Monday, January 13, 2025

Kababayen-an sa Bukidnon nagtapok alang sa Prov’l Women’s Summit 2023

Nagkatapok ang kababayen-an sa probinsya sa Bukidnon alang sa gipasiugdahan nga parada sa Provincial Women’s Summit ning tuig 2023, subay sa Women’s Month Celebration sa tibuok nasud nga nagdala sa tema “WE for gender equality and inclusive society”, Marso 9, 2023 sa
syudad sa Malaybalay, Bukidnon.

Gisaulog ang Women’s Month isip panahon nga pahinungdan ang mga babaye ug pag-ila sa ilang mahinungdanong kontribusyon sa kasaysayan ug sa talagsaong mga hagit nga ilang giatubang.
Sa maong okasyon, gipadangat ni Provincial Governor Rogelio Neil P. Roque ang iyang pagsaludo sa kababayen-an, sa kaniadto ug sa kasamtangang panahon. Gani, gipadayag niini ang iyang bersyon sa panultihon nga “Behind the success of every great woman, are men who failed to put her down”.
Karong tuig, nahimong dinapit nga bisita sa maong selebrasyon si Senator Cynthia Villar kinsa mipadangat sa iyang pagsuporta sa kababayen-an alang sa kalihukang pang-agrikultura.
Human sa pakigpolong ni Senator Villar sa maong tigum, midiritso ang senadora ngadto sa Luyungan Indigenous People High School ug nakighimamat sa mga magtutudlo ug kabataang IP.
Nagkadaiyang mga programa ug mga kalihokan sa tibuok bulan sa Marso ang gihan-ay alang sa mga babae, sama sa mga webinar and forum, arts and cultural exhibit, ug mga tigum alang sa maayong panglawas ug kahimsog.
Ang pagsaulog sa Women’s Month sa Pilipinas nagsugod niadtong 1988 pinaagi sa Proclamation No. 224 nga nagproklamar sa unang semana sa Marso isip Women’s Week. Kini sa ulahi gipalapdan sa tibuok bulan aron ipasiugda ang paghatag-gahum sa kababayen-an ug gender equality. (PR)

200 ka mga pasyente nakabenepisyo sa libreng surgical mission sa SUI Generis Foundation, PGB

Kinatibuk-ang 200 ka mga pasyente ang nakabenepisyo sa gilusad nga libreng operasyon sa Sui Generis Mission Foundation ug sa Provincial Government of Bukidnon (PGB), nga gipahigayon diha sa Bukidnon Provincial Medical Center (BPMC), Malaybalay City, Bukidnon,
Marso 9-12, 2023

Sa maong ihap, 59 niini ang nipailalom sa major surgery (laparoscopic cholecystectomy- 13; laparoscopic hernia repair- 16; thyroidectomy – 17; hemorrhoidectomy- 3; excision- 3; GYNE-
TAHBSO – 7), 42 ang sa minor surgery , 69 ang sa dental services ug 30 ang sa Arteriovenous Fistula (AVF) alang sa dialysis patients.
“I want to thank you all for being part of this medical mission and all other involved in making this happen, especially the team. Congratulations sa atoang Provincial Team ug sa mga doctors…”, kini ang
gipaabot nga pagdayeg ni Governor Rogelio Neil P. Roque ngadto sa tanang nagpaluyo niini, diin iya usab gilantaw nga pinaagi sa giya ni Dr. Jose Rhoel De Leon, Bukidnon Provincial Health Sector Overseer, ang sektor sa maayong panglawas sa probinsya mas mapalambo pa,
atol sa gipahigayon nga Fellowship Night niadtong Marso 10, 2023 sa Kaamulan Open Theater, Malaybalay City, Bukidnon.
“This is the most organized mission that I have been through. Akong ipaabot ang akong kalipay, ilabi na sa atoang governor sa probinsya sa Bukidnon. Dakong pasalamat namo sa inyohang pag-abi-abi
kanamo diri…”, kini ang tipik sa mensahe ni Justice Geraldine Faith Econg, kinsa mao ang organizer/benefactor sa Sui Generis Mission Foundation.
Mitambong sa maong panag-uban sila si 2nd District Representative Jonathan Keith T. Flores, BPMC Chief of Hospital Dr. Miguel Antonio C. Prantilla kauban ang mga in-house doctors sa BPMC, ingon man ang mga personahe sa Provincial Health Office (PHO). (PR)

DMPI mipasalig nga motuman sa mga lagda sa lokal nga kagamhanan

Mipasalig ang Del Monte Philippines, Incorporated (DMPI) nga motuman sa mga lagda sa lokal nga kagamhanan, human gidapit sa 27th Sangguniang Panlalawigan (SP), atol sa Committee

Hearing sa Committee of the Whole, niadtong Marso 7, 2023 sa SP Session Hall, Capitol Compound, Malaybalay City, Bukidnon.
Nasayran pinaagi sa sunod-sunod nga monitoring sa City Environment and Natural Resources Office (ENRO), nga pipila ka mga gi-alegar nga kalapasan ang nahimo sa DMPI, lakip na ang dili awtorisadong pagpalapad niini sa ilang pineapple plantations sa pipila ka mga barangay sa syudad sa Malaybalay, sukwahi sa nakalatid sa ilang Environmental Compliance Certificate (ECC).
Nahibaloan usab nga pipila sa ilang operasyon ang wala makakuha ug clearances o endorsement gikan sa mga hingtungdang barangays ug sa LGU-Malaybalay, ingon man napakyas kini ug kuha sa mga clearances gikan sa City Planning alang sa zoning certification ug sa City Agriculture’s Office alang sa food security purposes and sufficiency, hinungdan nga wala sila mahatagan ug business permit.
Gani, sunod-sunod nga mga resolusyon ang gipalabang ni 2nd District Board Member Nemesio B. Beltran, Jr., aron hangyoon ang Multi-partite Monitoring Team (MMT) ug Provincial Agriculture Office (PAgrO), nga imbestigahan ang maong kalapasan sa mga resolusyon ug ordinasa sa SP ug sa Sangguniang Panlungsod sa Malaybalay City, aron matuki kini sa
hawanan sa SP. Sa moang pagdungog, gibutyag ni Atty. Marco Parpan, Legal Counsel sa DMPI, nga kasamtanangan na silang naglihok sa pag-comply sa gikinahanglang mga rekisitos ug nagpasalig nga makigkooperar sa City ENRO, aron hingpit masunod ang mga lagda sa lokal nga kagamhanan, diin andam usab ang City ENRO nga tabangan sila niini nga lakang, sanglit nahimo usab silang kaabag sa kalambuan, ilabi na sa job opportunities niini sa probinsya. Giklaro usab ni Ms. Maria Anita L. Fernandez, City ENR Officer nga dili lamang DMPI ang ilang gitutokan, apan ang tanang plantasyon nga naglihok sa syudad, aron masiguro nga nagsunod kini sa mga ang environmental mitigations ug malikayan ang posibling pagbaha sa umaabot. (PR)

Agri 10 dept preps for upcoming corn derby featuring hybrid yellow, white corn

CAGAYAN DE ORO CITY – In its constant pursuit for farmers to attain increased yield and income, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10) held a short preparatory meeting for the conduct of a corn derby featuring hybrid yellow and white corn for this upcoming wet cropping season

DA-10 OIC-Regional Executive Director Carlene C. Collado said the conduct of corn derbies will continue for this year, especially with the increased allocation of the Corn program for the procurement of seeds.
The agri official added that it will help determine the yield performance and profitability of not only the hybrid yellow corn cultivars but also hopefully, includes the white corn varieties that are readily available from different seed companies.
Said series of the showcase will be participated by private entities such as Syngenta Philippines, Inc., Bayer Crop Science, Corteva Agriscience, Asian Hybrid Seed Tech, Inc., Evogene Seed Philippines, and Bioseed Research Philippines, with each company initially committing to have
2-3 corn varieties as their entries.
Similar to previous years, the corn derbies will be staged in DA’s research stations in Dalwangan, Malaybalay City, Bukidnon; in Barongcot, Dangcagan, Bukidnon; and Lanise, Claveria, Misamis Oriental, with potentially expanding it to an additional site in Balubal, Cagayan de Oro City. (DA RFO-10)

3 gidunggab sa kainom sa Malaybalay

Tulo ka tawo ang gidunggab sa ilang kainom sa Purok-6, Barangay Magsaysay, Malaybalay City

Duha ang patay ug isa ang samdan sa insidente nga nahitabo kaniadtong Marso 04, 2023 pasado alas 9:05 sa gabie.

Ang namatay mao sila Julie Cabonada Maraasin, 58, minyo, laborer; ug Danilo Cabonada Maraasin, 52, minyo, laborer.

Samtang samdan si Sofronio Ojano Tina-an, 59, ulitawo, laborer.

Ang suspek giila nga si Paquito Cabonada Maraasin, 55, minyo, laborer.

Gitaho nga ang mga biktima ug ang suspetsado nagkainom sa panimalay ni Sofronio Tina-an, sa dihang nagkalalis kini gumikan sa hisgutanan kabahin sa gold mining.

Giingon nga giibot sa suspek ang iyang kutsilyo nga naa sa iyang hawak ug dayong dayong gidunggab ang mga biktima.

Si Police Lt. Col. Ritchie A. Salva, OIC sa Malaybalay City Police Station, sa iyang taho, niingon nga ang mga biktima gidala sa Bukidnon Provincial Medical Center apan gideklara nga patay na sa wala pa nahiabot sila Julie ug Danilo Maraasin, samtang si Sofronio Tina-an ubos pa sa obserbasyon gumikan sa mga samad dinunggaban nga naangkon niini.

Sa kasamtangan, ang suspek anaa ubos sa kustodiya sa kapolisan sa dakbayan sa Malaybalay. (Diego M. Hidalgo)

Orientation, food handling seminar gitambongan sa mga concessionaries sa Kaamulan 2023

Gitambongan sa mga concessionaires sa Kaamulan 2023 ang orientation sa koneksyon sa tubig og kuryente ug ang food handling seminar kaniadtong Marso 1, 2023 sa Kaamulan Open Theatre, Malaybalay City, Bukidnon

Ang kanggamhanang lokal sa probinsya sa bukidnon nipahibalo niini nga kasayuran.

Sumala pa, gihisgutan sa maong seminar ang mahitungod sa pagpa membro, proseso og rekisitos sa connection sa kuryente og tubig, lakip na ang mahimong tagsa-tagsa ka bayronon niini.

Gipahigayon sab ang one-stop shop kaniadtong Marso 2, 2023 aron sa pagdawat sa buot mo apply nga mga consessionaires diha sa Kaamulan Open Theatre.

Gitudloan usab ang mga concessionaires sa proper food handling sa mga personahi sa PHO aron pag siguro nga limpyo ug luwas ang mga pagkaon nga mapalit diha sulod sa capitol grounds. (MG Mayumi B. Madera)

Unang hugna sa ‘serbisyong beterinaryo’ diha sa kabarangayan, gisugdan na

Gilunsad sa Malaybalay City Veterinary Office ang tinuig nga programa nga giilang “First Round of Barangay Veterinary Services.” Gisugdan ang maong pagbisita sa kabarangayan niadtong Pebrero 7, 2023 ug gilauman nga mahuman sa Mayo 24, 2023

Ang mga nag-una nga serbisyo nga gipahigayon mao ang hemorraghic septemia vaccination in cattle and carabao (6 months old and above); deworming and vitamin supplementation; pregnancy diagnosis in cattle and carabao; monitoring of dispersal animals; ug monitoring and surveillance of swine population.

Lakip sa gihatag nga serbisyo mao ang pag-isyu sa certificate of ownership alang sa dagko nga binuhing mananap; pamakuna sa rabies alang sa iro ug iring (3 months old and above); pagrehistro sa binuhing kahayopan; ug ingon man ang pagdumala sa kahibalo nga apil ang konsultasyon ug pagpanambal o treatment.

Gipasabot sa nasangpit nga veterinary services team pinaagi sa pagpanguna ni Dr. Michele Miquiabas nga mamahimong mangutana sa inyong barangay kung kanusa ang schedule ug ang gitagana nga site area.

Gipaklaro usab ni Dr. Miquiabas nga kini nga mga serbisyo dili house-to-house, busa angayan pagadalhon ang mga binuhing kahayopan sa area nga giandam sa matag barangay.

Dugang pa, pwede usab manawag o motext sa buhatan sa City Veterinary Office hotline sa numero 0926-198-6992 alang sa dugang kasayuran.

Sa pagka karon Marso 3, 2023, mokabat na sa 300 ka kliyente ang naserbisyohan lakip sa sobra 400 ka binuhing hayop nga gilangkuban sa kabaw, baka, iro, baboy, kanding ug iring. (PR)

IPLAN holds workshop on PCIP updating in Bukidnon

MALAYBALAY CITY, BUKIDNON – In order to identify the prioritization of interventions of commodities in Bukidnon, the IPLAN component together with the Provincial Project Management and Implementing Unit (PPMIU) of Bukidnon conducts a workshop on the updating of the Provincial Commodity Investment Plan (PCIP) on March 2, 2023

The interventions are based on the identified gaps, constraints, and challenges of each commodity with value chain analysis from the municipalities while considering climate risks and mitigation measures.

Commodities to be updated are abaca, banana (cardava and lakatan), cacao, cassava, coffee, dairy cattle, oil palm, organic rice, rubber, and swine carcass.

Further, coming in is the coconut that will sum up the 12 commodities for the province.

The updated Provincial Commodity Investment Plan (PCIP) was presented to the Provincial Development Council (PDC) last March 7, 2023.

Moreover, DA 10 OIC-Regional Executive Director and RPCO-10 Project Director Carlene C. Collado calls for the LGUs to fast-track the PCIP enhancement.

“In order to be included in the prioritization run, the updating of your PCIP is vital. This is one of the requirements for the approval of your project proposals,” said Director Collado.

The workshop is participated by the Municipal Agriculturists (MA) and Municipal Planning & Development Coordinators (MPDC) from Baungon, Cabanglasan, Damulog, Dangcagan, Don Carlos, Impasug-ong, Kadingilan, Kalilangan, Kibawe, Kitaotao, Lantapan, Libona, Malitbog, Manolo Fortich, Maramag, Pangantucan, Quezon, San Fernando, Sumilao, Talakag, and the City Local Government Units (CLGUs) of Malaybalay and Valencia. (DA RFO-10)

DA-10 regional crop protection center strengthens pest, diseases management

MALAYBALAY CITY, BUKIDNON – DA-10 OIC Regional Executive Director Carlene C. Collado visited the Regional Crop Protection Center (RCPC) in Bangcud, Malaybalay City to intensify its operation and implementation in addressing the farmers’ needs on pest and diseases management of the region

In a meeting with the new RCPC Head, Lucille T. Minguez, and technical staff, concerns and issues on the production and distribution of Biological Control Agents (BCAs) in the region were considered, including the operation of the respective laboratories.

Aside from the technical assistance the center provides to the farmers and LGUs, it also conducts diagnosis and field validation, and pest surveillance across the regions. (DA RFO-10)

Agri 10 turns over P3.53-M worth of machineries, equipment to Maramag town-based coops

In line with the goal to strengthen farm mechanization and promote farm efficiency in the country, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-RFO 10) led by OIC-Regional Executive Director Carlene C. Collado, turned over recently P3.53-million worth of farm machineries and equipment to two farmer coop, associations in barangay La Roxas, Maramag, Bukidnon

Field Operations Division chief Luz I. Guzman, Ph.D. handed over the certificate of turnover to the La Roxas Multi-Purpose Cooperative (LRMPC) and Bangkal Pigsabuwahan Farmers and Workers’ Association (BAPFWA).

The said machineries and equipment will be used for their activities from land preparation to postharvest, where LRMPC primarily produces corn and cassava while BAPFWA grows high-value crops and vegetables.

The LRMPC received a Corn Program-funded, P3-M worth farm tractor unit with implements such as a harrow, disc plow, and trailer, and a P300K-valued corn sheller.

On the other hand, BAPFWA received a hand tractor multi-cultivator unit costing P230K funded by the High-Value Crops Development Program.

Guzman reminded the beneficiaries to appropriately utilize the interventions by the members which will be shared with other fellow farmers in their respective communities.

The DA official further assured them that DA-10 will continue to provide and strengthen agricultural development and upliftment in the livelihood of farmers.

BAPFWA president and LRMPC member Robert L. Baguegue also extended his gratitude to DA-10 and acknowledged the local government of Maramag’s support, saying it helped them qualify for a downpour of agri interventions from among the 20 municipal barangays.

Baguegue added that they will also set policies for the use of said units for members and non-members alike in barangay La Roxas.

Maramag municipal agriculturist Arman S. dela Cruz likewise encouraged the members of both FCAs to continue to be attentive to the needs of their fellow farmers.

Dela Cruz, together with other LGU personnel, further assured to support the FCAs by continuously assisting them with the availment of various programs and projects that can be accessed from DA-10. # (RLTolentino)

The Provincial Price Coordinating Council convened on February 28, 2023, at the PPDO Conference Room, Malaybalay City to discuss its programs, projects, and activities in 2023.

The local price coordinating councils (LPCCs) in the country is tasked to monitor the supply and prices of basic food items, as well as enforce the suggested retail price (SRP) and ‘price freeze’ policies in their respective localities.

LPCCs could also send recommendations to the National Price Coordinating Council regarding price ceilings for certain commodities in their respective localities.

The above-mentioned activity was attended by the majority of the members of the Council including the LPCC representatives from different cities and municipalities. (DA RFO-10)