Saturday, December 21, 2024

Demo farm showcases drought-tolerant hybrid rice variety in Buk’non upland area

MALAYBALAY CITY, Bukidnon — A demonstration farm in Sitio Incalbog, Can-ayan, featuring the hybrid rice variety TH-82 NSIC Rc350H, has showcased resilience amid the El Niño phenomenon, highlighting its potential to thrive within an upland ecosystem

This was underscored during a culmination program of the techno demo on August 22 in the said city.

This was led by the Department of Agriculture – Northern Mindanao (DA-10) in partnership with the Bukidnon Tagoloanon Mulahay Ha Kabukalagan Agriculture Cooperative (BUKTAMACO), Bukidnon province and Malaybalay City agriculture offices, and SeedWorks Philippines, Inc.

Chona H. Nacalaban, DA-10’s Rice program focal person, emphasized the importance of introducing the hybrid rice technology in upland conditions and engaging members of the Indigenous Peoples (IPs), especially in their ancestral areas with limited rice cultivation.

Launched last February 8, the planted rice variety was initially expected to be harvested by the third week of May, but faced a 58-day delay in maturity due to a significant lack of rainfall from March to May, albeit yielding 2.2 tons per hectare based on crop cut results after receiving rainfall in June.

For his part, Emmanuel F. Piñol, former DA Secretary and an early supporter of the initiative, lauded the demo farm’s success as a significant milestone for Philippine agriculture.

“The ability of this rice variety to survive drought and continue growing, despite a delayed maturity period, underscores its potential to revolutionize rice production in upland areas,” Piñol remarked.

“This breakthrough could allow us to cultivate rice in areas previously reliant on irrigation,” he added, while further noting that it is pivotal in easing the reliance on rice imports and addressing the need to feed the growing population by expanding and improving available tribal areas of the country for rice production.

The demo farm, covering 3,000 square meters, is a precursor to developing the 300 hectares within the BUKTAMACO ancestral domains, which overall seeks to implement sustainable farming practices tailored to upland environments, at the same time bolstering food security in the region. (BJCE)

Lalaking naghasi gitigbas sa uyoan

Isa ka 45-anyos nga lalaki kinsa naghasi ang gikatahong gidunggab patay sa iyang 79-anyos nga uyoan sa Flores Village, Purok 2, Brgy. Linabo, Malaybalay City gabii sa Agosto 16, 2024

Ang biktima kinsa ubos sa impluwensya sa ilimnong makahubog, naglasong samtang nagbitbit og sundang ug giguba ang koral sa suspek, sumala sa report ni Police Lt. Col. Virgilio Cruz, OIC sa Malaybalay City Police Station.

Gisuwayan pa unta sa pagpakalma sa suspek ang iyang pag-umangkon apan niresulta kini sa init nga panaglalis.

Dugang pa, ang suspek nibalik sa iyang balay ug mikuha og kutsilyo ug gidunggab ang biktima makaduha ka higayon nga naigo sa walang bahin sa liog ug walang gusok nga nakaingon sa iyang hinanaling kamatayon.

Ang nirespondeng Barangay Public Safety Officer (BPSO) sa Linabo nakasaksi sa hitabo ug nasikop ang suspek.

Gibira sa suspek ang kutsilyo sa liog sa biktima ug boluntaryong gi-turn over kini ngadto sa BPSO. (Omar Rashid Z. Abdullah)

2 babaye nakorner sa buy-bust sa Maramag

Nasikop sa kapolisan ang duha ka babayeng newly identified drug suspects sa buy-bust operation sa Purok 6, Brgy. Basecamp, Maramag, Bukidnon sa niaging semana

Ang mga suspek nag-edad 40 ug 50 anyos, sumala sa report ni Police Lt. Col. Bryan M. Panganiban, OIC sa Maramag Municipal Police Station.

Nakuha gikan sa mga babayeng suspek ang duha ka pakite sa gidudahang shabu nga adunay street value nga P34,000.00, lima ka selpon ug P500 cash.

Kasong paglapas sa RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 ang giandam na batok sa mga dinakpan.

Gidala sa Provincial Forensic Unit 10 sa Malaybalay City ang mga nakumpiska nga druga alang sa qualitative ug quantitative examinations. (Diego M. Hidalgo)

Lalaki nakuryetihan-patay sa Valencia

Isa ka 50-anyos nga lalaki ang nakuryentihan-patay sa Purok 1, Patag, Brgy. Bagontaas, Valencia City, Bukidnon.

Nahitabo ang trahedya udto sa Agusto 19, 2024, sumala sa report sa report ni Police Lt. Col. Mitchel Clemencio, OIC sa Valencia City Police Station.

Ang biktima gidala sa Adventist Medical Center, Valencia City sa rescue team apan gideklarar sa nag-atiman nga doktor nga patay na sa wala pa nahiabot.

Nasayran sa imbestigasyon nga ang biktima nikatkat ug nagputol sa sanga sa punoan sa cotton fruit kon santol.

Ang sanga nakasangit sa three phase primary line sa FIBECO hinungdan nga nakuryentihan siya ug nahulog sa yuta. (Omar Rashid Z. Abdullah)

Template.

Illegal settlement, land squatting gidili sa Malaybalay

Kaniadtong Hulyo 9, 2024, pinal nga giuyonan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang Anti-land squatting ordinance sa Malaybalay City

Nahitabo kini human giaprobahan sa Sangguniang Panlungsod ang Ordinance No. 1038, Series of 2024, nga mao ang ordinansa nga nagdili sa illegal settlement ug land squatting sa Malaybalay.

Sumala sa kasayoran sa city government, nakalusot sa SP ang ordinansa atol sa ika-94 nga regular session niadtong June 4, 2024.

Kini nga lakang naghatag og dakong kalamboan alang sa kalinaw ug kaluwasan sa siyudad.

Si Konsehal Erwin A. Damasco, chairman sa committee on human settlement, zoning, and land use, inubanan ni Konsehal Zoltan Dindo D. Dinlayan, ang nanguna sa pagduso ug pagpa-aprobar sa nasangpit nga ordinansa.

Ang ilang paningkamot ug dedikasyon alang sa maong isyu nakapahimo sa ordinansa nga isa ka realidad, nga gilauman nga maghatag og dugang pagbag-o sa siyudad.

Ang tumong sa maong ordinansa mao ang mapahugtan ang kampanya batok sa mga informal settler ug mga professional squatter.

Kini naglakip sa pagpasiugda og mas striktong mga patakaran aron malikayan ang mga kagubot ug mga dili maayo nga sitwasyon nga dala sa illegal settlement.

Dugang pa, ang ordinansa naglantaw nga malikayan ang pagtukod og mga building sa mga lugar nga delikado, sama sa mga daplin sa sapa, aron malikayan ang mga aksidente ug kalamidad.

Tungod niini nga ordinansa, gilauman nga mapabiling hapsay ug malikay sa peligro ang katawhan dinhi sa dakbayan sa Malaybalay.

Ang mga residente adunay mas ligdong nga pamuyo ug proteksyon batok sa mga illegal nga aktibidad nga maka-apekto sa ilang kaluwasan ug kabtangan. (melbmadera)

Balay ta Kalinaw sa Impasug-ong gilansad

Ang Balay ta Kalinaw sa Barangay Poblacion, Impasugong, Bukidnon gilansad kaniadtong Agosto 15, 2024

Sumala sa kasayoran sa provincial government sa Bukidnon, ang kalihokan gipangunahan ni Gobernador Rogelio Neil P. Roque.

Uban ni Roque ang Provincial Enhanced Comprehensive Local Integration Program kon E-CLIP Committee, fourth infantry division assistant division commander BGen. Consolito Yecla, CMU president Dr. Rolito Eballe ug Impasugong Mayor Anthony Uy.

Gipasabot ni PSWD Officer Ellen Salumintao, nga ang maong pasilidad mamahimong temporaryong puy-anan sulod sa tulo ka bulan sa former rebels nga mi-abandona sa armadong pakigbisog, kung diin ipahigayon ang implementasyon sa mga programa ubos sa E-CLIP.

Dugang pa nga adunay upat ka component sa transformational plan nga pagasundon nga mao ang security, socio-economic, confidence building, ug healing and reconciliation. (melbmadera)

Notice to vacate na-serve ngadto sa BTL, MILFA

Kaniadtong Agosto 19, 2024, na-serve na sa Sheriff Office ang Notice to Vacate ug writ of execution ngadto sa mga myembro sa Buffalo-Tamaraw-Limus (BTL) Multipurpose Cooperative ug Musuan Inhabitants’ Landless Farmers Association (MILFA)

Sumala sa kasayoran nga napaskil sa official social media account sa Central Mindanao University (CMU), ang grupo gihatagan sa 15 ka adlaw sa paghawa sa dapit.

Ang lakang may kalambigitan sa paborableng hukom sa korte sa kasong forcible entry nga gipasaka sa CMU batok sa duha ka grupo.

Ang notice gipangkatag ngadto sa mga balay nga gipatindog sa mga myembro sa BTL ug MILFA lakip ang isa ka dakong billboard sa notice of vacate daplin sa dalan.

Diha ang mga personahe sa Philippine National Police (PNP) aron masiguro nga malinawon ug hapsay ang pagpatuman sa mando sa korte. (melbmadera)

7 sites sa Bukidnon nakaangkon og free Wi-Fi access

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (August 15, 2024) – Nakaangkon og free Wi-Fi access ang pito ka mga barangay sa Bukidnon bag-ohay lang

Ang pito ka mga dapit lakip sa activated nga 600 ka mga lugar sa nasud nga natabonan sa Connectivity, Capability, and Resiliency through Free Wi-Fi for All (CoRe FW4A) project sa Department of Information and Technology (DICT uban sa United Nations Development Programme (UNDP).

Nahigayon ang nationwide launching sa proyekto sa People’s Hall sa Malaybalay City, Bukidnon kaniadtong Agosto 15, 2024.

Diha sa programa si Mr. Paul Tuason, director sa DICT, Ms. Vivien Suerte-Cortez, team leader sa UNDP Philippines Institutions and Partnerships, Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, ug uban pa.

Duha sa mga proyekto sa Bukidnon ang lakip sa Geographically Isolated and Disadvantaged Areas (GIDAs) diin ang Free Wi-Fi naplastar sa Barangay Hall sa Cabadiangan, Kadingilan ug sa Santa Felomina Barangay Hall sa Quezon.

Samtang ang lima pa anaa sa Indigenous People’s (IP) communities nga naplastar sa Saint Peter Barangay Hall sa Malaybalay City, Dolorosa Barangay Hall sa Dangcagan, Maraymaray Barangay Hall sa Don Carlos, Kalabugao Barangay Hall sa Impasug-ong ug Sampaguita Barangay Hall sa Kibawe.

Ang CoRe FW4A project direktang gipatuman sa UNDP nga nagsuporta sa pagpatuman sa DICT sa Free Wi-Fi for All (FWFA) Program niini subay sa R.A. 10929 kon Free Internet Access in Public Spaces Act of 2017.

Ang programa gikatakdang matapos sa Disyembre 31, 2025. (melbmadera)

Bukidnon logs over 5,000 dengue cases since January 2024

Over 5,000 dengue cases have been recorded in Bukidnon from January to August 2024

According to the Provincial Health Office (PHO), the 5,099 dengue cases recorded in the province are higher than the 4,000 cases logged in the same period in 2023.

PHO said at least 17 people have died from dengue in the province. However, there is no outbreak of the disease just yet.

Authorities have also yet to discuss the declaration of a state of calamity.

PHO said Malaybalay City has the most cases, with 926, followed by Valencia City, with 508. These cities have two reported deaths each.

With the rising number of dengue cases, the local government of Malaybalay City has conducted fogging operations in areas where dengue cases were reported.

PHO also distributed treated mosquito nets to some schools to fend off dengue-carrying mosquitoes.

“Kung di ka mag-cleanup unya mag-fogging mao ra gihapon mobalik ra gihapon ang lamok kay di man kasulod ang aso sa tubig, so clean up gyud ta,” Bukidnon PHO Dengue Coordinator, Sergio Flores, said.

Health authorities reminded the public to practice the 5S habit against dengue, which includes search and destroy, self-protection, seeking early consultation, supporting fogging, and sustaining hydration. — (James Paolo Yap/GMA Regional TV/August 19, 2024)

Damulog town in Bukidnon declared insurgency-free

The Municipality of Damulog in Bukidnon becomes the third municipality in the province to be officially declared insurgency-free after San Fernando and Kadingilan, the Philippine Army 10th Infantry Division said on Wednesday, August 14, 2024

The declaration was formalized through Resolution No. 158, Series of 2024, and was celebrated during a ceremony held at the Municipal Gymnasium in Damulog on Tuesday, August 13.

Brigadier General Marion Angcao, commander of the 1003rd Infantry (Raptor) Brigade, commended this collaborative effort, emphasizing the critical role that unity and cooperation played in achieving this milestone.

He added that the declaration is a testament to the exceptional coordination between the uniformed personnel, local authorities, and the citizens of Damulog, who worked together to set a new standard for peace and progress in Bukidnon.

Meanwhile, Major General Allan Hambala, commander of the 10th Infantry (Agila) Division, lauded the relentless and tireless efforts of the troops under the 48th Infantry (Guardians) Battalion.

Hambala acknowledged the sacrifices made by the soldiers and the unwavering support from the community, which were instrumental in bringing about this historic change.

The declaration ceremony was marked by a symbolic release of doves and balloons, representing the enduring peace, unity, and prosperity that Damulog now experiences. (Rex Espiritu/Manila Standard/August 15, 2024)