataan Election (BSKE) 2023 on October 30. (MG Mayumi B. Madera)

6 Bukidnon leaders ranked in R-10 performance survey

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – Four Bukidnon district representatives and two mayors were among the top-performing elected public officials in Northern Mindanao

This is based on the recent independent and non-commissioned “Boses ng Bayan” nationwide performance survey of public officials conducted by the RP-Mission and Development Foundation Inc. (RPMD).

As reported in their website.

The four Bukidnon members of the House of Representatives are 2nd Legislative District Rep. Jonathan Keith T. Flores and 3rd Legislative District Rep. Jose Ma. R. Zubiri Jr., 4th Legislative District Rep. Laarni L. Roque, and 1st Legislative District Rep. Jose Manuel F. Alba.

Flores ranks third, Zubiri and Roque ranks fourth, while Alba ranks fifth.

The job performance rating for Flores was 84.8 percent; Zubiri got 82.5 percent; Roque gained 82.1 percent; and Alba received 80.3 percent.

The 2nd legislative district of Misamis Occidental and the 1st and 2nd legislative districts of Cagayan de Oro City got the top spot.

On the other hand, the second spot was obtained by Iligan City’s lone legislative district and the 1st and 2nd legislative districts of Misamis Oriental.

Aside from Flores, the other three legislative districts in the third spot were Lanao del Norte’s 1st and 2nd districts and the 1st district of Misamis Occidental.

While on the fourth spot with Zubiri and Roque is Camiguin’s lone district.

The RPMD said that this “House of Representatives Public Satisfaction” survey for the Northern Mindanao Region is an integral segment of the nationwide “RPMD’s Boses ng Bayan” poll conducted between September 20-30, 2023.

For the city mayor category, last termer Valencia City mayor Azucena P. Huervas got the fourth spot while first termer Malaybalay City mayor Jay Warren R. Pabillaran placed fifth.

Mayor Huervas gained 83.5 percent of the job performance rating, while Mayor Pabillaran garnered an 82.9 percent rating.

The released performance evaluation survey of RPMD offers a nuanced and objective review of the efficacy of City Mayors across the Northern Mindanao Region.

The RPMD stated that the evaluation was anchored on seven fundamental parameters: service delivery, financial stewardship, economic development, leadership and governance, environmental conservation, social programs, and community involvement.

Administered by RPMD, this exhaustive survey covered various cities and districts across regions, capturing perspectives from 10,000 registered voters.

The RPMD clarified that the employed sampling methodology guaranteed a margin of error of ±1% at a 95% confidence level, with the selection of respondents being randomized and proportionally aligned with official voting population data.

Dr. Paul Martinez, a Global Affairs Analyst and RPMD’s Executive Director emphasized the pivotal role of such evaluations, noting, “Consistent assessments are paramount to ensuring our district representatives are meeting their responsibilities effectively.”

The “Boses ng Bayan” initiative by RPMD symbolizes a commitment to fostering transparency and responsibility in public service, championing a milieu where service excellence is both acknowledged and celebrated. (MG Mayumi B. Madera)

Bukidnon no. 1 MWP nakorner

Posted on by cmn

Nakorner sa hiniusang pwersa sa kapolisan ang Top 1 most wanted person (MWP) sa Bukidnon niadtong Oktubre 21, 2023

Ang suspek giila sa alyas nga “Jeljel Ravidas”, isa ka kanhi rebelled, 32, ulitawo, laborer, ug residente sa Purok 2, Brgy. Sil-ipon, Libona, Bukidnon.

Sumala sa taho ni Police Capt. Manolito E. Budo sa Libona Municipal Police Station, ang suspek gisikop sa kasong murder.

Gitaho nga gi-serve ang warrant of arrest batok sa supek didto sa Malaybalay City Jail, BJMP, Brgy. Patpat, Malaybalay City, Bukidnon.

Ang suspek gidala na sa kustodiya sa Libona MPS alang sa hustong disposasyon.

Sa laing bahin, nasikop sab sa kapolisan ang Top 10 MWP sa Bukidnon.

Gibutyag ni Police Capt. Christopher P. Tuzara II sa Kitaotao MPS nga ang gisikop naila nga si Mark Adim alyas John Mark “Acoy” Adim, hingkod, laborer, ug residente sa Brgy.Sagundanon, Kitaotao, Bukidnon.

Gisikop ang suspek sa tulo ka ihap sa kasong statutory rape nga may kalabutan sa RA 7610 o Special Protection of children Against Child Abuse, Exploitation and Discrimination Act.

Ang arestado anaa na ubos sa kustodiya sa Kitaotao MPS alang sa hustong disposasyon. (MG Mayumi B. Madera)

2 R-10 MWPs gisikop

Posted on by cmn

Gisikop sa hiniusang pwersa sa kapolisan ang duha ka most wanted person (MWP) sa Region 10

Si Police Maj. Erwin R. Naelga sa Maramag Municipal Police Station mitaho nga ang duha ka suspek nga nasikop mao ang No. 3 drug watch listed ug No. 3 MWP sa Region 10.

Ang No. 3 drug suspect sa Region 10 giila sa alyas nga “Maimai”, 29 anyos.

Nasikop siya sa gipahigayon nga drug buy-bust opearation sa Purok 2-A, North Poblacion,

Maramag, Bukidnon.

Nasakmit gikan kaniya ang lima ka gramo sa gidudahang shabu nga adunay standard price nga mukabat sa Php34,000.00.

Kasong paglapas sa Sections 5 and 11, Article II of R.A. No. 9165 ang giandam batok sa supek.

Samtang ang No. 3 MWP sa Region 10 giila nga si Lewin Loayan y Unajan alyas “Dodong”, 25, ug ulitawo.

Nasikop siya sa Purok 1A, Brgy. San Miguel, Maramag, Bukidnon niadtong Oktubre 21.

Gisikop ang suspek subay sa warrant of arrest sa kasong Homicide.

Ang arestado gidala na sa Maramag MPS alang sa hustong disposasyon. (MG Mayumi B. Madera)

Bukidnon, stakeholders nagkauban sa pagpreserbar, pagpanalipod sa kinaiyahan

Posted on by cmn

Gisiguro sa Provincial Government of Bukidnon (PGB) nga kauban kini sa pagpreserbar ug pagprotekta sa kinaiyahan, ilabi na sa paningkamot nga dili na mahilabtan ug matandog pa ang Mt. Kalatungan Range Natural Park (RNP), atol sa ika-17 nga Aldaw ta Kalatungan, Oktobre 18, 2023 sa Barangay Ticalaan, Talakag, Bukidnon, uban sa tema: “Building Alliance for Sustainable Ecosystem and Culture for Future Generations”

Sa pakigpolong sa gipadala ni Governor Rogelio Neil P. Roque nga si Stephanie Melendez, ang PGO-Indigenous Affairs Division designate, gipadangat niini nga 100% ang mapadayonong suporta sa PGB ngadto sa Protected Area Management Board (PAMB) – Mt. Kalatungan RNP diin dugay na lng gapaluyo ang pagsiguro nga mabantayan ang lasang, pinaagi sa Bantay Lasang Volunteers.

Gipasabot ni Municipal Administrator Roberto Bigcas sa lungsod sa Talakag nga gisaulog ang Aldaw ta Kalatungan aron madayeg ang kaanyag og ang importansya sa Mt. Kalatungan nga mao ang kinabuhi. Gilauman nga mahipatik sa panumduman sa tanan ang katungdanan sa pagprotekta ug pag-amping sa Mt. Kalatungan.

Pahinumdum ang mensahe ni Congressman Jose Manuel Alba sa unang distrito sa Bukidnon nga ang panglantaw sa pagpanalipod sa kinaiyahan, malangkubon ug angayang dili mahubit diha sa politikal nga utlanan, subay sa hiniusa nga paningkamot sa tanan kay ang pagprotekta sa kinaiyahan, pagpreserbar man usab sa kultura. Kini ang hinungdan nga madasigon kini sa pagpausbaw pa sa gisugdan nga kahinguhaan sa kawayan, pinaagi sa programang Bamboo Innovation Hub, isip alternatibo sa hardwood nga anaa makuha sa lasang.

Gihingusgan ni Datu Bagusayana Johnny Guina, ang chairman sa Mt. Kalatungan Council of Elders nga dili pasagdan ang DENR sa pagprotekta sa lasang. Angayan nga ang matag komunidad palibot sa Mt. Kalatungan magsig-iya ug bantay sa ilang mga teritoryo aron dili makahimo sa iligal ang mga tawo nga mangahas sa pagsulod dinhi.

Giila usab ni PENRO Vergilino Alima ang dakong tabang ug sakripisyo sa Bantay Lasang Volunteers kay tungod kanila, anaa pa ang kinabuhi sa lasang. Kung mahimo dili na tandugon pa ug angayang pahugtan ang pagbantay sa nahibiling lasang diha sa Mt. Kalatungan alang sa mosunod nga kaliwatan, ngalan nga ang Bukidnon mao ang kasingkasing sa Mindanao ug dinhi nagsumikad ang katubigan nga miawas ngadto sa mga silingang syudad ug probinsya sa Bukidnon.

Ang Mt. Kalatungan Range nga nahimutang sa mga lungsod sa Talakag, Maramag, Pangantucan, ug syudad sa Valencia nadeklara isip protected area pinasikad sa R.A. 7586 (NIPAS Act of 1992) sa tuig 2000, nga giila ug Mt. Kalatungan Range Natural Park. (LGU Bukidnon)

21st AFC Congress: Tapok Mag-uuma 2023 gipahigayon

Posted on by cmn

Ang City Agriculture Office (CAgO) sa pakigtambayayong sa City Agriculture and Fishery Council (CAFC) nagsaulog sa ika-21 ka tuig sa AFC congress niadtong Oktubre 18, 2023 sa Kaamulan Folk Arts Theatre, Malaybalay City

Ang kalihokan nagdala sa tema “Saka Ta Agri-preneurs.”

Ang tinuig nga kalihokan mihatag og dungog ug pag-ila sa mga paningkamot ug bililhong kontribusyon sa mga mag-uuma sa dakbayan. Mao usab kini ang higayon nga maipakita sa Malaybalay Agri-preneurs ang ilang produkto ug negosyo.

Ang Tapok Mag-uuma 2023 gisugdan sa isa ka motorkada ug gisalmotan sa 459 ka partisipante nga gilangkuban sa BAFC Chairperson matag barangay, duha ka miyembro matag sektor, ug mga empleyado sa CAgO.

Gisalmotan usab sa uban pang ahensya sa gobyerno nga direktang nalambigit sa pagpalambo sa agrikultura sa dakbayan sama sa Department of Agriculture (DA), Department of Science and Technology (DOST), Provincial Agriculture Office (PAO), Department of Trade and Industry (DTI), Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), Philippine Fiber Industry Development Authority (PhilFIDA), Philippine Coconut Authority (PCA), National Dairy Authority (NDA), Regional Agriculture and Fishery Council (RAFC) ug lain-laing buhatan sa Lokal nga Pangagamhanan sa Malaybalay.

Atol sa maong programa, si CAgO -OIC Engr. Richard B. Leono miabi-abi sa mga halangdong bisita alang sa ilang hingpit nga suporta.

Sumala pa ni Leono, pinaagi sa pagtinabangay, ang CAgO nakab-ot sukad niadtong Septyembre 2023 sa kinatibuk-ang 33,409 metriko tonelada alang sa produksyon sa humay, 85,330.31 metriko tonelada alang sa produksyon sa mais, 318,592.96 metriko tonelada alang sa produksyon sa high value commercial crops, 49.50 metriko tonelada alang sa produksyon sa tilapia, ug 49.50 metriko tonelada alang sa produksyon sa hito.

Dugang pa, iyang gipresentar ang usa ka video gamit ang kabag-ohan sa teknolohiya nga nagpakita sa lain-laing mga programa, proyekto, ug mga kalihokan nga gipahigayon sa CAgO nga nakatampo sa maong mga kalampusan.

Ang keynote speaker nga si Dir. Famelah Racquel D. Villanueva sa DTI nipaambit og mensahe pinaagi sa usa ka panultihon nga nagkanayon “Begin with the end in mind”. Gihatagan niya og gibug-aton ang kahulogan niini nga may kalabutan sa tema sa kalihokan nga konektado usab sa Micro, Small and Medium-sized Enterprises (MSMEs) Week nga naay tema nga “Upgrade, Upskill, ug Upsize MSMEs.”

Gidasig niya ang mga mag-uuma aron kini magmalampuson. Gipaambit niya nga ang kalampusan mahimong makab-ot pinaagi sa pag-adopt sa teknolohiya, pagpadayon sa edukasyon ug pag-uswag, market diversification, financial accessibility, sustainable practices, kolaborasyon ug networking, ug needs analysis. Gitapos niya ang iyang mensahe pinaagi sa pagpaambit usab sa usa ka kinutlo nga nag-ingon “Ang katuyoan nga wala’y plano usa ra ka pangandoy.”

Si City Councilor Alan Ryann O. Legaspi isip Committee chair sa Agriculture nipaambit sa iyang mensahe nga nakasumite na og tulo ka ordinansa alang sa machineries profiling, organic-certified farmers, ug livestock registration. Iyang giawhag ang Rural Improvement Clubs (RICs) ug 4H Youth Clubs nga mosumiter og project proposal aron siya makagahin og pundo alang kanila.

Samtang si Acting Assistant Provincial Agriculturist Ma. Lilith M. Turan nagpahibalo sa mga programa, proyekto ug aktibidad nga giabag sa Provincial Agriculture Office para sa dakbayan karong tuiga sama sa Bahay Kubo Project, Organic Farmers Assistance, Kadiwa, dugang Php 2.00 nga umento sa presyo sa humay, Young Farmers Challenge, ug Sustainable Land Management.

Highlight sa “Tapok Mag-uuma 2023” mao ang presentasyon sa 22 ka mga resolusyon nga i-endorso sa CAFC gipangulohan ni Chairperson Leonard O. Leyros. Lakip sa resolusyon mao ang abaca isip flagship program sa Lokal nga Pangagamhanan ug alang sa paghatag og inputs sa lain-laing ahensya alang sa nasangpit nga tanom.

Gisumite usab ang mga resolusyon alang sa Malaybalay City Agri-preneurs Association, Malaybalay City Corn Growers Association (MCCGA), Malaybalay City Fisherfolks Association (MCFA), Malaybalay City Rural Improvement Club (MCFRIC), ug Agri-based Cooperatives.

Ang paghatag ug Plaque of Appreciation ug Recognition sa Active Rural Based Organization gihatag dayon ngadto sa lain-laing mga mag-uuma ug organisasyon matag kategorya. Ang mga awardees mao ang mosunod: Mr. Cerilo Arocha alang sa Rice Farmer Category (Barangay Linabo), Ms. April B. Malatamban alang sa Organic Agriculture Category (Simaya), Ms. Lourdes Limbu alang sa High Value Commercial Crops Category (Miglamin), ug Ms. Anna Paula Chiong alang sa Agri-preneur Category (Barangay 1).

Gidunol ang award sa Outstanding Rural Women nga sila si Ms. Maria Celsa G. Embudo sa Barangay Bangcud, Ms. Vicenta P. Tejada sa Barangay Managok, ug Ms. Francis B. Malatamban sa Barangay Simaya.

Giila ang mga kabatan-onan kinsa mao ang 4H Club scholars sa Agricultural Training Institute (ATI) nga sila si: Ms. Careen C. Elloren (BS-Agriculture, CMU), Ms. Jenerose D. Callejas (BS-Agriculture, CMU), ug Mr. John Chris Ramirez (BS-AgEcon, CMU).

Nahimong awardee ang 4H Youth Interns gikan sa Taiwan nga sila si: Mr. Jason Gonzales sa Barangay Linabo ug Mr. Randy Donque sa Barangay Imbayao.

Pasidungog ang naangkon gikan sa atong certified organic farmers nga sila si: Ms. Francis B. Malatamban sa Anpas Farm, Simaya, Ms. Everly G. Ampalaya sa Green Wonder Farm, Sinanglanan, ug Mr. Reynaldo Gil G. Lomarda sa Umanika Farm, Barangay 10.

Dungan nga kompetisyon ang napahigayon para sa 4H ug RIC. Ang 4H winners mao sila si Mr. Khiersten Abyin Calderon sa Barangay Bangcud alang sa Poster Making Contest, Mr. Greggy Amarga sa Barangay Bangcud alang sa Dish Gardening, ug Dalwangan National High School alang sa Mini Blog. Para sa RIC, ang mga mananaog mao sila si: Ms. Delia Lizada sa Barangay Bangcud ug Ms. Veronica Gargar sa Barangay 1 alang sa Dish Gardening, RIC Kulaman alang sa Exhibit ug display sa mga produkto, RIC Casisang alang sa Cooking Contest, ug Barangay Aglayan RIC alang sa ang presentasyon sa video.

Ang presentasyon sa lain-laing mga ahensya gipasiugdahan sa hapon sa DOST, NDA, PCA, PHILFIDA, ug BFAR diin ang mga partisipante nagpadayag sa lain-laing mga pangutana. Gisundan kini sa Search for Ms. 4H 2023 ug Ginang RIC 2023. Nahimong Ms. 4H 2023 si Ms. Kathrina Delos Reyes sa Barangay Managok ug Ginang RIC 2023 si Ms. Juvelyn L. Revisado sa Barangay Sumpong.

Ang kalihokan gitapos sa 4H Youth Club Candle Lighting Ceremony nga nagsimbolo sa mga paglaum, ug pangandoy sa kabatan-onan alang sa kalamboan sa tibuok nasud. (LGU Malaybalay)

2 patay, liboan apektado sa baha sa Valencia

Posted on by cmn

Duha ka tawo ang gitaho nga patay ug liboan pa ang apektado sa baha nga miigo sa dakbayan sa Valencia niadtong Oktubre 19, 2023

Base sa kasayuran gikan sa Bukidnon Dispatch, ang duha nga namatay mao ang mag-ina nga nag edad og 63 ug 23 anyos.

Giila sa mga opisyal sa disaster and risk reduction management ang mga biktima nga si Elena Uayan ug Shenna Mae Uayan.

Matod sa kasayuran, ang mga biktima gikan sa Purok 6 sa Barangay Bagontaas sa dakbayan.

Gitaho nga anaa sa 1,322 ka pamilya ang apektado sa pagbaha.

Kini base sa datos gikan sa barangay risk reduction and management sa Batangan, Lurugan, Sugod, ug Bagontaas.

Gibutyag sa taho nga ang Bagontaas mao ang pinaka-apektado nga barangay sa baha. (MG Mayumi B. Madera)

2-day cattle pregnancy diagnosis training held

Posted on by cmn

The Northern Mindanao Agricultural Crops and Livestock Research Complex in Dalwangan, Malaybalay City, hosted a two-day Pregnancy Diagnosis Training from October 17 to 18, 2023

This training is designed for the livestock production technicians affiliated with the Malaybalay City Livestock Production Breeding and Training Center.

The event serves as a preparatory course for the upcoming Artificial Insemination Training Program on Cattle.

It aims to equip technicians with the necessary skills and knowledge to accurately diagnose pregnancy in cattle. This training contributes to the enhancement of livestock breeding and management practices in the city. (LGU Malaybalay)

Bukidnon farmers’ groups, agribiz enterprises registration facilitated

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, BUKIDNON – To capacitate and enable farmers’ cooperatives, associations (FCAs), and young farmers’ agribusiness enterprises to have greater access to government support, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10) helmed by Regional Executive Director Carlene C. Collado recently held a facilitation activity in the registration/certification of such individuals and groups

More than 21 attendees, comprising representatives from the FCAs, young farmers and a local government from Bukidnon province attended the activity which was facilitated by DA-10’s Agribusiness and Marketing Assistance Division (AMAD).

The activity aims to provide guidance on the legality of running a business to ensure adherence to applicable laws and regulations, optimize administrative procedures, and enhance the capacity of these individuals and groups.

Different partner agencies were invited to discuss, including the Securities and Exchange Commission (SEC), which laid out the specifics of whether said agri enterprises wish to register as a partnership or corporation, and the Cooperative Development Authority (CDA) for those applicants who wish to be registered as a cooperative.

Also present were representatives from the Department of Trade and Industry (DTI) and Food and Drug Administration (FDA), who discussed the importance and requirements for the registration of one’s Business Name and Product Packaging and Labeling as well as Certificate of Product Registry and Good Manufacturing Practices for Food Operators, respectively.

For DA-10’s part, the requisites for enrollment into the Registry System for Basic Sectors in Agriculture (RSBSA), Farmers and Fisherfolk Enterprise Development Information System (FFEDIS), and Civil Society Organization (CSO) accreditation were tackled.

Such information will enable the participants to maximize the agency’s diverse interventions and services while also playing a pivotal role as collaborative development partners with the department in executing agricultural and fisheries projects.

Capping off the activity, DA-10 AMAD Assistant Division chief Ferdinand F. Caraballe encouraged the participants to have their agri enterprises accredited by the government for them to be eligible for more agri-fishery support that they can capitalize on in the future. (DA RFO-10)