Thursday, November 14, 2024

Bukidnon logs over 5,000 dengue cases since January 2024

Over 5,000 dengue cases have been recorded in Bukidnon from January to August 2024

According to the Provincial Health Office (PHO), the 5,099 dengue cases recorded in the province are higher than the 4,000 cases logged in the same period in 2023.

PHO said at least 17 people have died from dengue in the province. However, there is no outbreak of the disease just yet.

Authorities have also yet to discuss the declaration of a state of calamity.

PHO said Malaybalay City has the most cases, with 926, followed by Valencia City, with 508. These cities have two reported deaths each.

With the rising number of dengue cases, the local government of Malaybalay City has conducted fogging operations in areas where dengue cases were reported.

PHO also distributed treated mosquito nets to some schools to fend off dengue-carrying mosquitoes.

“Kung di ka mag-cleanup unya mag-fogging mao ra gihapon mobalik ra gihapon ang lamok kay di man kasulod ang aso sa tubig, so clean up gyud ta,” Bukidnon PHO Dengue Coordinator, Sergio Flores, said.

Health authorities reminded the public to practice the 5S habit against dengue, which includes search and destroy, self-protection, seeking early consultation, supporting fogging, and sustaining hydration. — (James Paolo Yap/GMA Regional TV/August 19, 2024)

DA-AMAD 10 agribiz planning workshop refines services delivery in Bukidnon

MALAYBALAY CITY, BUKIDNON — Pushing for synergistic delivery of services in the province, the Department of Agriculture – Regional Field Office 10 (DA-10) through its Agribusiness and Marketing Assistance Division (AMAD) staged a planning and coordination workshop for agribusiness coordinators and municipal agriculturists in Bukidnon on October 26 to 27

Representatives from the agriculture offices of 17 towns and two cities in Bukidnon, as well as its provincial agriculture office, were apprised of the agency’s programs, projects, and activities (PPAs) for market information, market linkage and product promotion, agribusiness promotion, and agribusiness development services.

Said offices also presented their respective updates of activities and operational status of agri inputs and infrastructures (food terminals) provided by DA.

According to DA-10 Regional Executive Director Carlene C. Collado, the planning workshop aims to foster a more efficient coordination with these agriculture offices to better implement the agency’s PPAs at the local level, as well as to provide the necessary support.

In accordance with the said objective, the workshop’s output is a work plan for CY 2024 that guides the localized conduct of PPAs to effectively address the province’s needs and concerns in agribusiness and marketing.

AMAD Assistant Division chief Ferdinand F. Caraballe said that it also puts a premium on the Enhanced Kadiwa Financial Grant Assistance Program, to which he enjoined the participating offices to link with qualified farmers’ cooperatives, associations (FCAs) in their areas and apply for funding assistance.

Likewise, the division urged the agribiz coordinators to relay the knowledge and information shared during the two-day session to their respective local government units, citing its importance in streamlining project implementation, impact assessment and monitoring, and concerns resolution.

Supporting the activity were DA-10 Provincial Operations Center of Bukidnon chief Janet D. Lopez, DVM, Agribusiness and Industry Support Services section chief Jenny D. Alcobilla, and other AMAD staff. (DA RFO-10)

21st AFC Congress: Tapok Mag-uuma 2023 gipahigayon

Ang City Agriculture Office (CAgO) sa pakigtambayayong sa City Agriculture and Fishery Council (CAFC) nagsaulog sa ika-21 ka tuig sa AFC congress niadtong Oktubre 18, 2023 sa Kaamulan Folk Arts Theatre, Malaybalay City

Ang kalihokan nagdala sa tema “Saka Ta Agri-preneurs.”

Ang tinuig nga kalihokan mihatag og dungog ug pag-ila sa mga paningkamot ug bililhong kontribusyon sa mga mag-uuma sa dakbayan. Mao usab kini ang higayon nga maipakita sa Malaybalay Agri-preneurs ang ilang produkto ug negosyo.

Ang Tapok Mag-uuma 2023 gisugdan sa isa ka motorkada ug gisalmotan sa 459 ka partisipante nga gilangkuban sa BAFC Chairperson matag barangay, duha ka miyembro matag sektor, ug mga empleyado sa CAgO.

Gisalmotan usab sa uban pang ahensya sa gobyerno nga direktang nalambigit sa pagpalambo sa agrikultura sa dakbayan sama sa Department of Agriculture (DA), Department of Science and Technology (DOST), Provincial Agriculture Office (PAO), Department of Trade and Industry (DTI), Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), Philippine Fiber Industry Development Authority (PhilFIDA), Philippine Coconut Authority (PCA), National Dairy Authority (NDA), Regional Agriculture and Fishery Council (RAFC) ug lain-laing buhatan sa Lokal nga Pangagamhanan sa Malaybalay.

Atol sa maong programa, si CAgO -OIC Engr. Richard B. Leono miabi-abi sa mga halangdong bisita alang sa ilang hingpit nga suporta.

Sumala pa ni Leono, pinaagi sa pagtinabangay, ang CAgO nakab-ot sukad niadtong Septyembre 2023 sa kinatibuk-ang 33,409 metriko tonelada alang sa produksyon sa humay, 85,330.31 metriko tonelada alang sa produksyon sa mais, 318,592.96 metriko tonelada alang sa produksyon sa high value commercial crops, 49.50 metriko tonelada alang sa produksyon sa tilapia, ug 49.50 metriko tonelada alang sa produksyon sa hito.

Dugang pa, iyang gipresentar ang usa ka video gamit ang kabag-ohan sa teknolohiya nga nagpakita sa lain-laing mga programa, proyekto, ug mga kalihokan nga gipahigayon sa CAgO nga nakatampo sa maong mga kalampusan.

Ang keynote speaker nga si Dir. Famelah Racquel D. Villanueva sa DTI nipaambit og mensahe pinaagi sa usa ka panultihon nga nagkanayon “Begin with the end in mind”. Gihatagan niya og gibug-aton ang kahulogan niini nga may kalabutan sa tema sa kalihokan nga konektado usab sa Micro, Small and Medium-sized Enterprises (MSMEs) Week nga naay tema nga “Upgrade, Upskill, ug Upsize MSMEs.”

Gidasig niya ang mga mag-uuma aron kini magmalampuson. Gipaambit niya nga ang kalampusan mahimong makab-ot pinaagi sa pag-adopt sa teknolohiya, pagpadayon sa edukasyon ug pag-uswag, market diversification, financial accessibility, sustainable practices, kolaborasyon ug networking, ug needs analysis. Gitapos niya ang iyang mensahe pinaagi sa pagpaambit usab sa usa ka kinutlo nga nag-ingon “Ang katuyoan nga wala’y plano usa ra ka pangandoy.”

Si City Councilor Alan Ryann O. Legaspi isip Committee chair sa Agriculture nipaambit sa iyang mensahe nga nakasumite na og tulo ka ordinansa alang sa machineries profiling, organic-certified farmers, ug livestock registration. Iyang giawhag ang Rural Improvement Clubs (RICs) ug 4H Youth Clubs nga mosumiter og project proposal aron siya makagahin og pundo alang kanila.

Samtang si Acting Assistant Provincial Agriculturist Ma. Lilith M. Turan nagpahibalo sa mga programa, proyekto ug aktibidad nga giabag sa Provincial Agriculture Office para sa dakbayan karong tuiga sama sa Bahay Kubo Project, Organic Farmers Assistance, Kadiwa, dugang Php 2.00 nga umento sa presyo sa humay, Young Farmers Challenge, ug Sustainable Land Management.

Highlight sa “Tapok Mag-uuma 2023” mao ang presentasyon sa 22 ka mga resolusyon nga i-endorso sa CAFC gipangulohan ni Chairperson Leonard O. Leyros. Lakip sa resolusyon mao ang abaca isip flagship program sa Lokal nga Pangagamhanan ug alang sa paghatag og inputs sa lain-laing ahensya alang sa nasangpit nga tanom.

Gisumite usab ang mga resolusyon alang sa Malaybalay City Agri-preneurs Association, Malaybalay City Corn Growers Association (MCCGA), Malaybalay City Fisherfolks Association (MCFA), Malaybalay City Rural Improvement Club (MCFRIC), ug Agri-based Cooperatives.

Ang paghatag ug Plaque of Appreciation ug Recognition sa Active Rural Based Organization gihatag dayon ngadto sa lain-laing mga mag-uuma ug organisasyon matag kategorya. Ang mga awardees mao ang mosunod: Mr. Cerilo Arocha alang sa Rice Farmer Category (Barangay Linabo), Ms. April B. Malatamban alang sa Organic Agriculture Category (Simaya), Ms. Lourdes Limbu alang sa High Value Commercial Crops Category (Miglamin), ug Ms. Anna Paula Chiong alang sa Agri-preneur Category (Barangay 1).

Gidunol ang award sa Outstanding Rural Women nga sila si Ms. Maria Celsa G. Embudo sa Barangay Bangcud, Ms. Vicenta P. Tejada sa Barangay Managok, ug Ms. Francis B. Malatamban sa Barangay Simaya.

Giila ang mga kabatan-onan kinsa mao ang 4H Club scholars sa Agricultural Training Institute (ATI) nga sila si: Ms. Careen C. Elloren (BS-Agriculture, CMU), Ms. Jenerose D. Callejas (BS-Agriculture, CMU), ug Mr. John Chris Ramirez (BS-AgEcon, CMU).

Nahimong awardee ang 4H Youth Interns gikan sa Taiwan nga sila si: Mr. Jason Gonzales sa Barangay Linabo ug Mr. Randy Donque sa Barangay Imbayao.

Pasidungog ang naangkon gikan sa atong certified organic farmers nga sila si: Ms. Francis B. Malatamban sa Anpas Farm, Simaya, Ms. Everly G. Ampalaya sa Green Wonder Farm, Sinanglanan, ug Mr. Reynaldo Gil G. Lomarda sa Umanika Farm, Barangay 10.

Dungan nga kompetisyon ang napahigayon para sa 4H ug RIC. Ang 4H winners mao sila si Mr. Khiersten Abyin Calderon sa Barangay Bangcud alang sa Poster Making Contest, Mr. Greggy Amarga sa Barangay Bangcud alang sa Dish Gardening, ug Dalwangan National High School alang sa Mini Blog. Para sa RIC, ang mga mananaog mao sila si: Ms. Delia Lizada sa Barangay Bangcud ug Ms. Veronica Gargar sa Barangay 1 alang sa Dish Gardening, RIC Kulaman alang sa Exhibit ug display sa mga produkto, RIC Casisang alang sa Cooking Contest, ug Barangay Aglayan RIC alang sa ang presentasyon sa video.

Ang presentasyon sa lain-laing mga ahensya gipasiugdahan sa hapon sa DOST, NDA, PCA, PHILFIDA, ug BFAR diin ang mga partisipante nagpadayag sa lain-laing mga pangutana. Gisundan kini sa Search for Ms. 4H 2023 ug Ginang RIC 2023. Nahimong Ms. 4H 2023 si Ms. Kathrina Delos Reyes sa Barangay Managok ug Ginang RIC 2023 si Ms. Juvelyn L. Revisado sa Barangay Sumpong.

Ang kalihokan gitapos sa 4H Youth Club Candle Lighting Ceremony nga nagsimbolo sa mga paglaum, ug pangandoy sa kabatan-onan alang sa kalamboan sa tibuok nasud. (LGU Malaybalay)

Coffee production project alang sa small coffee farmers gilusad sa PGB

Gilusad sa Provincial Government of Bukidnon (PGB) ang Coffee Production Project alang sa 300 ka small coffee farmers niadtong Oktubre 3, 2023

Base sa pahibalo sa PGB, gipasiugdahan kini sa Provincial Agriculture Office (PAgrO) sa covered court sa Poblacion, Pangantucan, Bukidnon.

Ang 300 ka mag-uuma sa kape nag-gikan sa Barangay New Eden, Barangay Portulin, Barangay Concepcion ug Barangay Mendis sa lungsod sa Pangantucan.

Sila gitumbok nga makadawat sa agricultural ug marine supplies ug uban pa nga ilang magamit sa pagtanum og kape.

Ibansay usab ang maong mga mag-uuma sa insaktong pag-atiman, pagmentinar ug pagproseso sa pagtanom ug kape.

Ang proyekto nagtumong sa pagtukod og 30 ektarya nga coffee plantation sa ginganlan nga mga barangay. (MG Mayumi B. Madera)