Monday, January 06, 2025

Pipila ka kalohokan sa Kaamulan 2024 gipangandaman sa NCIP Bukidnon

Gipangandaman sa National Commission on Indigenous Peoples (NCIP)-Bukidnon Provincial Office ang pipila ka mga kalihukan nga gisalig kanila sa Provincial Government of Bukidnon (PGB) alang sa nagsingabot nga Kaamulan 2024

Sumala sa press release sa PAIA, isa ka Meeting uban sa Indigenous People’s Mandatory Representatives (IMPRs) ang gipangunahan sa NCIP Bukidnon niadtong Enero 26, 2024 nga gipahigayon sa Provincial Office niini sa Malaybalay City, Bukidnon.

Sa pagpakisayud ni Melinda Tulba, OIC sa Bukidnon Provincial Office, siya miingon nga “Yearly nga activity sa Bukidnon ang Kaamulan. Ang among participation sa NCIP isip lead agency nga magtabang sa atong mga kaigsoonang lumad, ang pagtan-aw sa kaayohan ug pagplastar sa mga kaigsoonan nga magpartisipar.”

Sa maong tigum sa IPMRs, gi-usa-usa pag-presenta ang mga kalihukan sa Kaamulan 2024, ug gipalawoman ang pagtuki sa Culture and Arts Exhibits, ingon man ang mga gabayan sa bag-o nga Laga ta Kaamulan, ug uban pa.

Sa Culture and Arts Exhibits, gisiguro sa pagkuha ang commitment sa matag IPMR sa 22 ka mga LGUs sa Bukidnon kabahin sa adlaw nga sila mag-presenta.

Gikahinaman usab sa mga tribal leaders ang maong pagpasundayag, sanglit ning higayona, aduna na’y nakataganang pondo isip pa-premyo kanila.

Mamahimong criteria sa gipangandaman nga Municipality/City ICCs/IPs Cultural Presentation ang mosunod: Exhibits nga 40 porsyento nga naglangkub sa kamahinungdanon sa butang sa kultura, pagkatinuod sa produkto o ginama sa IP, ug pagkanindot sa presentasyon.

Saysenta-porsyento usab sa Presentation sa ilang mga kulturanhong sayaw, kanta, mga traditional nga mga estorya, panultihon, ug mga kasaysayan nga nahimong tamdanan sa matag tribu.

Mitambong sa maong tigum si Regional Director Ordonio P. Rocero, Jr. sa NCIP Region X, kung diin mipadayag sa iyang pagdayeg sa kalig-on sa tribu sa Bukidnon.

Anaa usab si Provincial IPMR Atty. Arbie S. Llesis, kinsa mipadangat sa iyang pakigtimbayayong sa NCIP-Bukidnon ug gidasig ang kahiusahan sa pito ka tribu.

Kamulo pa usab gi-finalize ang mamahimong gabayan sa Laga ta Kaamulan ug gilauman nga magpatawag og laing panagtagbo alang sa pagplastar sa Free and Prior Informed Consent (FPIC) alang sa Kaamulan Street and Ground dancing contingents. (melbmadera)

Pagsukod sa Kaamulan 2024 booths gisugdan na

Ang Kagamhanang Probinsyal sa Bukidnon nasugod sa pagsukod alang sa mga booth sa Kaamulan 2024

Ang Provincial Engineer’s Office ang nagpahigayon sa pagsukod sa mga booth subay sa Site Development Plan, sumala sa kasayoran sa provincial government.

Gitino sa buhatan ang dapit sa cottages alang sa small, medium ug large capacity sa rentable spaces, LGU ug private company booths, tourism ug media booth, accessories, t-shirts ug furniture, ug ang 7 tribes booth sa Kaamulan Park (Capitol Grounds), Malaybalay City, Bukidnon.

Gipasabot ni Albert D. Yulo, provincial engineer nga sa pagkakaron, dili pa mahatag kung pila ba gayud ang mamahimong ihap sa mga booth hangtud nga mahuman sila sa aktwal nga pagsukod sa matag cottage classification. (melbmadera)

Free medical mission sa eye problems gilan-aw sa Bukidnon

Isa ka free medical mission nga maghatag sa kasolbaran sa depektibong panan-aw ang pagahatagan sa pagtagad sa dili madugay

Ang provincial government sa Bukidnon sa isa ka kasayoran, mibutyag nga nangandam na kini alang sa pakigtimbayayong sa kaabag nga grupo.

Ang Fred Hollows Foundation nga gipangunahan sa ilang Country Manager nga si Dr. Maria Victoria Rondaris, isa ka International Non-Government Organization pormal nga nakigtagbo kang Gov. Rogelio Neil P. Roque sa Provincial Governor’s Office Conference Room, Kaamulan Park, Malaybalay City, Bukidnon kaniadtong Enero 22, 2024.

Ang Fred Hollows Foundation nakatakdang muhatag og serbisyo sa katawhan nga adunay problema sa panan-aw.

Pinaagi sa gihan-ay nga free medical mission, mapahimuslan sa katawhan nga nagkinahanglan niini nga serbisyo; ang libre nga antipara ug financial assistance alang sa optometrists nga mag-assist sa maong kalihukan alang sa libre nga opera.

Kini isa ka 4-year project nga gititulohan og “Eye Health System Strengthening Project” nga nakalinya sa DOH-National Prevention of Blindness Program.

Sumala sa kasayoran, kung masugdan sa Bukidnon, mao kini ang pinaka-una sa Mindanao.

Sa pagkakaron, giplanohan pa kung asa ang mamahimong venue sa nasangpit nga Fred Hollows Foundation Medical Mission. (melbmadera)

21 NPA mitahan sa Malaybalay

Mibalik na sa meanstream society ang 21 ka kanhi miyembro sa New People’s Army (NPA)

Ang grupo matod pa ubos sa Sub-Regional Committee (SRC) 2 sa NPA-Communist Terrorist Group nga kaniadto Guerilla Front 89.

Sumala sa kasayoran sa Facebook Page ni Malaybalay City Mayor Jay Warren R. Pabillaran, mitahan sila kaniadtong Enero 21, 2024.

Gidawat sila ni Mayor Pabillaran inubanan usab sa tropa sa Regional Intelligence Unit sa PNP 10 ug 1003rd Battalion ug pakigtimbayayong sa 48IB ug sa atong mga kaigsuonang lumad.

Ang Gobyerno padayon nga nanawagan sa mga rebelde nga mosurender ug magsugod og bag-ong kinabuhi.

Kahinumdoman nga nagpabilin pa sa impluwensya sa NPA ang pipila ka mga barangay sa Malaybalay.

Mangani, niadtong Disyembre 25, 2023, napulo ka mga miyembro sa NPA ang napatay sa pag-atake sa military sa hilit nga bahin sa Sityo Kiito sa Barangay Can-ayan sa Dakbayan. (melbmadera)

Malaybalay mupatuman sa urban gardening program

Sa dili madugay ipatuman sa Dakbayan sa Malaybalay ang programa nga giilang “Go Urban Gardening: Making Food Available (GUGMA).”

Nahitabo kini human gi-aprobahan na sa Sangguniang Panlungsod (SP) ang Resolution No. 2024-0585, isa ka Memorandum of Agreement (MOA) tali sa City Government of Malaybalay (CGM) ug sa Department of Agriculture (DA) pinaagi sa Agricultural Training Institute-Regional Training Center 10 kabahin sa pagpatuman sa GUGMA program.

Human sa masusing pagtuon, atol sa ika-74 nga regular session niadtong Enero 9, 2024, giduso ni Konsehal Alan Ryann O. Legaspi ug hiniusang giuyonan sa Konseho nga pagahatagan og pagtugot ang Mayor sa pagsulod sa nasangpit nga MOA.

Si City Mayor Jay Warren R. Pabillaran ang nag-endorso ngadto sa SP uban sa paghangyo nga pagatugutan siya sa pagsulod sa isa ka kasabutan aron mapatuman ang maong programa.

Ubos sa administrasyon ni Mayor Pabillaran, siya nag-aghat ug nag-promote sa urban agriculture aron matabangan ang panginahanglanon sa pagkaon, molambo ug maprotektahan ang kinaiyahan pinaagi sa paglatag sa eco-friendly nga pamaagi sa pag-garden.

Ang DA makipagtimbayayong sa CGM sa pag-implementar sa nasangpit nga programa nga mahatagan og kapasidad ang komunidad labi na dinhi sa urban area nga makahimo og isa ka healthy garden. (SP-NADA/melbmadera)

Digitalization sa provincial hospital gipangandaman sa PGB

Gipangandaman sa Provincial Government of Bukidnon (PGB) ang digitalization sa Bukidnon Provincial Hospitals (BPH)

Sumala sa kasayoran sa buhatan sa Gobernador, ang pagpangandam gipangunahan sa Provincial Economic Enterprise Development and Management Office (PEEDMO).

Nag-andam sila sa workshop alang sa pag-inventory sa hospital information technology infrastructure ug ang gisugyot nga pag-upgrade niini alang sa digitalization nga gikinahanglan sa provincial hospitals.

Tumong niini nga mas mapalambo pa ang paghatag og serbisyo sa katawhan.

Ang panaghisgot gipasayon sa PGO-Provincial Information and Communication Technology niadtong Enero 19, 2024 sa PICTD Office, PEEDMO Building, Kaamulan Park, Malaybalay City.

Nahisgutan usab ang pag-update sa gi-implementar nga Integrated Hospital Operation and Management Information System sa matag hospital.

Lakip niini ang BPMC, BPH Maramag, San Fernando, Talakag, Manolo Fortich, Malitbog, Kibawe ug Kalilangan. (melbmadera)

Man, allegedly lit sugarcane plantation in Maramag – report

MALAYBALAY CITY, Bukidnon (January 22, 2024) – A legal-age guy allegedly burned down a sugarcane farm in Purok 12, Sitio San Ramon, Brgy. Base Camp, Maramag, Bukidnon, on January 21, 2024

In his report, Police Major Jaemar M. Paguidopon, OIC of the Maramag Municipal Police Station, stated that the sugarcane plantation was partially burned and that the extent of the damage is still being determined by Bureau of Fire Protection (BFP) personnel.

A complainant personally appeared at Maramag MPS along with the witness and Brgy. Captain of MarayMaray, Don Carlos Bukidnon brought with them the arrested arson suspect.

Investigator of Maramag MPS coordinated with personnel from BFP Maramag and conducted an initial investigation on the plantation.

Upon interviewing the witness, it was revealed that he had been instructed by the plantation owner to monitor the sugar cane plantation because, previously, someone had intentionally set it on fire.

At around 8:00 p.m. on the same date, the witness actually saw a person enter the plantation. He followed him and took the initiative to call the owner.

The witness stated that the culprit lit the sugar cane, causing a fire. He approached the suspect, who fled.

Fortunately, the owner arrived quickly, resulting in the suspect’s successful arrest and the recovery of one lighter from his custody and control.

The plantation owner and witness took the initiative to put out the fire.

They then brought the suspect to Maramag MPS for suitable disposition.

The case has been properly turned over to BFP Maramag for further proceedings. (melbmadera)

2 gipamusil sa Malaybalay

Duha ka managlahing insidente sa pagpamusil ang nahitabo sa dakbayan sa Malaybalay

Sumala sa report sa kapolisan, ang mga lalaking biktima nag-edad sa 45-anyos ug 43-anyos.

Ang unang gipusil patay mao 45-anyos nga minyong lalaki.

Siya gipusil sa Fortich St., National Highway, Purok 4, Brgy. San Jose, Malaybalay City gabii sa Enero 21, 2024.

Nakaangkon siya sa grabing samad pinusilan sa iyang wala nga dunggan diin ang bala migawas sa tuo nga templo gamit ang wala matinong kalibre sa armas.

Napalgan siya nga nagbuy-od sa abaga sa dalan paingon sa norte kilid sa iyang single nga motorsiklo nga nagkadugo ang nawong.

Gidala pa ang biktima sa Bukidnon Provincial Medical Center apan gideklarar sa nag-atiman nga doktor nga dead on arrival.

Sa laing bahin, ang ikaduhang pagpamusil patay nahitabo gabii sa Enero 23, 2024 sa Purok 4, Barangay 7, Malaybalay City, Bukidnon.

Ang 43-anyos nga biktima nakaangkon sa grabing mga samad pinusilan sa lawas.

Gidala pa siya sa mireponding MERU personnel ngadto sa BPMC apan gideklarar sa nag-atiman nga doktor nga dead on arrival.

Sa imbestigasyon nasayran nga niabot ang suspek sa pinuy-anan sa biktima nga nagpakaron-ingnon nga mangabang.

Pipila ka gutlo ang milabay, sa walay igong rason gipusil ang biktima sa makadaghang higayon ug milayas ang suspek padulong sa wala mahibal-i nga direksyon.

Sa pagsuwat ning balita, padayon pa ang imbestigasyon sa kapolisan sa Malaybalay aron pagtino sa motibo ug pag-ila sa mga suspek. (Omar Rashid Z. Abdullah)

3 minors suspek sa pagpangdunggab sa Malaybalay

Tulo ka minor de edad nga lalaki ang gitudlong suspek sa pagpangdunggab patay sa isa 43-anyos nga lalaki sa Zone 7, Brgy. 1, Malaybalay City

Sumala kini sa report ni Police Lt. Col. Julius Clark Prisco Macariola IV, OIC sa Malaybalay City Police Station (MCPS).

Bisan pa sa pagdala sa Bukidnon Provincial Medical Center, gideklarar sa nag-atiman nga mananambal nga namatay ang biktima wala madugay sa pag-abot.

Sa imbestigasyon, nasuta nga mga alas 11:30 sa gabii niadtong Enero 12, 2024, ang biktima kinsa gituhuang hubog ang anaa sa gawas sa iyang pinuy-anan.

Giingon nga ang tulo ka mga menor de edad ang miatubang kaniya sa walay igong rason ug gidunggab siya sa tuong bahin sa iyang liog.

Human sa hitabo, daling misibat ang mga suspek paingon sa wala masayring direksiyon, samtang ang biktima nakadagan pa paingon sa iyang balay aron magpatabang.

Ang Malaybalay CPS mihimo dayon og hot pursuit operation aron masikop ang mga suspek apan wala pay kasayoran sa kalamboan niini sa paghimo ning balita.

Padayon pa nga giimbestigahan sa MCPS ang motibo sa maong pagpanunggab. (Diego M. Hidalgo)

Opisyales sa LnB-Bukidon Chapter napili na

Napili na ang bag-ong opisyales sa Liga ng mga Barangay (LnB) – Bukidnon Provincial
Chapter kaniadtong Enero 12, 2024

Sumala sa kasayoran sa provincial government sa Bukidnon, ang piliay gipahigayon sa Liga Building, Brgy. 9, Malaybalay City, Bukidnon.

Si Punong Barangay Godofredo I. Balansag sa Brgy. Poblacion, Lantapan, Bukidnon ang napili isip presidente sa Liga ng mga Barangay-Provincial Chapter.

Vice President sa Liga si Loui John T. Naiz sa Valencia City samtang Auditor si Venerando A. Dao-on.

Napiling myembro sa Board of Directors sila Mary Jean A. Dimawaring, Marcelo B. Vistal, Floramae D. Penaso, Rico T. Doydoy, Julius N. Manghano, Julius Cesar A. Tan, Gregorio N. Anud ug John Lester M. Tan.

Ang eleksyon gidumala sa COMELEC Bukidnon Provincial Office nga gipangunahan ni Provincial Election Supervisor IV Atty. Aleli A. Dayo- Ramirez. (melbmadera)