Friday, December 20, 2024

Tag: Malaybalay

Lalaki nga akusado sa multiple charges nakorner

Posted on by Heber Quinco

Isa ka lalaki kinsa nag-atubang sa multiple charges ang nakorner sa Barangay 2, Malaybalay City, Bukidnon hapon sa Agosto 24, 2024

Siya nailang si Nardito P. Dum-ogan alyas Dodong Dum-ogan, 34, mag-uuma, adunay kapuyo, ug residente sa Sityo Tagbacan, Barangay Canangaan, Cabanglasan, Bukidnon.

Gisikop siya pinasubay sa warrant of arrest sa duha ka kaso sa murder nga nakadokit sa kaso kriminal numero 41403-23 ug 41405-23 ug laing duha ka kaso sa attempted murder nga nakadokit sa kaso kriminal numero 41404-23 ug 41406-23 pinetsahan Agosto 3, 2023.

Si Dum-ogan nakorner sa mga myembro sa 1st Buk PMFC, RIU10 ug 88th Infantry Battalion sa army. (Omar Rashid Z. Abdullah)

12 paresan misalmot sa Tribal mass wedding

Posted on by Diego M. Hidalgo

Dose ka paresan sa Indigenous Peoples (IPs) ang nisalmot sa tribal mass wedding nga gipahigayon niadtong Agosto sa Covered Court sa Barangay Sumpong sa Malaybalay City, Bukidnon

Sumala sa kasayoran sa local government unit sa Malaybalay, ang kalihokan isa ka highlight sa “Araw ng Barangay Sumpong.”

Gitumong kini aron mapormal ang panaghiusa sa mga magtiayon nga nag-ipon na isip bana ug asawa.

Ang seremonyas gihimo subay sa naandang mga balaod, ritwal, ug tradisyon sa mga magtiayon, sumala sa gilatid sa Republic Act 8371 kon Indigenous Peoples Rights Act.

Si Datu Danny Sarito ang nangulo sa kasal, uban sa tabang ni Bae Inatlawan – Adelina Tarino ug Datu Chepin Jose Gumindan.

Gitinguha usab sa kalihokan nga masiguro nga ang mga magtiayon maka-access sa mga importanteng programa sa gobyerno, sama sa 4Ps (Pantawid Pamilyang Pilipino Program) ug PhilHealth.

Si City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, uban sa mga sakop sa Sangguniang Panlungsod, mga opisyal sa barangay, ug nagkalain-laing lider sa tribo, nitambong sa seremonyas aron pagpakita sa ilang suporta.

Anaa ang City Civil Registrar’s Office aron motabang sa pagpirma sa mga sertipiko sa kaminyoon, pagsiguro sa legal nga pag-ila sa ilang kaminyoon. (Diego M. Hidalgo)

P29K worth of marijuana plants uprooted in Valencia

Posted on by Heber Quinco

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – A total of 295 marijuana plants were uprooted in the hinterlands of Sitio Migtulod, Brgy. Mt. Nebo, Valencia City, Bukidnon, on August 21, 2024

BUK-PDEU personnel worked alongside Buk-PIU, Valencia CPS, and PDEA Bukidnon to uproot the marijuana plants.

The Bukidnon Police Provincial Office (BPPO) said that the uprooted marijuana plants weigh approximately 7.8 kilograms and had a market worth of ₱ 59,000.00 (₱ 200/hill).

The uprooted plants were destroyed and burned at the scene in the presence of witnesses.

Samples of the uprooted marijuana plants were sent to the Valencia City Police Station for documentation and then turned over to the PNP Provincial Forensic Unit in Malaybalay City for laboratory testing. (melbmadera)

NPA combatant killed in Bukidnon

Posted on by Melchor Madera

MALAYBALAY CITY, Bukidnon – An alleged New People’s Army (NPA) combatant was killed during an encounter with 8th Infantry Battalion personnel in the hinterland of Sitio Bendum, Brgy. Busdi, Malaybalay City, Bukidnon on August 19, 2024

In a statement, the military identified him as Norbet Sarinao Lipanda @Omar, squad leader of Squad 2, Headquarters Force NEO of the NPA’s North Central Mindanao Regional Committee (NCMRC).

The 8IB also recovered an M16 assault rifle, a bandolier with three (3) magazines loaded with live ammunitions, a bag, communication devices, and other subversive materials.

Charlie Company of the army’s 8IB was involved in a 15-minute skirmish with around four NPA rebels, including Lipanda.

Before the aforementioned armed clash, the local population notified 8IB about the presence of an armed group performing extortion, food foraging, and coercing farmers to facilitate their food supplies.

Due to this threat, the unit immediately conducted intensified military operations in the area.

The 8IB expressed gratitude to the residents who reported suspicious activity to local officials and law enforcement agencies.

Lt. Col. Marc Bien Stevens J. Deslante, commander of the 8IB, stated that the 8IB will always be “dependable partners” in ensuring peace and order in the province of Bukidnon. (melbmadera)

Bukidnon aims to be PH’s Arabica Capital with coffee roadmap

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY (August 28, 2024/PIA) — “Bukidnon’s coffee beans, renowned worldwide for their quality, have elevated the province as a global coffee destination. We have world-class coffee beans right here in our backyard. It’s time to unleash their full potential,” declared Governor Rogelio Neil P. Roque

Despite this international acclaim, the governor emphasized that the local coffee industry remains weak and underdeveloped. However, he believes the province’s coffee industry is on the cusp of a transformation.

To achieve this revitalization, Roque aims to establish Bukidnon as the “Arabica Capital” of the Philippines. In a recent state-of-the-province address, he referred to the coffee potential as a hidden treasure, underscoring the untapped opportunities.

He said that with the right strategies and investments, Bukidnon can become a shining example of how to turn agricultural resources into economic prosperity.

To turn this vision into reality, the provincial government has established a technical working group (TWG) dedicated to crafting a comprehensive coffee roadmap.

This collaborative effort brings together farmers, processors, sellers, café owners, baristas, and coffee enthusiasts to chart a course for the industry’s growth.

The roadmap will prioritize improving coffee quality and marketability using advanced processing techniques.

Bukidnon seeks to boost its local economy and generate new opportunities for farmers and entrepreneurs by reinventing raw coffee beans into high-value products like roasted and ground coffee.

“We want to add value to our coffee beans. We aim to increase farmers’ income and establish Bukidnon as a leader in the global coffee market,” Roque said.

He explained that the newly created TWG is a significant milestone for Bukidnon’s coffee sector because the expertise and experience of various stakeholders could develop a sustainable and profitable coffee industry that can compete globally.

Bukidnon envisions a future where local products, including coffee, are celebrated domestically and internationally.

As the province embarks on this pursuit, the successful implementation of the Coffee Roadmap could serve as a model for other regions seeking to harness their unique agricultural products for economic development. (Bernadith G. Epan/PIA 10-Bukidnon)

Demo farm showcases drought-tolerant hybrid rice variety in Buk’non upland area

Posted on by cmn

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — A demonstration farm in Sitio Incalbog, Can-ayan, featuring the hybrid rice variety TH-82 NSIC Rc350H, has showcased resilience amid the El Niño phenomenon, highlighting its potential to thrive within an upland ecosystem

This was underscored during a culmination program of the techno demo on August 22 in the said city.

This was led by the Department of Agriculture – Northern Mindanao (DA-10) in partnership with the Bukidnon Tagoloanon Mulahay Ha Kabukalagan Agriculture Cooperative (BUKTAMACO), Bukidnon province and Malaybalay City agriculture offices, and SeedWorks Philippines, Inc.

Chona H. Nacalaban, DA-10’s Rice program focal person, emphasized the importance of introducing the hybrid rice technology in upland conditions and engaging members of the Indigenous Peoples (IPs), especially in their ancestral areas with limited rice cultivation.

Launched last February 8, the planted rice variety was initially expected to be harvested by the third week of May, but faced a 58-day delay in maturity due to a significant lack of rainfall from March to May, albeit yielding 2.2 tons per hectare based on crop cut results after receiving rainfall in June.

For his part, Emmanuel F. Piñol, former DA Secretary and an early supporter of the initiative, lauded the demo farm’s success as a significant milestone for Philippine agriculture.

“The ability of this rice variety to survive drought and continue growing, despite a delayed maturity period, underscores its potential to revolutionize rice production in upland areas,” Piñol remarked.

“This breakthrough could allow us to cultivate rice in areas previously reliant on irrigation,” he added, while further noting that it is pivotal in easing the reliance on rice imports and addressing the need to feed the growing population by expanding and improving available tribal areas of the country for rice production.

The demo farm, covering 3,000 square meters, is a precursor to developing the 300 hectares within the BUKTAMACO ancestral domains, which overall seeks to implement sustainable farming practices tailored to upland environments, at the same time bolstering food security in the region. (BJCE)

Lalaking naghasi gitigbas sa uyoan

Posted on by Omar Rashid Z. Abdullah

Isa ka 45-anyos nga lalaki kinsa naghasi ang gikatahong gidunggab patay sa iyang 79-anyos nga uyoan sa Flores Village, Purok 2, Brgy. Linabo, Malaybalay City gabii sa Agosto 16, 2024

Ang biktima kinsa ubos sa impluwensya sa ilimnong makahubog, naglasong samtang nagbitbit og sundang ug giguba ang koral sa suspek, sumala sa report ni Police Lt. Col. Virgilio Cruz, OIC sa Malaybalay City Police Station.

Gisuwayan pa unta sa pagpakalma sa suspek ang iyang pag-umangkon apan niresulta kini sa init nga panaglalis.

Dugang pa, ang suspek nibalik sa iyang balay ug mikuha og kutsilyo ug gidunggab ang biktima makaduha ka higayon nga naigo sa walang bahin sa liog ug walang gusok nga nakaingon sa iyang hinanaling kamatayon.

Ang nirespondeng Barangay Public Safety Officer (BPSO) sa Linabo nakasaksi sa hitabo ug nasikop ang suspek.

Gibira sa suspek ang kutsilyo sa liog sa biktima ug boluntaryong gi-turn over kini ngadto sa BPSO. (Omar Rashid Z. Abdullah)

2 babaye nakorner sa buy-bust sa Maramag

Posted on by Diego M. Hidalgo

Nasikop sa kapolisan ang duha ka babayeng newly identified drug suspects sa buy-bust operation sa Purok 6, Brgy. Basecamp, Maramag, Bukidnon sa niaging semana

Ang mga suspek nag-edad 40 ug 50 anyos, sumala sa report ni Police Lt. Col. Bryan M. Panganiban, OIC sa Maramag Municipal Police Station.

Nakuha gikan sa mga babayeng suspek ang duha ka pakite sa gidudahang shabu nga adunay street value nga P34,000.00, lima ka selpon ug P500 cash.

Kasong paglapas sa RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 ang giandam na batok sa mga dinakpan.

Gidala sa Provincial Forensic Unit 10 sa Malaybalay City ang mga nakumpiska nga druga alang sa qualitative ug quantitative examinations. (Diego M. Hidalgo)

Illegal settlement, land squatting gidili sa Malaybalay

Posted on by Melchor Madera

Kaniadtong Hulyo 9, 2024, pinal nga giuyonan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang Anti-land squatting ordinance sa Malaybalay City

Nahitabo kini human giaprobahan sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1038, Series of 2024, nga mao ang ordinansa nga nagdili sa illegal settlement ug land squatting sa Malaybalay.

Sumala sa kasayoran sa city government, nakalusot sa SP ang ordinansa atol sa ika-94 nga regular session niadtong June 4, 2024.

Kini nga lakang naghatag og dakong kalamboan alang sa kalinaw ug kaluwasan sa siyudad.

Si Konsehal Erwin A. Damasco, chairman sa committee on human settlement, zoning, and land use, inubanan ni Konsehal Zoltan Dindo D. Dinlayan, ang nanguna sa pagduso ug pagpa-aprobar sa nasangpit nga ordinansa.

Ang ilang paningkamot ug dedikasyon alang sa maong isyu nakapahimo sa ordinansa nga isa ka realidad, nga gilauman nga maghatag og dugang pagbag-o sa siyudad.

Ang tumong sa maong ordinansa mao ang mapahugtan ang kampanya batok sa mga informal settler ug mga professional squatter.

Kini naglakip sa pagpasiugda og mas striktong mga patakaran aron malikayan ang mga kagubot ug mga dili maayo nga sitwasyon nga dala sa illegal settlement.

Dugang pa, ang ordinansa naglantaw nga malikayan ang pagtukod og mga building sa mga lugar nga delikado, sama sa mga daplin sa sapa, aron malikayan ang mga aksidente ug kalamidad.

Tungod niini nga ordinansa, gilauman nga mapabiling hapsay ug malikay sa peligro ang katawhan dinhi sa dakbayan sa Malaybalay.

Ang mga residente adunay mas ligdong nga pamuyo ug proteksyon batok sa mga illegal nga aktibidad nga maka-apekto sa ilang kaluwasan ug kabtangan. (melbmadera)

Lunsod Lunsad award midunol og P2-M nga proyekto ngadto sa Malaybalay

Posted on by Diego M. Hidalgo

Ang lokal nga pangagamhanan sa Malaybalay nakadawat og grant nga nagkantidad og Php 2 milyon gikan sa 2024 Lunsod Lunsad nga proyekto sa Department of Trade and Industry

Ang Malaybalay isa sa tulo ka siyudad sa Rehiyon 10 nga nakaangkon sa maong grant alang sa Creative Industry pinaagi sa paghatag og proposal nga proyekto.

Ang proyekto ginganlan ug 7Tribes Museum Shops (digital museum, digital marketing/e-commerce), nga nagtinguha sa pagdasig sa mga lumad ug local nga artists sa pagpromote sa nagkadaiyang kultura, produkto, arts sama sa paintings, ug uban pang kalihokan nga makahatag ug bili sa atong lumadnong piyesa ug kahibalo, alang usab sa paghatag ug dugang kakitaan sa mga miyebro sa komunidad.

Magmalipayong gidawat ni Mr. Romeo Lapeciros ang sertipiko nga pagkadawat sa award niadtong Agosto 6, 2024 sa Philippine Trade Training Center sa Pasay City, Metro Manila.

Si Lapeciros isip focal person sa proyekto ug nagrepresentar alang ni Mayor Jay Warren Pabillaran.

Dako ang iyang pasalamat nga mahimo ang maong proyekto kauban sa kolaborasyon sa nagkalain-laing opisina sa dakbayan, lakip ang Tourism Office, LEDIPO, ICT-Innovation Council, Council of Culture, Arts, and Heritage, CPDO, Konsehal Kiril Dinlayan, Mr. Erlow Talatala, ug uban pang project technical partners. (Diego M. Hidalgo)