Monday, March 31, 2025

Tag: ATI

Ordinansa sa pag-regulate sa kawayan nga himoong poste sa kural, dekorasyon ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad sa Malaybalay, aprobado na

Posted on by cmn

Giaprubahan na sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1050 S. 2025, nga nag-regulate sa paggamit sa kawayan isip poste sa kural, dekorasyon, ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad

Ang maong ordinansa unang giduso ni Konsehal Melchor P. Maramara kaniadtong Hulyo 16, 2024, atol sa ika-100 regular session, ug gi-refer kini kang Konsehal Kathleen Cecille C. Pagaling, Chairman sa Committee on Health and Social Servicess.


Human sa masusing pagtuon, kini napaboran sa ika-125 regular session niadtong Pebrero 4, 2025, ug gi-aprubahan ni City Mayor Jay Warren Pabillaran niadtong Pebrero 11, 2025.


Gibutyag sa konseho nga ang kawayan nga ginagamit isip poste sa kural o dekorasyon mahimong tapukan sa tubig-ulan, nga mahimong puy-anan ug itloganan sa mga lamok nga nagdala sa dengue.
Ang dengue usa ka major public health concern, nga posibleng makamatay ug makaylap dali sa komunidad.


Kini nga regulasyon usa sa mga lakang sa siyudad alang sa anti-dengue campaign, nga naglakip sa limpyo-palibot nga inisyatibo ug klarong mga patakaran sa paggamit sa kawayan.


Ang ordinansa naglatid sa mga regulasyon, giya, ug uban pang mga prohibisyon sa paggamit sa kawayan aron malikayan ang pagdaghan sa lamok ug pagpakatap sa sakit.


Pinaagi sa maong ordinansa, mas lig-on ang kampanya sa Malaybalay City batok sa dengue, nga magpahugot sa hygiene, sanitasyon, ug kahimsog sa katawhan. (pr)

P23 minimum wage hike in Northern Mindanao takes effect

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY — The daily minimum wage in Northern Mindanao increased by P23 for private non-agricultural workers starting January 12, 2025. Agricultural workers also received a P23 increase on the same date, with an additional P12 effective July 1, 2025, bringing the total increase to P35

This means that by July this year, the minimum wage for both non-agricultural and agricultural workers will be the same: P461 for Wage Category 1 and P446 for Category 2.
Wage Category 1 includes the cities of Cagayan de Oro, Iligan, Malaybalay, Valencia, Gingoog, El Salvador, Ozamiz, and the municipalities of Tagoloan, Villanueva, Jasaan, Opol, Maramag, Quezon, Manolo Fortich, and Lugait.
Meanwhile, Wage Category 2 covers all areas outside Wage Category 1, as well as retail and service establishments that employ no more than 10 workers.
In a press conference of the Regional Tripartite Wage Board (RTWPB) Region 10, chaired by the Department of Labor and Employment (DOLE)-10, this minimum wage rate adjustment for the private sector in Northern Mindanao, under Wage Order No. RX-23, underwent a series of wage consultations and public hearings attended by representatives from both the workers’ and employers’ sectors.
“We took into consideration the poverty threshold in Region 10. When we say poverty threshold, that’s the minimum income required to meet the basic needs of our people,” said Mylah Faye Aurora B. Cariño, vice chairperson and regional director of the National Economic Development Authority (NEDA)-10.
Limuel R. Oliverio, a labor representative of the Mindanao Alliance of Land Transport Unions (MALTU), shared that they have come up with this increase to ensure a compromise between employers and workers.
“We have to balance because small establishments should at least be able to cope and maintain jobs. If we want, we can go beyond P461, but it should not go below P461,” Oliverio said.
Meanwhile, Engr. Milbert M. Macarambon, a labor representative from the All Workers Alliance Trade Unions-Trade Union Congress of the Philippines (AWATU-TUCP), explained that they went through a consultation process involving both the labor and management sectors.
“The inflation rate was also discussed and is one of the criteria used for issuing the wage order,” he said.
Similarly, domestic workers, or Kasambahay, in Region 10 will receive a P1,000 increase, raising the minimum monthly wage from P5,000 to P6,000, as mandated by Wage Order RBX-DW-05.
Atty. Joffrey M. Suyao, chairperson and regional director of DOLE 10, announced that starting January 12 this year, the new monthly minimum wage for domestic workers cannot be less than P6,000.
Domestic workers, or Kasambahay, cover general house helpers, cooks, nannies, gardeners, laundry persons, or anyone who regularly performs domestic work in one household on an occupational basis. Those not covered include service providers, family drivers, and children under foster family arrangements. (Jasper Marie O. Rucat/PIA-10)

Lalaki gidunggab sa asawa sa Damulog

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Gidala sa hospital ang 63-anyos nga lalaki human gidunggab sa iyang 62-anyos nga asawa sa buntag sa Enero 23, 2025, sa Purok 9, Poblacion, Damulog, Bukidnon

Sumala sa report ni Police Captain Nilo C. Maderse, OIC sa Damulog Municipal Police Station, usa ka concerned citizen sa Damulog Public Market ang nitaho sa insidente ngadto sa buhatan sa kapolisan.

Ang pasiunang imbestigasyon nagpadayag nga ang usa ka panaglalis tali sa biktima ug ang suspek niulbo sa mainit nga komprontasyon tungod sa pangabugho. Atol sa ilang panaglalis, ang suspek nikuha og kutsilyo gikan sa kusina ug gidunggab ang biktima, nga nasamdan sa wala nga bahin sa dughan ug sa duha ka tuhod.

Ang biktima gidali pagdala sa Bukidnon Provincial Hospital sa Kibawe, Bukidnon (BPH) ug karon anaa sa lig-on nga kahimtang.

Ang mga responding police officer nakadakup sa suspek ug kasamtangan anaa siya sa kustodiya sa Damulog MPS. (Omar Rashid Z. Abdullah)

PWD gipatay sa igsoon sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Isa ka 54-anyos nga lalaki nga person with disability (PWD) ang gipatay sa iyang 44-anyos nga lalaking manghod sa Purok 1, Brgy. Managok, Malaybalay City, Bukidnon

Ang insidente gi-report sa usa ka kagawad sa barangay pasado alas 8:00 sa buntag sa Enero 27, 2025. Sumala sa report sa kapolisan, ang patayng lawas sa mentally ill nga biktima napalgan sulod sa panimalay niini.

Gipadayag sa mga unang nahibal-an nga ang biktima giatake sa iyang mag-uuma nga igsoon nga residente usab sa dapit. Sumala pa, gibunalan sa manghod ang iyang magulang sa tuo nga bahin sa ulo gamit ang usa ka kahoy, hinungdan sa grabe nga trauma sa ulo ug pagkawala sa dugo, nga gituohan nga hinungdan sa kamatayon sa biktima.

Ang dugang nga imbestigasyon nagpakita nga ang mga silingan nakadungog sa kagubot sulod sa puy-anan sa biktima. Ang mga niresponding kapolisan nakadakup sa suspek sa gawas sa balay ug gidala siya sa Malaybalay City Police Station alang sa kustodya ug pag-file sa angay nga mga sumbong.

Ang insidente gituohan nga naggikan sa usa ka personal nga pagdumot tali sa biktima ug sa suspek. (Diego M. Hidalgo)

Gihangyo sa gobyerno ang mga rebeldeng NPA nga mosurender sa dili pa matapos ang amnestiya

Posted on by Melchor Madera

Ang taas nga opisyal sa militar sa Bukidnon nag-awhag sa mga myembro sa New People’s Army (NPA) nga molihok dayon

Sumala sa report sa PIA Bukidnon, si Brig. Gen. Michele B. Anayron Jr., komandante sa 403rd Infantry Brigade, niingon nga ang amnestiya dili magpadayon hangtod sa kahangturan. Gipahibalo kini ni Anayron sa panahon sa pakigsulti sa Bukidnon Interaction niadtong Enero 12, 2025, nga nadungog sa 15 KBP-accredited radio stations sa Bukidnon

Gipadayag sa gobyerno ang 2025 peace and development road map, nga naglakip sa usa ka programa sa reintegration sa mga kanhi myembro sa NPA pinaagi sa pagtanyag sa pinansyal nga tabang ug pagbansay sa panginabuhi.

Ang pag-awhag sa mga rebeldeng NPA nga nagpadayon sa paglihok sa mga hinterland nga mosurender sa dili pa matapos ang programa sa amnestiya sa Marso sunod tuig. Ingon ni Anayron, ang plano bahin sa Enhanced Comprehensive Local Integration Program (E-CLIP) usa ka haligi sa reintegration ug peacebuilding efforts.

Gisubli niya ang gibug-aton sa paglihok karon aron makuha ang usa ka malinawon ug mabungahon nga kinabuhi, tungod kay ang bintana sa amnestiya naghatag og gamay nga higayon alang sa pag-usab sa mga rebelde nga dili mahadlok sa pag-prosekusyon. (melbmadera)

Ang programa naglihok ubos sa Executive Order No. 70, nga nag-organisar sa tibuok nasud nga pamaagi aron maabot ang paglakip ug malungtaron nga kalinaw. Ang direktiba nagtukod sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC), nga nag-uswag sa kolaborasyon sa mga ahensya sa gobyerno. (melbmadera)

Centenarian sa Valencia nakadawat og cash gifts

Posted on by Melchor Madera

Isa ka centenarian nga si Apolinaria “Poling” Gapusan Caluya nga taga Barangay Sinabuagan sa Valencia City, Bukidnon, ang nakadawat sa iyang cash gifts

Personal nga gibisita si Lola Poling sa mga personahe sa Office of the Senior Citizens Affairs (OSCA) ug Department of Social Welfare and Development (DSWD).

Sumala sa kasayoran sa city government sa Valencia, niadtong Enero 23, 2025, ilang gihatag ang mga benepisyo kang Lola Poling sa iyang pagkab-ot isip centenarian.

Nakadawat si Lola Poling og Php50,000.00 subay sa programa sa City Government of Valencia. Samtang nadawat usab niya ang P100,000.00 gikan sa DSWD subay sa Republic Act 10868 o Centenarians Act of 2016.

Nagpaabot usab og suporta ug maayong panghinaot kang Lola “Poling” si CSWD Officer Yvonne Sapanta, assistant city administrator Rembert Bautista, Kimberly Belacion sa National Commission of Senior Citizens Region 10, ug OSCA head Luz Flor Murillo. (melbmadera)Personal nga gibisita si Lola Poling sa mga personahe sa Office of the Senior Citizens Affairs (OSCA) ug Department of Social Welfare and Development (DSWD).

Sumala sa kasayoran sa city government sa Valencia, niadtong Enero 23, 2025, ilang gihatag ang mga benepisyo kang Lola Poling sa iyang pagkab-ot isip centenarian.

Nakadawat si Lola Poling og Php50,000.00 subay sa programa sa City Government of Valencia. Samtang nadawat usab niya ang P100,000.00 gikan sa DSWD subay sa Republic Act 10868 o Centenarians Act of 2016.

Nagpaabot usab og suporta ug maayong panghinaot kang Lola “Poling” si CSWD Officer Yvonne Sapanta, assistant city administrator Rembert Bautista, Kimberly Belacion sa National Commission of Senior Citizens Region 10, ug OSCA head Luz Flor Murillo. (melbmadera)

Agri-10 4k Program nagbubo sa mga interbensyon sa agri sa IP org

Posted on by Melchor Madera

Ang Department of Agriculture (DA-10), pinaagi sa programa sa Kabuhayan at Kaunlaran ng Kabayang Katutubo (4K), nihatag og duolan nga Php318,000 nga kantidad alang sa agricultural interventions sa Panasalan Dagumnaan Talaandig Tribe Association (PADATTA)

Sumala sa kasayoran sa DA-10, ang programa nagsuporta sa paghatag gahum sa mga komunidad sa mga lumad sa Northern Mindanao.

Niadtong Enero 24, 2025, sa Sitio Kawilihan, Dagumbaan, Maramag, Bukidnon, ang departamento, nga gipangulohan ni Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan pinaagi ni April Grace M. Racines, program focal person, sa kooperasyon sa Municipal Agriculture Office sa Maramag, nihatag sa unom ka carabao nga nibalor og Php300,000 ug nagkalain-laing mga binhi sa utanon nga nagkantidad og Php17,995.00 ngadto sa PADATTA, nga girepresentahan sa iyang presidente nga si Bae Vilma Morena.

Sa ilawom sa Production and Livelihood nga bahin sa Programa, ang mga probisyon sa agrikultura, nga kaniadto gikuha gikan sa research complex sa DA-10, nagtinguha sa pagpauswag sa produktibidad ug kita sa mga mag-uuma nga IP pinaagi sa pagpalambo sa mga sustainable nga negosyo sa agrikultura, pinaagi sa lig-on nga pakig-uban sa mga miyembro sa asosasyon alang sa pag-uswag sa agrikultura.

Ang maong turnover nagtimaan usab sa laing alon sa tabang sa PADATTA. Sama sa nahinumduman, niadtong Nobyembre, ang pipila ka mga napiling miyembro sa asosasyon nakasalmot sa isa ka pagbansay sa produksyon sa mais ug postharvest nga teknolohiya, nga gihimo sa Malaybalay City. (melbmadera)

Interfaith prayer rally alang sa Demokrasya ug Kontra Korapsyon gipahigayon

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong hapon sa Enero 26, 2025, gipahigayon ang province-wide Interfaith Prayer Rally nga gi-organisar sa Barug Maisug Bukidnon – Kontra Korapsyon, Duterte for Democracy (BMBKKDD)

Ang kalihokan nagsugod sa usa ka motorcade gikan sa PCC Covered Court ngadto sa Maramag Integrated Bus Terminal, diin ang mga partisipante naghiusa sa usa ka kusganong pagpahayag batok sa korapsyon.

Ang mga lider sa Iglesia ni Cristo, Roman Catholic Church, Seventh-Day Adventist Church, Islam, Fundamental Baptist Church, ug United Pentecostal Church nanguna sa pag-ampo alang sa hustisya ug kalinaw.

Si Romy P. Tiongco, kanhi Parish Priest ug kanhi Mayor sa Damulog, ang nagpasundayag sa highlight sa kalihokan, nga nagpaila kang kanhi Executive Secretary Atty. Vic Rodriguez isip dinapit nga mamumulong.

Ang Bukidnon IP artist nga si Datu Waway Saway naghatag sa iyang pasundayag.

Ang kalihokan natigayon sa paningkamot ni Gordon Torres, nga organizer sa BMBKKDD.

Si Mr. Herman Santillan mipadayag sa mga hagit sa mga mag-uuma, si Vee Olivarez nagdala og paglaom alang sa kabatan-onan, si Dr. Fe A. Torres nag-awhag alang sa empowerment sa kababayen-an, ug si Atty. Ruby Melecio Villejo nagpasiugda sa papel sa legal nga komunidad.

Si Atty. Arbie S. Llesis, kasamtangang Indigenous Peoples Mandatory Representative (IPMR) sa provincial Sanggunian, naghatag og garbo ug determinasyon alang sa mga Lumad, samtang si Alpio G. Dacut Jr. mipadayag sa tingog sa akademya uban ang tawag sa kaalam ug kalambuan.

Ang adlaw nagtapos uban ang usa ka pinasahi nga panumpa sa pagpakigbisog batok sa korapsyon ug pagpanalipod sa demokrasya, nga nagbilin og dili malimtan nga marka sa kasingkasing sa mga nanambong. (melbmadera)

87 NPA Rebels Surrender in Bukidnon

Posted on by cmn

SAN FERNANDO, Bukidnon (January 27, 2025) — Eighty-seven members of the communist New People’s Army (NPA) surrendered to the Philippine Army’s 89th Infantry Battalion (89IB) in Sto. Tomas, Davao del Norte, on Friday

Lt. Col. Antonio Bulao, commander of the 89IB, introduced the former rebels and presented 17 firearms they surrendered during a ceremony in Barangay Nacabuklad, San Fernando. The group includes 54 regular NPA members, 29 Militiang Bayan members, and four mass supporters from the NPA’s Sub-Regional Committee 2 of the North Central Mindanao Regional Committee (SRC 2, NCMRC).

Each of the 87 former rebels received ₱10,000 as immediate cash assistance, along with individual identification cards.

Datu Jimboy Mandagit, also known as Waway and a former high-ranking NPA member, encouraged his former comrades to surrender and take advantage of the government’s Enhanced Comprehensive Local Integration Program (E-Clip) and amnesty offerings.

“I extend my gratitude to the Army for providing a wonderful opportunity for those of us who were victims of a false communist doctrine and became insurgents,” Mandagit stated in the local vernacular. “I urge the rest of our comrades to surrender because the government is always ready to help us,” he added.

The ceremony was witnessed by Bukidnon 2nd District Rep. Jonathan Keith Flores, MGen. Allan Hambala, commander of the 10th Infantry Division, BGen. Marion Angcao, commander of the 1003rd Infantry Brigade, Municipal Mayor Rogelio Yeke, and other local officials.

In his message, Hambala assured the returning rebels of government support to help them start new lives. Yeke also promised to deliver projects aimed at improving farm-to-market roads and education for families in remote villages.

Flores expressed his gratitude and support for the former rebels’ return to the fold of the law. (The Manila Times)

Kalabera sa tawo napalgan sa Kadingilan

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nadeskubri ang kalabera sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan, Kadingilan, Bukidnon udto sa Enero 15, 2025

Ang Kadingilan Municipal Police Station gipahibalo sa Kadingilan Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) kabahin sa nadeskubri.


Sumala sa report sa kapolisan, ang pelvic ug mga bukog sa paa na lang ang nakuha, lakip ang short pants nga gituohang gisuot sa biktima.


Ang asawa sa biktima, sa pagtan-aw sa sapot, gilayon nga gikumpirma nga ang shorts iya sa iyang bana.
Ang biktima naila sa ulahi nga 39-anyos ug residente sa Sitio Tipokol, Brgy. Cabadiangan.


Sa pasiunang imbestigasyon, nasayran nga posibleng nahulog gikan sa pangpang ang biktima, kinsa gidudahang lango sa ilimnong makahubog atol sa hitabo.


Wala’y nakit-an nga timailhan sa foul play, ug ang insidente determinadong isa ka aksidente nga nahitabo sa biktima. (Diego M. Hidalgo)