Friday, March 21, 2025

Tag: Malaybalay

Pamuhat sa 27th Charter Day celebration sa Malaybalay gipahigayon

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong Marso 3, 2025, gipahigayon ang Pamuhat, usa ka ritual nga kabahin sa kasaulogan sa 27th Charter Day celebration sa Malaybalay City, Bukidnon

Gipahigayon ang maong kalihokan sa New City Hall Grounds sa Barangay Casisang, Malaybalay City.


Mitambong sa ritual ang mga baylan ug mga lider sa indigenous peoples sa dakbayan.


Anaa usab sa maong kalihokan si Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, Indigenous Peoples Mandatory Representative Datu Renato Sumbongan, ug uban pang mga opisyal.


Ang programa alang sa 27th Charter Day celebration sa Malaybalay ipahigayon sa Marso 22, 2025, sa San Isidro College.


(melbmadera)

Bag-ong CDRRMO building itukod sa Malaybalay

Posted on by Melchor Madera

Ang city government sa Malaybalay gikatakdang magtukod og bag-ong building alang sa City Disaster Risk Reduction & Management Office (CDRRMO)

Tungod niini, usa ka Pamuhat ritual ang gipahigayon tapad sa Rehabilitation Center sa Brgy. Casisang, Malaybalay City, niadtong Marso 4, 2025, alang sa pagpahinungod sa maong proyekto.


Sumala sa kasayoran gikan sa Facebook post sa city government, ang ritwal gipangulohan sa grupo sa mga Datu ug Bae.


Si CDRRMO Chief Alan J. Comiso, kauban ang iyang mga personahe, nitambong sa seremonya.


Diha usab si Mayor Jay Warren Pabillaran, kinsa nidasig sa mga personahe sa CDRRMO sa pagpalambo sa kalidad sa serbisyo alang sa katawhan.


(melbmadera)

Don Carlos, Bukidnon declared insurgency-free

Posted on by cmn

DON CARLOS, Bukidnon – “The declaration of Don Carlos town as insurgency-free marks a significant leap toward peace, reinforcing the government’s commitment to security,” said Capt. Rogelio Recto, Civil-Military Operations Officer and spokesperson of the Philippine Army’s 48th Infantry Battalion

In an interview aired on Radio Mindanao Network Malaybalay station, Recto confirmed that Don Carlos is now the sixth municipality in southern Bukidnon to achieve insurgency-free status.


It joins the towns of San Fernando, Kadingilan, Damulog, Kibawe, and Dangcagan, all of which have already been recognized for successfully eliminating insurgent threats.


The declaration signifies the absence of active armed rebels, ensuring community security and peace.


“Don Carlos is now insurgency-free, thanks to a strong collaboration. The local government units, the Philippine National Police, the Department of the Interior and Local Government, security forces, and peace partners remained vigilant, ensuring a year of stability, with no New People’s Army [NPA] activities reported, as confirmed through rigorous monitoring,” Recto said.


He explained that declaring a municipality insurgency-free requires thorough assessments by the Armed Forces of the Philippines and the Philippine National Police.


Brig. Gen. Marion Angcao, commander of the 1003rd Infantry Brigade, said this achievement will pave the way for economic growth, social development, and an improved quality of life for Don Carlos residents.


“Our goal is to uphold peace and order in Bukidnon, allowing people to live without fear and enabling communities to prosper. This milestone highlights the success of government-led initiatives in strengthening security, fostering stability, and driving long-term economic and social progress,” he said.


Themed “Kalig-on Pinaagi sa Panaghiusa: Usa ka Bag-ong Panahon sa Kalinaw ug Seguridad” (Unity in Strength: Embracing a New Era of Peace and Security), the declaration ceremony took place on February 25 at the JMZ Astrodome in Poblacion, Don Carlos. Local government officials, sectoral and tribal leaders, the PNP, and the AFP attended the event to honor the occasion.


With Don Carlos now insurgency-free, authorities expect nearby Maramag and Kitaotao towns to follow suit within months, further advancing lasting peace in Northern Mindanao and across the nation.


(BGE/PIA 10-Bukidnon)

Bukidnon hits 1.4M PhilSys registrants, drives civil records up

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY (PIA) – Civil registration in Bukidnon surged as the province reached 1.4 million Philippine Identification System (PhilSys) registrants, underscoring the key role of civil registration and demographic data in planning for health, education, and social welfare, according to Ma. Evangeline Non, chief of the Philippine Statistics Authority (PSA)-Bukidnon

She reported that of the total registrants, over 1.3 million were individuals aged five and above, while 43,868 were children aged zero to four.


“The Civil Registration and Vital Statistics system protects individual rights, including birth registration, which is essential for citizenship and access to services,” Non said.


Valencia City led Bukidnon’s cities and municipalities in registrations, with 194,249 individuals enrolled.
Following Valencia City, Malaybalay City registered 171,627 individuals, Manolo Fortich 98,146, Quezon 93,526, and Maramag 91,731.


In contrast, Dangcagan had the fewest registrants, with 23,782, followed by Malitbog with 25,205 and Sumilao with 27,736.


In addition to PhilSys registration data, PSA-Bukidnon presented 2023 statistics on births, marriages, and deaths.


These data provide insights into population trends, aiding in the enhancement of public services.


The Philippine Identification System aims to establish a unified, secure, and efficient identification platform for Filipinos, enabling easier access to government and financial services.


With over 1.4 million Bukidnon residents registered, the province continues to move toward comprehensive national ID coverage.


(BGE/PIA 10-Bukidnon)

P23 minimum wage hike in Northern Mindanao takes effect

Posted on by cmn

CAGAYAN DE ORO CITY — The daily minimum wage in Northern Mindanao increased by P23 for private non-agricultural workers starting January 12, 2025. Agricultural workers also received a P23 increase on the same date, with an additional P12 effective July 1, 2025, bringing the total increase to P35

This means that by July this year, the minimum wage for both non-agricultural and agricultural workers will be the same: P461 for Wage Category 1 and P446 for Category 2.
Wage Category 1 includes the cities of Cagayan de Oro, Iligan, Malaybalay, Valencia, Gingoog, El Salvador, Ozamiz, and the municipalities of Tagoloan, Villanueva, Jasaan, Opol, Maramag, Quezon, Manolo Fortich, and Lugait.
Meanwhile, Wage Category 2 covers all areas outside Wage Category 1, as well as retail and service establishments that employ no more than 10 workers.
In a press conference of the Regional Tripartite Wage Board (RTWPB) Region 10, chaired by the Department of Labor and Employment (DOLE)-10, this minimum wage rate adjustment for the private sector in Northern Mindanao, under Wage Order No. RX-23, underwent a series of wage consultations and public hearings attended by representatives from both the workers’ and employers’ sectors.
“We took into consideration the poverty threshold in Region 10. When we say poverty threshold, that’s the minimum income required to meet the basic needs of our people,” said Mylah Faye Aurora B. Cariño, vice chairperson and regional director of the National Economic Development Authority (NEDA)-10.
Limuel R. Oliverio, a labor representative of the Mindanao Alliance of Land Transport Unions (MALTU), shared that they have come up with this increase to ensure a compromise between employers and workers.
“We have to balance because small establishments should at least be able to cope and maintain jobs. If we want, we can go beyond P461, but it should not go below P461,” Oliverio said.
Meanwhile, Engr. Milbert M. Macarambon, a labor representative from the All Workers Alliance Trade Unions-Trade Union Congress of the Philippines (AWATU-TUCP), explained that they went through a consultation process involving both the labor and management sectors.
“The inflation rate was also discussed and is one of the criteria used for issuing the wage order,” he said.
Similarly, domestic workers, or Kasambahay, in Region 10 will receive a P1,000 increase, raising the minimum monthly wage from P5,000 to P6,000, as mandated by Wage Order RBX-DW-05.
Atty. Joffrey M. Suyao, chairperson and regional director of DOLE 10, announced that starting January 12 this year, the new monthly minimum wage for domestic workers cannot be less than P6,000.
Domestic workers, or Kasambahay, cover general house helpers, cooks, nannies, gardeners, laundry persons, or anyone who regularly performs domestic work in one household on an occupational basis. Those not covered include service providers, family drivers, and children under foster family arrangements. (Jasper Marie O. Rucat/PIA-10)

Pinakaunang K9 Unit sa LGU Malaybalay, gipresenta

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Pormal nga gipresenta sa publiko ang pinakaunang K9 Detection Unit alang sa dugang seguridad sa dakbayan sa Malaybalay

Sumala sa kasayoran, natigayon kini atol sa 2nd Monday Convocation Program niadtong Pebrero 10, 2025.


Si Konsehal Royland M. Orquia, committee chair sa Peace and Order sa Sangguniang Panlungsod, nipasabot sa kamahinungdanon sa paggamit sa trained K9 tungod sa ilang abilidad sa pag-detect sa mga explosives, narcotics, ug uban pang matang sa hulga nga peligroso sa publiko.


Dugang pa niya, isa kini ka deterrent sa kriminalidad ug makatabang sa pagpalig-on sa public safety and security.


Nasayran nga pipila na ka local government units ang nihimog K9 unit sama sa Cebu City ug mga munisipyo, lakip na ang atong silingang siyudad nga Valencia City.


Ang Detection Dog Unit ubos sa pagdumala sa Mayor’s Office, samtang ang City Veterinary Office ang maghatag sa health care support.


Mikabat sa P70,000.00 ang pagpalit sa iro ug dugang P150,000.00 ang gigahin alang sa training ug operasyon niini. (Omar Rashid Z. Abdullah)

3 drug suspects nakorner sa buy-bust sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Tulo ka lalaking drug suspects ang nakorner sa kapolisan sa buy-bust operation sa Purok 6, Brgy. Magsaysay, Malaybalay City, Bukidnon, gabii sa Pebrero 8, 2025

Si Police Lt. Col. Joepet B. Paglinawan, OIC sa Malaybalay City Police Station, niingon sa iyang report nga nasakmit gikan sa hingkod nga mga suspek ang gidudahang shabu nga nibalor og P136,503.


Ang tulo, uban sa mga ebidensya, gidala sa Malaybalay CPS ug pagkahuman gidala usab ngadto sa Provincial Forensic Unit alang sa qualitative ug quantitative examinations.


Ang mga kaso alang sa paglapas sa Seksyon 5 ug 11 sa RA 9165, o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, ang giandam na batok kanila.


Kauban sa operasyon ang Malaybalay CPS ug mga myembro sa PIU Bukidnon PPO. (Diego M. Hidalgo)

Ordinansa sa pag-regulate sa kawayan nga himoong poste sa kural, dekorasyon ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad sa Malaybalay, aprobado na

Posted on by cmn

Giaprubahan na sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1050 S. 2025, nga nag-regulate sa paggamit sa kawayan isip poste sa kural, dekorasyon, ug uban pa aron malikayan ang dengue outbreak sa siyudad

Ang maong ordinansa unang giduso ni Konsehal Melchor P. Maramara kaniadtong Hulyo 16, 2024, atol sa ika-100 regular session, ug gi-refer kini kang Konsehal Kathleen Cecille C. Pagaling, Chairman sa Committee on Health and Social Servicess.


Human sa masusing pagtuon, kini napaboran sa ika-125 regular session niadtong Pebrero 4, 2025, ug gi-aprubahan ni City Mayor Jay Warren Pabillaran niadtong Pebrero 11, 2025.


Gibutyag sa konseho nga ang kawayan nga ginagamit isip poste sa kural o dekorasyon mahimong tapukan sa tubig-ulan, nga mahimong puy-anan ug itloganan sa mga lamok nga nagdala sa dengue.
Ang dengue usa ka major public health concern, nga posibleng makamatay ug makaylap dali sa komunidad.


Kini nga regulasyon usa sa mga lakang sa siyudad alang sa anti-dengue campaign, nga naglakip sa limpyo-palibot nga inisyatibo ug klarong mga patakaran sa paggamit sa kawayan.


Ang ordinansa naglatid sa mga regulasyon, giya, ug uban pang mga prohibisyon sa paggamit sa kawayan aron malikayan ang pagdaghan sa lamok ug pagpakatap sa sakit.


Pinaagi sa maong ordinansa, mas lig-on ang kampanya sa Malaybalay City batok sa dengue, nga magpahugot sa hygiene, sanitasyon, ug kahimsog sa katawhan. (pr)

PWD gipatay sa igsoon sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Isa ka 54-anyos nga lalaki nga person with disability (PWD) ang gipatay sa iyang 44-anyos nga lalaking manghod sa Purok 1, Brgy. Managok, Malaybalay City, Bukidnon

Ang insidente gi-report sa usa ka kagawad sa barangay pasado alas 8:00 sa buntag sa Enero 27, 2025. Sumala sa report sa kapolisan, ang patayng lawas sa mentally ill nga biktima napalgan sulod sa panimalay niini.

Gipadayag sa mga unang nahibal-an nga ang biktima giatake sa iyang mag-uuma nga igsoon nga residente usab sa dapit. Sumala pa, gibunalan sa manghod ang iyang magulang sa tuo nga bahin sa ulo gamit ang usa ka kahoy, hinungdan sa grabe nga trauma sa ulo ug pagkawala sa dugo, nga gituohan nga hinungdan sa kamatayon sa biktima.

Ang dugang nga imbestigasyon nagpakita nga ang mga silingan nakadungog sa kagubot sulod sa puy-anan sa biktima. Ang mga niresponding kapolisan nakadakup sa suspek sa gawas sa balay ug gidala siya sa Malaybalay City Police Station alang sa kustodya ug pag-file sa angay nga mga sumbong.

Ang insidente gituohan nga naggikan sa usa ka personal nga pagdumot tali sa biktima ug sa suspek. (Diego M. Hidalgo)