Thursday, November 14, 2024

Babayeng septuagenarian gipusil sa Kalilangan

Isa ka 72-anyos nga babaye ang gipusil patay buntag sa Hulyo 13, 2024 sa Brgy. Forchacu III, Kalilangan, Bukidnon

Ang biktima nakaangkon sa grabeng samad pinusilan sa agtang hinungdan sa hinanaling kamatayon niini.

Matod sa bana sa biktima, samtang sila nangatulog sulod sa ilang kuwarto, isa ka wala mailhing lalaki ang nipusil sa iyang asawa gikan sa gawas sa ilang bintana gamit ang wala matinong kalibre sa armas.

Human sa hitabo, misibat ang suspek paingon sa wala matinong direksyon.

Ang Kalilangan MPS padayon pa nga nagpahigayon og makuting imbestigasyon alang sa pagtino sa motibo sa krimen ug posibleng pag-ila ug pagkasikop sa suspek. (Diego M. Hidalgo)

Mga mag-uuma sa sloping area gitudloan sa sustainable land management

Gitudloan sa Provincial Agriculture Office ang mga mag-uuma sa Bukidnon kansang umahan nahimutang sa slope areas o bakilid nga bahin, pinaagi sa Sustainable Land Management (SLM) Training

Sumala sa kasayoran sa PGB, sa maong pagbansay, ang mga mag-uuma gitudloan sa malungtarong pagdumala sa yuta.

Ang training naglangkub sa agriculture and type of food production, integrated pest management, hinungdan og epekto sa soil pollution, soil erosion ug soil conservation and management.

Tinguha niini aron masuportahan ang pagtubo sa ekonomiya, kaayohan sa katilingban, ug pagpadayon sa kalikopan.

Ang kalihukan gitimbayayongan sa PGO- Provincial Disaster Risk Reduction and Management Division (PDRRMD) alang sa mosunod nga mga dapit.

Ang sa Lantapan gipahigayon niadtong Mayo 7-8, Maramag niadtong Mayo 9-10, Quezon- Mayo sa 14-15, Impasugong sa Mayo 16-17, Sumilao niadtong Mayo 21-23, Manolo Fortich- Mayo sa 23-24, San Fernando sa 28-29, Valencia City sa Mayo 30-31, Kalilangan karong Hunyo 4-5 ug Kadingilan sa Hunyo 6-7, 2024. (Omar Rashid Z. Abdullah)

DA-NorMin breaks ground for establishment of corn, rice processing centers in Bukidnon

DALWANGAN, Malaybalay City – In its aim to support the post-production systems of two of the region’s top agricultural commodities, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10) helmed by Regional Executive Director Jose Apollo Y. Pacamalan, recently held a groundbreaking ceremony for the establishment of rice and corn processing centers in the province of Bukidnon

On May 24, DA Undersecretary for High-Value Crops Cheryl Marie Natividad-Caballero, with DA-10 Regional Technical Director for Operations Carlota S. Madriaga and Regional Technical Director for Research and Regulations Cora A. Dumayaca led the groundbreaking of the two processing centers.

Funded under the agency’s Rice Program, a 900 sq.m. rice processing center, worth over P49 million will soon serve farmers in Barangay Pinatilan, Valencia City, Bukidnon.

Said infrastructure will also include one mechanical dryer set, with a capacity of 10 to 12 tons per set, as well as one direct-fired biomass furnace with a maximum heat power of 500.

Through said facility, DA aims to strategically improve the efficiency of the rice post-production system, and reduce post-harvest losses, thereby ensuring the improved quality of milled rice from the said community.

Meanwhile, a 1,920 sq.m. corn processing center will also soon rise in DA’s Research Center for Upland Development in Barangay Barongcot, Dangcagan, Bukidnon.

Funded through DA’s Corn Program, the corn processing center worth over P98-million, also includes a pre-cleaner and aspirator; 2 mechanical dryer sets, each able to cater 27-30 tons per set; and 2 corn silos with a capacity of around 1,500 to 2,000 tons per set.

Strategically located in the southern part of Bukidnon, the corn facility aims to bolster the needs of local farmers, and foster a more sustainable and efficient production of nearby corn-producing municipalities including Maramag, Don Carlos, Kitaotao, Kadingilan, Kalilangan, Pangantucan, Kibawe, Damulog, and Quezon.

Said interventions are aligned with DA Secretary Francisco Tiu Laurel, Jr.’s three-year, eight-point plan for a ‘Masaganang Bagong Pilipinas’, which entails the modernization and mechanization of agri-fishery productions, as well as the development and improvement of post-harvest systems and infrastructures throughout the country.

Signifying their support for the project, the groundbreaking ceremony was also participated by Farmer-Director for the month of May, Nilda B. Salas; and DA-10 Provincial Operations Center – Bukidnon chief Janet D. Lopez, DVM with Rice Program focal person Chona H. Nacalaban and Corn Program focal person Richan D. Lacanaria. (GDA)

Publiko gipahinumdoman sa paglikay sa rabies

Gipahinumdoman sa Provincial Government of Bukidnon (PGB), pinaagi sa Provincial Health Office (PHO) ug Provincial Veterinary Office ang publiko sa mga angayang buhaton aron malikayan ang rabies

Ang rabies isa ka viral nga sakit nga matakboy gikan sa positibo nga mananap sama sa iro, iring, baboy unggoy o kwaknit pinaagi sa paak, kamras, o kontak sa laway o samad.

Sumala sa social media page sa kagamhanang probinsyal, kung ang isa ka tawo napaakan sa iro o sa laing mananap, hugasan ang pinaakan sa gaagas nga tubig sa gripo ug sabonan sulod sa 15 ka minutos, limpyohan sa 70 percent alcohol o tincture sa betadine ang pinaakan human mahugasan.

Giawhag sab ang publiko nga magpa-konsulta dayon sa doktor o mahimong mobisita sa pinakaduol nga health center o sa 11 ka mga Animal Bite Treatment Center sa probinsya nga nahimutang sa Bukidnon Provincial Medical Center (BPMC), City Health Office sa syudad sa Malaybalay ug Valencia, BPH – Maramag, Manolo Fortich, Kibawe, Kalilangan, Malitbog ug Talakag, Quezon Health Center Infirmary ug RHU Talakag.

Samtang padayon nga gipahimangnuan ang pet owners nga mahimong responsableng tag-iya aron dili makapaak ang ilang binuhing hayop. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Top 1 sa PNP-PDEA sa Bukidnon gisikop, kuban patay sa buy-bust sa Kalilangan

KALILANGAN, Bukidnon – Naaresto ang giingon nga numero unong anaa sa lista sa high value targets sa Philipine National Police (PNP) ug Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) sa Bukidnon sa buy bust operation gabii sa Agusto 24, 2020 sa Purok 2, Brgy. Central Poblacion, Kalilangan, Bukidnon.

Giila ang naarestong suspek nga si Elgie Mamandog, Top 1 PNP-PDEA Provincial Level, 30, minyo, ug residente sa dapit.

Samtang patay ang kauban niini human gikatahong nakigpinusilay sa mga pulis. Siya nailang si Fajad Macatanggong Mamandog alias Fajad Tumbaje, 31, minyo, ikaduhang HVT sa PNP ug PDEA sa Bukidnon. Nakaangkon siya sa duha ka mga samad pinusilan sa dughan ug duha ubos nga bahin sa likod sa lawas. Gidala siya sa Bukidnon Provincial Hospital sa Kalilangan apan gideklarang patay na sa wala pa mahiabot.

Sa report sa PRO-10 Viber Group, nasayran nga sa dihang nakigtransaksyon ang Kalilangan MPS, nakabantay si Fajad nga ang gikasabot ni Elgie isa ka pulis hinungdan dali kini nga mibunot sa iyang pistola ug pusil sa poseur buyer apan wala makaigo. Ang isa ka pulis nga back-up ang mipusil kay Fajad.

Gidala sa kapolisan si Fajad sa Bukidnon Provincial Hospital sa Kalilangan apan gideklara nga dead on arrival sa attending physician.

Samtang napalitan si Elgie og isa ka heat sealed sachet sa suspected shabu sa kantidad nga P1, 000.

Narekober sa crime scene ang duha ka handguns ug mga kapsola sa bala sa maong mga armas.

Samtang nakuha sab gikan sa patay’ng lawas sa suspek ang onse ka pakite sa gidudahang shabu, P1, 015 cash, ug mga personal nga mga gamit sama sa kuwentas, singsing, ug uban pa.

Ang mga nakumpiskang ebidensya mga suspek ang gidala sa Bukidnon Crime Laboratory Office sa Malaybalay City alang sa qualitative ug quantitative examination.

Paglapas sa Article II Sec.5 ug 11 sa RA 9165 kon Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 ang ipasaka batok sa suspek. (Sean G. Sulugan)